viết văn bản nghị luận tác phẩm Trên đỉnh non Tản của Nguyễn Tuân

Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có vị trí và ý nghĩa quan trọng đối với nền văn học Việt Nam. Trước cách mạng ông thoát li hiện thực, tìm về một thời vang bóng, tập "Vang bóng một thời" chính là tập truyện tiêu biểu nhất cho phong cách của ông trước cách mạng. Trong đó ta không thể không nhắc đến "Tắt đèn" - một trong những tác phẩm hay nhất của nhà văn Nguyễn Tuân.

"Tắt đèn" kể lại cuộc đời chị Dậu - một người phụ nữ phải chịu gánh nặng gia đình khi làm trụ cột gia đình thay người chồng ốm yếu sau trận thu thuế ở làng Đông Xá. Khi anh Dậu bị bắt vì chưa nộp sưu, chị Dậu đã hết lời van xin nhưng bọn cai lệ vẫn không tha cho. Chị buộc phải chống cự để bảo vệ chồng mình. Đến khi chồng được trả về, chị chăm sóc từng li từng tí lo lắng chồng tỉnh lại sẽ bị hành hạ. Nhưng chị đâu biết rằng, thân phận của hai vợ chồng chị bị bọn cường hào đánh trói và đòi sưu. Đau đớn, xót xa, chị đành cắn răng bán con, bán chó lấy tiền nộp sưu cho chồng. Tưởng chừng như mọi chuyện đã xong thì chúng còn bắt chị nộp thêm suất sưu cho em chồng đã chết từ năm ngoái. Một người đàn bà vốn đã khổ đau, bất hạnh nay lại càng khổ đau, bất hạnh hơn nữa.

Đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" đã khắc họa rõ nét hình ảnh chị Dậu - một người phụ nữ yêu chồng, thương con, can đảm đấu tranh chống lại bọn cường hào để bảo vệ mái ấm gia đình. Đoạn trích này nằm ở phần hai của tác phẩm, khi anh Dậu vừa mới được dân làng đưa về nhà sau phiên tòa xử kiện vô lí. Tên cai lệ và tên hầu cận lý trưởng nổi tiếng là những kẻ tham lam, độc ác, tàn bạo. Chúng ỷ thế cha mẹ, cậy quyền thế mà sách nhiễu nhân dân, bóc lột xương tủy của họ. Với chúng, tiền bạc là tất cả, còn sống chết của nhân dân chẳng đáng bận tâm. Vì thế, chúng trở thành những kẻ mất hết tính người, gây ra bao nỗi thống khổ cho người nông dân nghèo khó.

Mở đầu đoạn trích là cảnh chị Dậu chăm sóc chồng. Tuy là một người phụ nữ nông dân nghèo khó, nhưng chị Dậu rất yêu thương chồng con. Dù đói khát, nghèo khổ, dù bị chửi mắng thậm tệ, chị vẫn cố gắng chạy vạy khắp nơi để cứu chồng khỏi vòng lao lí. Anh Dậu vừa được trả về, chị mừng vui khôn xiết, vội vàng nấu cháo cho chồng ăn. Cháo chín, chị múc ra bát, cẩn thận ngồi quạt cho cháo nguội rồi ân cần mời chồng: Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột. Qua chi tiết ấy, ta thấy được tình cảm sâu nặng mà chị dành cho chồng. Đó là một thứ tình cảm thiêng liêng, cao quý, là ngọn lửa sưởi ấm gia đình chị Dậu giữa đêm đông lạnh giá.

Khi anh Dậu đang run rẩy bưng bát cháo kề vào miệng thì cai lệ và người nhà lí trưởng ập vào định trói anh Dậu. Ban đầu, thái độ của chị Dậu hoàn toàn khác hẳn với lần thu thuế ban đầu. Chị lễ phép, xưng hô ông - cháu, nài nỉ, van xin bọn cai lệ tha cho chồng: Nhà cháu đã túng lại phải đóng cả suất sưu của chú nó nữa, nên mới lôi thôi như thế. Chứ cháu có dám bỏ bê tiền SƯU NHÀ NƯỚC đâu? Hai ông làm phúc nói với ông Lí cho cháu khất... Cách xưng hô của chị Dậu thể hiện sự nhún nhường, cầu thị, mong muốn đối phương động lòng mà tha cho gia đình chị.

Nhưng đáp lại sự nhẫn nhịn, lễ phép của chị Dậu chỉ là những roi vọt, đấm đá thô bạo của hai tên tay sai. Bọn chúng không hề coi chị ra gì, chỉ trực chờ để đánh đập chị. Tức quá, không thể chịu đựng thêm, chị Dậu liều mạng cự lại: Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem! Câu nói đầy cứng rắn của chị Dậu khiến hai tên tay sai sao động. Nhưng ngay sau đó, chúng xông lên đánh chị và nhảy vào trói anh Dậu. Lúc này, chị Dậu đã sẵn sàng cho màn đấu tranh quyết liệt. Sự chịu đựng và nhẫn nhục của chị Dậu đã đến giới hạn cuối cùng, sức phản kháng của chị dữ dội và không gì ngăn cản được.

Chị nghiến hàm răng: Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem! Rồi bằng những hành động dứt khoát, chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa khiến hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất. Thấy vậy, tên người nhà lí trưởng cũng sợ hãi lăn đùng ra sân. Cuộc đấu tranh quyết liệt của chị Dậu đã giành thắng lợi bước đầu. Từ chỗ nhún nhường, van xin, chị Dậu đã kiên quyết đấu tranh với bọn cường hào, tay sai. Điều đó thể hiện sự phản kháng mạnh mẽ của chị Dậu cũng như những người nông dân lúc bấy giờ. Họ không còn cam chịu, cúi đầu mà vùng lên đấu tranh để bảo vệ bản thân và gia đình.

Tuy nhiên, đoạn trích cũng đặt ra vấn đề nhức nhối trong xã hội đương thời: Vấn nạn tham nhũng, áp bức bóc lột của bọn cường hào ác bá. Chính điều đó đã đẩy người nông dân vào đường cùng, buộc họ phải đứng lên đấu tranh để tự giải phóng bản thân.