Liên hệ mở rộng nâng cao bài viếng lăng bác

Viễn Phương là nhà thơ có mặt sớm trên mặt trận kháng chiến chống Pháp, trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Ông sáng tác nhiều và đặc biệt thành công ở mảng thơ trữ tình cách mạng. Viếng lăng Bác là một bài thơ hay và vô cùng xúc động của nhà thơ. Bài thơ được viết trong hoàn cảnh khi ông được dịp ra Bắc công tác, trực tiếp thăm lăng Bác, trong lòng vô cùng xúc động, bồi hồi và cảm xúc trào dâng muốn ở mãi bên lăng để canh giữ giấc ngủ cho Người. 

Ở khổ thơ đầu tiên nhà thơ xưng “con” ra “thăm” chứ không phải “viếng”. Con là cách xưng hô gần gũi, chân thành, với Viễn Phương và toàn thể dân tộc Việt Nam Bác Hồ như vị cha già. Từ “thăm” gợi cảm giác thân mật giống như người đi xa lâu ngày trở về để thăm nhau, gặp gỡ nhau và trò chuyện nhau. Nó khác hẳn với nghĩa của từ “viếng”: viếng thường gợi không khí trang trọng, lịch sự, thường dành cho những người đã khuất. Vì thế sử dụng từ “thăm” sẽ làm giảm nhẹ sự thương tiếc, mất mát trước sự ra đi của vị cha già của dân tộc.

     Đặt chân vào trong lăng, trước thi hài của Người, nhà thơ không khỏi xót xa, đau đớn. Có một sự thật mà không ai muốn nhắc đến chính là Bác đã mãi mãi ra đi, rời xa dân tộc. Đau đớn lắm! xót xa lắm! dù “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi/ Mà sao nghe nhói ở trong tim” dù Sự nghiệp cách mạng của Bác, lý tưởng của Người vẫn được mọi thế hệ dân tộc Việt Nam tiếp tục thực hiện nhưng sự thật vẫn là sự thật: Dân tộc Việt Nam đã mất đi một vị lãnh tụ vĩ đại. Cảm giác đau đớn, bất lực được thể hiện trực tiếp qua động từ “đau nhói”.

     Cũng diễn tả tình cảm đau đớn và xót xa này nhà thơ Tố Hữu trong bài thơ Bác ơi cũng có những vần thơ xúc động “Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa/ Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…”. Nhà thơ Viễn Phương và Tố Hữu đau xót trước sự ra đi của Bác - cũng là nỗi đau chung của cả dân tộc Việt Nam, tổn thất mà không có gì bù đắp được. Thông qua những dòng thơ chúng ta đều có thể cảm nhận được tình cảm của mỗi tác giả gửi gắm qua tác phẩm.

Ngày mai phải rời xa lăng Bác về miền Nam ruột thịt, thương nhớ khôn nguôi nhà thơ khao khát được “Muốn làm con chim ca hát quanh lăng… chốn này” Mong ước được làm một nhành hoa để toả hương thơm quanh lăng; được làm một con chim để cất tiếng hót làm reo vui chốn này; được làm cây tre trung hiếu canh giữ cho Người giấc ngủ ngon. Điệp từ “muốn làm” xuất hiện liên tục ở đầu dòng thơ nhấn mạnh những mong ước chân thành mà giản dị của nhà thơ. Cùng chung khát vọng này Tố Hữu cũng có những vần thơ đầy xúc động: “Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi/ Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn” đó đều là những khát vọng được cống hiến của mỗi nhà thơ cho nhân dân và cho cuộc đời.

     “Viếng lăng Bác” một bài thơ thật chân thành, giản dị đã diễn tả những mong ước đẹp đẽ của nhà thơ cũng là của tất cả con dân đất Việt. Mỗi chúng ta đều tự hào vì có Bác - một vị lãnh tụ vĩ đại với phẩm chất tốt đẹp- trọn đời cống hiến cho đất nước, dân tộc.