Tư Mã Ý - nhà chiến lược gia tài ba

Tư Mã Ý (179 - 251) là nhà chính trị, nhà quân sự nổi tiếng thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông được đánh giá là một trong những chiến lược gia tài ba xuất chúng nhất thời đại.

Tư Mã Ý xuất thân trong gia đình có 8 người con trai. Ông là người đặt nền móng cho nhà Tây Tấn thay thế nhà Ngụy. Tư Mã Ý đa mưu túc kế, nhiều lần chinh phạt có công, trong đó nổi tiếng nhất là hai lần dẫn đại quân đối phó thành công cuộc Bắc phạt của Gia Cát Lượng và đem quân viễn chinh bình định Liêu Đông. Ông cũng được coi là người có cống hiến xuất sắc trong việc lập đồn điền, làm thủy lợi phát triển kinh tế của Tào Ngụy.

Về sau ông phát động cuộc chính biến Cao Bình Lăng, nắm giữ chính quyền Tào Ngụy. Khi con cả Tư Mã Sư xưng công, ông được truy tôn làm Vũ Dương Văn Tuyên Hầu; sau khi con thứ Tư Mã Chiêu xưng vương, ông được truy tôn Tấn Tuyên Vương; đến khi cháu nội Tư Mã Viêm soán ngôi Tào Ngụy xưng đế, lập ra nhà Tấn, ông được truy tôn làm Cao Vũ Tuyên Hoàng Đế, do đó đời sau gọi ông là Tấn Cao Tổ, hoặc Tấn Tuyên Đế.

Năm 251, Tư Mã Ý chết vì bệnh, hưởng thọ 73 tuổi. Ông di chúc từ chối lễ tang dành cho quận công, chôn ở núi Thủ Dương, không trồng cây, không xây lăng.

Năm 265, cháu nội ông là Tư Mã Viêm tiếm ngôi Tào Phương, xưng đế, lập nên triều Tây Tấn, truy tôn ông là Cao Tổ Tuyên Đế.

1. Người không được hèn, nhưng cũng không thể không biết kính sợ, phải biết kính sợ đối thủ của mình

Sau khi Tào Duệ chết, Tào Sảng ngày càng hoành hành, độc đoán chuyên quyền, một tay thao túng, thăng chức cho Tư Mã Ý làm Thái Phó, kỳ thực là muốn khống chế quyền lực của ông trong triều đình.

Đối mặt với hàng loạt các sự việc ép bức người, học trò của Tư Mã Thứ là Trọng Hội đã khuyên ông như sau, "thưa thầy, thầy chịu ngồi cái vị trí Thái Phó mà bàn luận đạo lý hay sao?" Nhưng, Tư Mã Thứ lại không làm gì cả, ông đem sự việc của Dương Tu ra cảnh tỉnh Trọng Hội, "con người ta, không được hèn nhát, nhưng cũng không thể không biết kính sợ, phải biết kính sợ đối thủ của mình"

Một câu nó đã thể hiện sự bản lĩnh của Tư Mã Ý, chẳng phải ông hèn nhát mà ông đang kính sợ kẻ địch.

2. Chớ có đem đá chọi đá, phải biết cách cúi đầu trước đứa ngu

Tào Sảng không thèm để ý tới Tư Mã Ý, ép Quách Thái Hậu rời cung, từ đó khống chế Hoàng đế nhỏ tuổi. Tư Mã Chiêu nóng giận nói với cha rằng, Tào Sảng thật quá đáng, đây chính là sỉ nhục nhà Tư Mã chúng ta, khi không thể nhẫn nhịn được nữa thì không nhẫn nữa.

Tư Mã Ý nghe vậy bình tĩnh đáp: "Tào Sảng đem so với Gia Cát Lượng thì thế nào?"

Tư Mã Chiêu đáp: "Như con kiến"

Tư Mã Ý bèn nói: "Đem đá chọi đá với đứa ngu thì đầu chỉ có chảy máu, chả phải quá ngu sao? Con người sống trên đời khó tránh được việc ngồi chung chiếu với kẻ ngu, mình phải học cách cúi đầu trước chúng".

3. Tôi chỉ muốn trọn đời trọn kiếp tai tôi nằm trong tay phu nhân

Trong phim có thể thấy Tư Mã Ý là người đàn ông "sợ vợ nhất". Thậm chí ông còn phát huy tình cảm đó tới mức muốn suốt đời bị vợ véo tai.

