hình ảnh người phụ nữ thời phong kiến trong thơ của Nguyễn Du ( truyện kiều) , Hồ Xuân Hương (tự tình)

Hình tượng người phụ nữ luôn là đề tài muôn thuở trong văn chương, nghệ thuật và đặc biệt trong nền văn học trung đại Việt Nam hình ảnh người phụ nữ hiện lên với những vẻ đẹp tâm hồn phẩm chất đáng quý nhưng lại chịu nhiều bất hạnh trong cuộc sống. Trong đó phải kể đến hai tác giả nổi tiếng Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương đã khắc họa thành công hình tượng người phụ nữ qua các sáng tác Truyện Kiều và Tự Tình.

Trong xã hội phong kiến xưa kia có rất nhiều định kiến về thân phận người phụ nữ " Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử". Người con gái khi sinh ra đã mang số kiếp bị lệ thuộc vào người khác, không được tự do quyết định cuộc đời mình. Họ chỉ như một món hàng để trao đổi mua bán. Những hủ tục lạc hậu của chế độ cũ đã chà đạp lên quyền sống của họ khiến cho bao người phụ nữ phải rơi vào cảnh ngộ éo le ngang trái.

Trước hết là hình ảnh người phụ nữ trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du. Tác phẩm xoay quanh nhân vật chính là Thúy Kiều một cô gái tài sắc vẹn toàn. Nhưng vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên nàng buộc phải bán mình chuộc cha. Từ đây cuộc đời nàng bước sang trang mới đầy đau khổ và nước mắt. Nàng bị Mã Giám Sinh lừa gạt, bị Tú Bà ép làm kĩ nữ ở lầu xanh. Cuộc đời nàng trôi dạt từ nơi này tới nơi khác, gặp đủ loại người trên đường đời. Có lúc tưởng chừng tìm thấy bến đỗ bình yên bên chàng Kim Trọng nhưng cuối cùng vẫn dang dở.

Thúy Kiều là nạn nhân của chế độ nam quyền độc đoán, mà ở đó thân phận người phụ nữ bị coi rẻ, cầm bán. Số phận hẩm hiu của nàng cũng là số phận chung của muôn vàn phụ nữ trong xã hội phong kiến. Mở đầu tác phẩm Nguyễn Du viết " Trăm năm trong cõi người ta/ Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau" câu thơ như lời dự báo trước về số phận hồng nhan bạc mệnh của nàng Kiều. Bởi nàng quá xinh đẹp " Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh", thông minh tài năng cầm kì thi họa. Nên chắc chắn sẽ gặp nhiều sóng gió. Và quả thực điều đó đã ứng nghiệm.

Tiếp theo là hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ Tự Tình II của Hồ Xuân Hương. Bài thơ mở đầu bằng âm thanh buồn bã của tiếng gà. Tiếng gà ấy như báo hiệu một ngày mới bắt đầu nhưng cũng gợi sự tàn nhẫn của thời gian. Nhất là đối với những người đang sống trong cảnh ngộ cô đơn lẻ bóng thì mỗi khoảnh khắc trôi qua đều trở nên nặng nề vô hạn.

Nỗi oán hận trào dâng như lớp lớp sóng dồn dập xô vào vách đá. Nỗi oán hận ấy hướng tới ai nếu không phải hướng tới những người đã gây ra cho mình bao đau khổ trớ trêu? Ở đây, nhà thơ không nói rõ nhưng tất cả chúng ta đều hiểu rằng, người phụ nữ đang oán hận cuộc đời đen bạc, oán hận xã hội phong kiến đã đẩy họ vào tình cảnh éo le. Đồng thời, họ cũng tự ý thức về thân phận lủi thủi đi về trong đêm tối.

Bài thơ khép lại bằng hình ảnh vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn. Hình ảnh vầng trăng gợi cho ta nhớ tới vẻ đẹp của người phụ nữ - vẻ đẹp của người thiếu nữ xuân xanh tươi tắn. Vậy mà trải qua nửa đêm rồi mà trăng vẫn chưa tròn. Phải chăng ẩn dụ ấy muốn nói tới thân phận hạnh phúc lứa đôi của họ vẫn còn dang dở, chưa trọn vẹn?

Như vậy, qua việc phân tích hình ảnh người phụ nữ trong hai tác phẩm Truyện Kiều và Tự Tình ta thấy được dù ở trong hoàn cảnh nào thì người phụ nữ vẫn luôn giữ được nét đẹp tâm hồn truyền thống vốn có. Đó là vẻ đẹp ngoại hình, vẻ đẹp tài năng trí tuệ và vẻ đẹp tâm hồn.