Câu 16: (vận dụng) Tiến hành thí nghiệm theo các bước sau: + Bước 1: Cho vào cốc thủy tinh chịu nhiệt khoảng 5 gam mỡ lợn và 10 mL dung dịch NaOH 40%. + Bước 2: Đun sôi nhẹ hỗn hợp, liên tục khuấy đều...

Trong thí nghiệm, mỡ lợn (hoặc dầu nhớt) được phản ứng với dung dịch NaOH (kiềm mạnh) trong điều kiện đun nóng nhẹ, dẫn đến phản ứng thủy phân mỡ (hoặc dầu) để tạo thành glycerol và muối của acid béo. Sau đó, dung dịch NaCl bão hòa được thêm vào để tách muối sodium của acid béo ra khỏi hỗn hợp.

Phân tích các phát biểu:
Phát biểu 1: Sau bước 3 thấy có lớp chất rắn màu trắng chứa muối sodium của acid béo nổi lên.

Đúng. Sau phản ứng thủy phân, các acid béo sẽ phản ứng với NaOH tạo thành muối sodium của acid béo (xà phòng). Khi thêm dung dịch NaCl bão hòa, muối sodium của acid béo sẽ kết tủa ra dưới dạng lớp rắn màu trắng.
Phát biểu 2: Vai trò của dung dịch NaCl bão hòa ở bước 3 là để tách muối sodium của acid béo ra khỏi hỗn hợp.

Đúng. Dung dịch NaCl bão hòa được sử dụng để tạo điều kiện cho muối sodium của acid béo kết tủa ra khỏi dung dịch, do NaCl giúp tăng độ ion của dung dịch, làm giảm độ hòa tan của muối sodium của acid béo trong nước.
Phát biểu 3: Ở bước 2, nếu không thêm nước cất, hỗn hợp bị cạn khô thì phản ứng thủy phân không xảy ra.

Đúng. Phản ứng thủy phân đòi hỏi có đủ nước để phân hủy mỡ thành glycerol và muối của acid béo. Nếu không bổ sung nước cất, hỗn hợp sẽ bị cạn khô và phản ứng thủy phân sẽ không diễn ra.
Phát biểu 4: Ở bước 1, nếu thay mỡ lợn bằng dầu nhớt thì hiện tượng thí nghiệm sau bước 3 vẫn xảy ra tương tự.

Sai. Dầu nhớt chủ yếu chứa các hydrocarbon, không chứa các acid béo như mỡ lợn. Vì vậy, khi thay mỡ lợn bằng dầu nhớt, phản ứng thủy phân sẽ không xảy ra và không có muối sodium của acid béo (xà phòng) kết tủa. Do đó, hiện tượng sau bước 3 sẽ không giống như khi dùng mỡ lợn.
Phát biểu 5: Trong công nghiệp, phản ứng ở thí nghiệm trên được ứng dụng để sản xuất xà phòng và glycerol.

Đúng. Phản ứng thủy phân mỡ (hoặc dầu) với NaOH để tạo ra muối của acid béo (xà phòng) và glycerol là phản ứng chính trong quá trình xà phòng hóa, một phương pháp sản xuất xà phòng và glycerol trong công nghiệp.
Kết luận:
Các phát biểu đúng là: (1), (2), (3), (5). Do đó, số phát biểu đúng là 4.

Đáp án: B. 4.