Ở thế (1) nhiều phen thấy khóc cười, Năm nay tuổi đã ngoại tư mươi. Lòng người một sự yêm (2) chưng một, Đèn khách mười thu (3) lạnh hết mười. Phượng (4) những tiếc cao, diều (5) hãy liệng, Hoa th...

Câu 5. BPTT: Ẩn dụ:

→ Tác dụng: Hoa là hình ảnh ẩn dụ chỉ người tài năng nổi bật, cỏ chỉ người bình thường. Người tài năng thường bị đố kị, gièm pha, cuộc đời nhiều bi kịch nên mệnh yểu: tài mệnh tương đố. Nói như trên là hoa héo trước cỏ. Người bình thường cuộc đời yên ổn nên sống lâu.
Câu 6. 

Bài thơ "Tự thuật 9" của Nguyễn Trái và bài "Gương báu răn mình" của Nguyễn Trãi đều truyền tải thông điệp về cách sống đạo đức và tránh xa những hành vi xấu. Trong Tự thuật 9, cảm hứng sáng tác chung của các bài thơ trong chùm thơ tự thuật: tập trung khai thác cuộc sống nơi quê nhà của nhà thơ, những trăn trở về thế sự, cuộc đời, nỗi niềm đau đáu vì không thể tiếp tục phò vua, giúp nước… Trong khi đó, "Gương báu răn mình" khuyên bảo người đọc tránh xa những hành vi xấu như tham lam, ích kỷ, ganh đua, tranh giành quyền lực và nhấn mạnh rằng đạo đức là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa. Hai bài thơ này chứa đựng thông điệp về cách sống đạo đức và những giá trị tốt đẹp của con người, qua đó khơi gợi sự tự trọng và trách nhiệm trong việc xây dựng một xã hội văn minh và tốt đẹp hơn.
Câu 7. Hai câu thơ cuối bộc lộ sự đau xót, chua chát với hoàn cảnh thực tại trắng đen, thật giả lẫn lộn của chủ thể trữ tình. Có một sự thật hiển nhiên trong cuộc đời là ai cũng có hai con mắt để nhìn cuộc đời, thấu rõ được thế sự. Song nhìn cuộc đời với thái độ trân trọng quý mến như màu xanh; hoặc nhìn cuộc đời với thái độ khinh ghét, coi thường như mắt bạc trắng thì còn phụ thuộc vào “mặt chúng ngươi” tức là phụ thuộc vào từng người. Câu thơ khái quát chân lý hiển nhiên của cuộc đời và cũng như ngầm nhắc nhở, cảnh báo con người trong cuộc đời: phải sống làm sao cho thật tử tế, tốt đời, đẹp đạo để đẹp đẽ trong mắt người khác, để nhận được sự yêu thương, tôn trọng. Chớ đừng lừa lọc dối trá sẽ không bao giờ nhận được những điều tốt đẹp.
Câu 8. Từ ngữ thuộc trường từ vựng “thiên nhiên”: phượng, diều, hoa, cỏ.