phân tích bài thu ẩm

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của nền văn học trung đại Việt Nam. Ông có rất nhiều bài thơ hay, trong đó em đặc biệt ấn tượng với tác phẩm Thu ẩm. Tác phẩm đã cho người đọc thấy được bức tranh mùa thu và ẩn sâu trong đó là nỗi niềm tâm sự của tác giả
Chỉ bằng vài nét chấm phá đơn sơ nhưng dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Khuyến thì bức tranh mùa thu hiện lên thật sống động. Mùa thu là mùa của hương cốm, của mùi hoa bưởi thoang thoảng. Đó là những gì tinh túy nhất của mùa thu. Và ở đây trong Thu ẩm tác giả cũng gợi mở hình ảnh thiên nhiên với hương ổi. Hương ổi trong tiết trời se lạnh của mùa thu sẽ càng thêm phần nổi bật. Màn sương chùng chình qua ngõ như đang cố ý chậm lại để người ta cảm nhận được sự chuyển mình của đất trời. Hình ảnh “ngõ tối” và “đêm sâu” gợi đến không gian hẹp và tầm nhìn hạn hẹp. Con người dường như đang bị bao bọc bởi bóng đêm của xã hội nên chỉ biết tìm đến rượu để giải sầu.
Bức tranh mùa thu tiếp tục được khắc họa thông qua hình ảnh “mấy chùm sao”. Đây vốn là hình ảnh quen thuộc mỗi khi nhắc về mùa thu. Nhưng trong bài thơ này, Nguyễn Khuyến đã đảo trật tự từ để nhấn mạnh vẻ đẹp của bầu trời đêm. Nhà thơ say mê ngắm nhìn vẻ đẹp ấy mà quên đi thời gian. Đến khi tỉnh rượu thì trăng đã xế trưa. Bức tranh thiên nhiên mùa thu hiện lên thật sinh động, chân thực.
Nhưng đằng sau bức tranh thiên nhiên ấy chính là nỗi lòng của Nguyễn Khuyến dành cho non sông, đất nước. Đất nước đang chìm trong cảnh nô lệ, lầm than. Còn bản thân ông vì tuổi cao sức yếu nên đành phải lui về ở ẩn. Lúc này, ông chỉ có thể đưa ra lời dự đoán rằng thực dân Pháp sẽ sớm bị đánh bại. Nhưng tiếc thay, mọi thứ vẫn diễn ra theo chiều hướng xấu.
Bài thơ sử dụng những biện pháp nghệ thuật đặc sắc như tương phản, đảo ngữ kết hợp với thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc cùng giọng điệu hóm hỉnh đã tạo nên thành công của tác phẩm.
Qua bài thơ Thu ẩm, Nguyễn Khuyến không chỉ vẽ nên bức tranh mùa thu tuyệt đẹp mà còn gửi gắm vào đó tình yêu quê hương, đất nước thầm kín.