phân tích 6 câu thơ đầu , bài chiều thu quê hương tác giả huy CẬN

Huy Cận là một trong những nhà văn tiêu biểu của phong trào Thơ mới, với hồn thơ ảo não. “Chiều thu quê hương” là một trong những sáng tác nổi bật của ông viết về đề tài thiên nhiên. Bài thơ đã khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa thu tuyệt đẹp và gợi lên những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến của con người trước cảnh vật. Đặc biệt, sáu câu thơ đầu tiên đã mở ra một không gian chiều thu yên ả, thanh bình, đồng thời thể hiện tâm trạng hoài niệm, nhớ nhung của nhân vật trữ tình.
Bức tranh thiên nhiên mùa thu được mở ra bằng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi:
“Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,
Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu.”
Màu “xanh ngắt” của bầu trời thu là đặc trưng của vùng nông thôn Bắc Bộ, tạo nên vẻ đẹp trong trẻo, tinh khôi cho không gian. Hình ảnh cần trúc “lơ phơ” gợi lên sự mềm mại, uyển chuyển của cây trúc trong gió thu. Từ láy “hắt hiu” kết hợp với động từ “gió hắt hiu” gợi tả làn gió nhẹ nhàng, se lạnh, mang theo chút buồn man mác. Tất cả những hình ảnh ấy đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên mùa thu vừa tươi sáng, vừa đượm buồn.
Không chỉ có bầu trời, cảnh vật dưới mặt đất cũng được miêu tả rất sinh động:
“Nước biếc trông như tầng khói phủ,
Song thưa để mặc bóng trăng vào”
Hình ảnh nước biếc “trông như tầng khói phủ” gợi lên vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng của cảnh vật. Màu nước biếc hòa quyện với màu khói lam chiều tạo nên một khung cảnh thơ mộng, lãng mạn. Hình ảnh song thưa “để mặc bóng trăng vào” thể hiện sự hòa quyện, giao hòa giữa thiên nhiên và con người. Bóng trăng dịu dàng len lỏi qua khe cửa, soi rọi vào căn phòng, tạo nên một không gian ấm áp, thân thương.
Ngoài ra, âm thanh của tiếng chim kêu cũng góp phần làm cho bức tranh thiên nhiên thêm sống động:
“Thú vui chứa chất trong lòng
Cành cây khô gợn lá vàng rơi”
Tiếng chim kêu vang vọng khắp không gian, báo hiệu một buổi chiều tà đang dần buông xuống. Tiếng chim không chỉ là âm thanh của tự nhiên mà còn là âm thanh của cuộc sống, của niềm vui, niềm hạnh phúc. Tuy nhiên, hình ảnh cành cây khô “gợn lá vàng rơi” lại gợi lên sự tàn phai, héo úa của vạn vật. Lá vàng rơi trên cành cây khô, tượng trưng cho sự chia ly, tan vỡ. Đây chính là những cảm xúc thường thấy trong thơ ca trung đại, khi các nhà thơ thường lấy thiên nhiên để gửi gắm nỗi niềm tâm sự của mình.
Như vậy, sáu câu thơ đầu tiên của bài thơ “Chiều thu quê hương” đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên mùa thu ở nông thôn Bắc Bộ. Bức tranh ấy vừa tươi sáng, vừa đượm buồn, vừa gợi lên những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến của con người.