Mỗi lần véo tai, đều khiến người ta hồi tưởng lại những thời khắc ân ái mặn nồng, khiến người ta phải cảm động.

Khi Tư Mã Ý phò giúp Tào Phi, khi mọi người thiết yến trong phủ Tào Phi để uống rượu vui thú, Tư Mã Ý lại xuống bếp nấu cơm với Trương Xuân Hoa.

Khi thấy Trương Xuân Hoa làm nũng, ông an ủi nói rằng "tiệc bên ngoài có lớn đến mấy suy cho cùng thì cơm ăn vẫn không ngon, chung quy cơm nhà vẫn là ngon nhất". Một lời cũng đủ khiến Trương Xuân Hoa cảm thấy ấm áp.

4. Thần trước giờ không có kẻ địch, chỉ nhìn thấy bạn bè và những người thầy

Trong cuộc đời của Tư Mã Ý có 2 đối thủ lớn nhất. Khi còn phò giúp cho Tào Phi thì đối thủ lớn nhất là Dương Tu, khi Dương Tu bị Tào Tháo xử tử, Tư Mã Ý chủ động xin Tào Tháo cho phép gặp Dương Tu. Tào Tháo hỏi nguyên nhân, Tư Mã Ý bèn nói rằng: "Thần trước giờ không có kẻ địch, chỉ nhìn thấy bạn bè và những người thầy". Câu nói của ông đã làm động lòng Tào Tháo. Đây là quy tắc xử thế và làm việc của Tư Mã Ý, ông luôn có lòng kính trọng những đối thủ của mình như Gia Cát Lượng, Dương Tu, thậm chí còn không để tâm những người đã từng hại mình, cả một cuộc đời sống trong chữ "Hòa".

5. Thua mà không đau, thua mà không nhục, cái cần học trước tiên là giỏi thua

Sau khi thất bại trước trận đánh với Khổng Minh, hai người con của Tư Mã Ý đứng ngồi không yên, nôn nóng muốn báo thù rửa hận.

Ông bèn nói rằng: "Các người là đến đánh trận hay là đến đọ khí thế với người, những kẻ một lòng muốn thắng liệu có thắng cuối cùng hay không? Đánh trận, cái đầu tiên phải học là giỏi thua, thua mà không nhục, thua mà không đau, mới là kẻ cười sau cùng".

Tư Mã Ý được đánh giá cao bởi khả năng chiến lược xuất chúng. Ông có tầm nhìn xa trông rộng, dự đoán chính xác diễn biến của chiến tranh và đưa ra những quyết sách táo bạo nhưng hiệu quả. Nhờ tài thao lược của mình, Tư Mã Ý đã lập được nhiều chiến công vang dội và góp phần quan trọng vào sự thống nhất Trung Quốc.

Tư Mã Ý có khả năng nhìn người thấu suốt, biết cách thu phục nhân tài và sử dụng họ một cách hiệu quả. Nhờ vậy, ông đã xây dựng được một đội ngũ mưu sĩ tài ba, giúp ông gặt hái nhiều thành công trong sự nghiệp.

Tư Mã Ý cũng là một nhà trị nước tài ba. Ông đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế, xã hội của nhà Tấn.

Tư Mã Ý thường được đánh giá là một con người mưu mô, xảo quyệt. Ông luôn đặt lợi ích cá nhân lên hàng đầu và sẵn sàng bất chấp mọi thủ đoạn để đạt được mục đích của mình.

Tư Mã Ý có tham vọng rất lớn. Ông luôn mong muốn có được quyền lực tối cao và thống nhất Trung Quốc. Chính tham vọng này đã khiến ông trở thành một nhân vật phản diện trong lịch sử Trung Quốc.

Tư Mã Ý là một nhân vật lịch sử có nhiều tranh cãi. Ông có tài năng xuất chúng, nhưng cũng có những phẩm chất đạo đức xấu xa. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Tư Mã Ý là một nhân vật lịch sử có tầm ảnh hưởng to lớn. Ông đã góp phần định hình cục diện chính trị của Trung Quốc thời Tam Quốc và đặt nền móng cho sự thống trị của nhà Tấn.