* Dàn ý chi tiết:
- Giới thiệu tác phẩm, đoạn trích và vấn đề cần nghị luận: Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài ca dao Nhớ Mẹ.
1. Khái quát chung
- Bài thơ “Nhớ mẹ” được viết theo thể lục bát với âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, dễ đi vào lòng người.
- Đoạn trích là nỗi nhớ da diết, khắc khoải của đứa con khi nghĩ về mẹ.
2. Phân tích
a) Nỗi nhớ của đứa con về hình ảnh mẹ trong quá khứ
- Hình ảnh mẹ gắn liền với công việc mưu sinh vất vả để nuôi con khôn lớn: “bánh đa”, “bánh đúc”, “quạt mo”, “bàn tay”.
+ Những món ăn dân dã, bình dị mà mẹ vẫn thường làm cho con mỗi bữa cơm gia đình.
+ Chiếc quạt mo nhỏ bé nhưng lại mang cả một trời yêu thương của mẹ dành cho con.
+ Bàn tay gầy guộc, thô ráp của mẹ đã phải lao động cực nhọc để kiếm từng đồng tiền nuôi con khôn lớn.
→ Sự tần tảo, hi sinh thầm lặng của mẹ vì con.
- Hình ảnh mẹ hiện lên qua những kỉ niệm tuổi thơ êm đẹp: “ngô rang”, “bếp lò”, “đom đóm”, “niềm thơ ấu”.
+ Tiếng ngô nổ lách tách trên bếp lửa hồng gợi nên không khí ấm áp, hạnh phúc của gia đình.
+ Ánh sáng lấp lánh của những chú đom đóm như soi tỏ tâm hồn ngây thơ, trong sáng của con.
+ Niềm thơ ấu chính là những kí ức đẹp đẽ nhất, đáng trân trọng nhất đối với con.
→ Tình yêu thương vô bờ bến của mẹ dành cho con.
b) Nỗi nhớ của đứa con về sự mất mát, thiếu vắng mẹ bên cạnh
- Hình ảnh mẹ gắn liền với những điều quen thuộc, gần gũi: “mồ côi”, “nắng sớm”, “mưa”, “cái cò”.
+ Mồ côi là từ chỉ trạng thái thiếu thốn tình yêu thương của cha mẹ, ở đây con đã mất mẹ.
+ Nắng sớm và mưa là hai hiện tượng tự nhiên của thời tiết, cũng là biểu tượng cho những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
+ Cái cò là loài chim thân thiện, gần gũi với con người, cũng là biểu tượng cho sự cô đơn, lẻ loi.
→ Sự mất mát, thiếu vắng mẹ khiến con trở nên bơ vơ, lạc lõng giữa dòng đời.
c) Nỗi nhớ của đứa con về tình yêu thương của mẹ
- Hình ảnh mẹ gắn liền với những hành động chăm sóc, vỗ về con: “quạt mo”, “bàn tay”, “thương nhớ”.
+ Quạt mo là đồ vật gắn bó với mẹ, cũng là biểu tượng cho tình yêu thương của mẹ dành cho con.
+ Bàn tay mẹ đã xoa dịu những cơn nóng bức của mùa hè, sưởi ấm trái tim con trong những đêm đông lạnh giá.
+ Thương nhớ là cảm giác đau đớn, xót xa khi nhớ về mẹ.
→ Tình yêu thương của mẹ là nguồn sức mạnh to lớn giúp con vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
3. Đánh giá
- Bài thơ “Nhớ mẹ” đã thể hiện thành công nỗi nhớ da diết, khắc khoải của đứa con khi nghĩ về mẹ.
- Qua đó, ta thấy được tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý và cũng rất đỗi giản dị, chân thành.