I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm) Đọc đoạn trích sau: Đăm Săn nghỉ một ngày, ngơi một đêm, ở thêm một chiều một sáng. Chàng gọi: ĐĂM SĂN: Hỡi bà con dân làng, hỡi các em, các cháu! Hội hè đã vãn, bây giờ chúng t...

Dương Tùng

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1: Hãy kể ra một số chi tiết trong đoạn trích giúp thể hiện vai trò của Đăm Săn trong việc lãnh đạo cộng đồng? (0,5 điểm)

Một số chi tiết trong đoạn trích thể hiện vai trò của Đăm Săn trong việc lãnh đạo cộng đồng bao gồm:

1. Lên kế hoạch cho mùa màng: Đăm Săn kêu gọi mọi người chuẩn bị cho việc làm ăn, sửa sang ruộng rẫy để không thiếu lương thực, thể hiện vai trò lãnh đạo trong việc hướng dẫn dân làng lo lắng cho tương lai.
2. Tổ chức hoạt động: Chàng đã chỉ đạo mọi người ra đi tìm rừng, phát rẫy và dọn ruộng, thể hiện khả năng tổ chức và dẫn dắt cộng đồng trong công việc nông nghiệp.
3. Giao tiếp với ông Trời: Đăm Săn không chỉ chủ động trong việc xin lúa giống mà còn thể hiện sự tự tin khi giao tiếp với thần linh, thể hiện vai trò lãnh đạo tâm linh cho cộng đồng.
4. Ra lệnh cho cộng đồng: Chàng ra lệnh cho các tớ đi gieo trỉa và làm chòi giữ rẫy, thể hiện quyền lực và trách nhiệm của một người lãnh đạo.

Câu 2: Qua đoạn đối thoại giữa Đăm Săn và ông Trời, bạn có nhận xét gì về hình ảnh ông Trời trong hình dung của người Ê Đê? (1,0 điểm)

Hình ảnh ông Trời trong đoạn trích thể hiện sự gần gũi, thân thuộc với con người. Ông Trời được nhân hóa như một người bạn, luôn sẵn lòng giúp đỡ con người khi cần thiết. Cách ông Trời thả thang cho Đăm Săn lên xin lúa giống cho thấy sự lắng nghe và hỗ trợ của ngài đối với con người. Đặc biệt, ông Trời không chỉ là một vị thần uy nghi, mà còn là một người có sự thông cảm với những khó khăn của dân làng. Sự đối thoại tự nhiên giữa Đăm Săn và ông Trời cho thấy rằng trong tâm tưởng của người Ê Đê, ông Trời là một thực thể gần gũi, có thể giao tiếp và trao đổi như bạn bè.

Câu 3: Từ hình ảnh Đăm Săn trong đoạn trích, bạn có suy nghĩ gì về những phẩm chất cần có để trở thành một người dẫn đầu? (Viết khoảng 5 – 7 dòng) (1,0 điểm)

Từ hình ảnh Đăm Săn, chúng ta thấy rằng một người dẫn đầu cần có nhiều phẩm chất quan trọng. Đầu tiên, họ phải là người biết lo lắng cho cộng đồng, đưa ra kế hoạch rõ ràng để giúp đỡ mọi người vượt qua khó khăn. Thứ hai, khả năng tổ chức và lãnh đạo là rất cần thiết, vì người dẫn đầu cần phải tạo ra sự đồng lòng và hợp tác trong cộng đồng. Thêm vào đó, sự tự tin trong giao tiếp, không chỉ với con người mà còn với các thế lực siêu nhiên, cũng rất quan trọng. Cuối cùng, lòng dũng cảm và trách nhiệm sẽ giúp họ đứng vững trước mọi thử thách và dẫn dắt mọi người đến thành công.

II. LÀM VĂN

Phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích.

Trong đoạn trích từ sử thi Đăm Săn, chủ đề chính xoay quanh vai trò lãnh đạo của Đăm Săn và mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và thần linh. Đăm Săn không chỉ là một người hùng trong các cuộc chiến đấu, mà còn là một người lãnh đạo có tầm nhìn, biết lo cho cuộc sống của cộng đồng và sẵn sàng hành động để cải thiện điều kiện sống của dân làng.

Một trong những nét đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích là việc sử dụng ngôn ngữ bình dị nhưng giàu hình ảnh. Các từ ngữ như "bảy vạt núi," "cỏ," "cây," hay "rừng" không chỉ đơn thuần là mô tả mà còn gợi lên bức tranh sinh động về cuộc sống của người Ê Đê. Bên cạnh đó, đoạn đối thoại giữa Đăm Săn và ông Trời thể hiện sự gần gũi, nhân văn trong hình ảnh vị thần, làm cho thần linh trở nên thân thuộc hơn với con người.

Hình ảnh Đăm Săn trong đoạn trích không chỉ phản ánh phẩm chất của một người lãnh đạo mà còn thể hiện lòng quyết tâm, trách nhiệm và sự chủ động trong hành động. Chàng không ngại khó khăn, sẵn sàng đứng lên kêu gọi mọi người cùng nhau làm việc, từ việc phát rẫy đến gieo trỉa, chứng tỏ một tinh thần đoàn kết, hợp tác.

Ngoài ra, nghệ thuật so sánh và hình ảnh ẩn dụ được sử dụng khéo léo khi mô tả đoàn người gieo trỉa như "ùn ùn như kiến, như mối," tạo nên cảm giác đông đúc, nhộn nhịp của công việc chung, thể hiện sức mạnh của tập thể.

Tóm lại, đoạn trích không chỉ dừng lại ở việc thể hiện vai trò của Đăm Săn mà còn mang lại cái nhìn sâu sắc về văn hóa, lối sống của người Ê Đê, cùng với những đặc sắc nghệ thuật khiến câu chuyện trở nên sinh động và hấp dẫn. Thông qua đó, chúng ta có thể nhận ra giá trị của sự đoàn kết, trách nhiệm và tình yêu quê hương trong cuộc sống.