Tư liệu truyền miệng là những thông tin, kiến thức được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác qua lời nói, không được ghi chép lại bằng văn bản.
Tư liệu truyền miệng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc.
Ví dụ về tư liệu truyền miệng:
- Truyền thuyết, cổ tích: Đây là những câu chuyện dân gian được truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác, phản ánh đời sống tinh thần, quan niệm về thế giới và con người của nhân dân ta. Ví dụ: Truyền thuyết Lạc Long Quân và Âu Cơ, Sơn Tinh Thủy Tinh, Thánh Gióng,...
- Ca dao, tục ngữ: Ca dao là những bài thơ dân gian ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thuộc, thường được hát theo làn điệu dân ca. Tục ngữ là những câu nói đúc kết kinh nghiệm sống của nhân dân ta. Ví dụ: Ca dao "Con cò trắng", "Bụi tre ngà ngả", Tục ngữ "Có công mài sắt, có ngày nên kim", "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây",...
- Lễ hội, phong tục tập quán: Lễ hội là những hoạt động văn hóa được tổ chức vào những dịp nhất định trong năm để tưởng nhớ các vị anh hùng, tổ tiên hoặc cầu mong những điều tốt đẹp. Phong tục tập quán là những tập quán, thói quen sinh hoạt được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong một cộng đồng. Ví dụ: Lễ hội Gióng (Phú Thọ), Lễ hội Đền Hùng (Phú Thọ), Tục cắt rốn cho trẻ sơ sinh,...
Ngoài ra, tư liệu truyền miệng còn bao gồm:
- Lời kể của những người cao tuổi: Những người cao tuổi thường có nhiều kinh nghiệm sống và am hiểu về văn hóa, lịch sử địa phương. Do đó, lời kể của họ là nguồn tư liệu truyền miệng quý giá.
- Bài hát dân gian: Bài hát dân gian là những bài hát được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, phản ánh đời sống tinh thần, quan niệm về thế giới và con người của nhân dân ta.
- Văn nghệ dân gian: Văn nghệ dân gian bao gồm các loại hình nghệ thuật như múa, chèo, tuồng,... được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.