Vi khuẩn KHTN 6 Kết nối tri thức với cuộc sống

I. Đa dạng vi khuẩn

- Vi khuẩn là những sinh vật có kích thước nhỏ, chỉ có thể quan sát bằng kính hiển vi.

- Môi trường vi khuẩn sống: trong không khí, trong nước, trong đất, trong cơ thể chúng ta và các sinh vật sống khác.

- Vi khuẩn có rất nhiều hình dạng khác nhau, phân bố riêng lẻ hay thành từng đám. Trong đó có 3 dạng điển hình: hình que, hình xoắn, hình cầu, …

II. Cấu tạo của vi khuẩn

- Vi khuẩn có cấu tạo đơn bào gồm các thành phần chính là màng tế bào, tế bào chất, vùng nhân chứa vật chất di truyền.

- Hầu hết vi khuẩn có thành tế bào bao ngoài màng tế bào.

- Một số vi khuẩn có roi làm nhiệm vụ di chuyển và lông giúp bám vào tế bào vật chủ.

III. Vai trò của vi khuẩn

- Phần lớn vi khuẩn có lợi, có vai trò rất quan trọng với con người và toàn bộ sự sống trên Trái đất.

- Vai trò trong tự nhiên:

+ Vi khuẩn cố định nitrogen.

+ Vi khuẩn phân giải xác sinh vật và chất thải động vật thành chất dinh dưỡng.

- Vai trò trong cơ thể người:

+ Vi khuẩn có lợi có số lượng lơn ức chế vi khuẩn có hại, bảo vệ da, tăng cường miễn dịch.

+ Hỗ trợ tiêu hóa.

- Trong đời sống thực tiễn, vi khuẩn được sử dụng trong chế biến thực phẩm, sản xuất kháng sinh, thuốc trừ sâu, xử lí chất thải, …

VI. Một số bệnh do vi khuẩn

-Vi khuẩn gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho con người:

+ Bệnh tả do vi khuẩn tả gây nên. Người mắc bệnh có các biểu hiện: tiêu chảy, nôn, sốt cao. Bệnh lây truyền qua đường ăn uống.

+ Nhiễm khuẩn da do vi khuẩn tụ cầu vàng gây nên. Vi khuẩn xâm nhiễm vào các vùng da bị tổn thương gây sưng đỏ. Bệnh dễ lây lan khi tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật dụng có sức chứa tác nhân gây bệnh.

+ Bệnh lao phổi do vi khuẩn lao xâm nhiễm vào phổi gây nên. Người mắc bệnh có các biểu hiện: ho kéo dài, sốt, mệt mỏi, … Bệnh dễ lây lan qua đường hô hấp khi tiếp xúc gần với người bệnh.

Thuốc kháng sinh được dùng để điều trị các bệnh do vi khuẩn gây ra. Tuy nhiên, việc sử dụng tùy tiện thuốc kháng sinh không theo chỉ định của bác sĩ gây ra hiện tượng kháng thuốc dẫn đến khó khăn trong điều trị bệnh.

- Vi khuẩn gây bệnh ở thực vật và động vật: héo xanh cà chua, khoai tây, bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm, gia súc, bệnh đóng dấu ở lợn, …

- Vi khuẩn gây hỏng thức ăn, đồ uống,…