viết thành 1 bài văn hoàn chỉnh dài 1500 chữ phân tích bài thơ Ngôn Trí 5 của Nguyễn Trãi

Nguyễn Trãi là một nhà chính trị, quân sự lỗi lạc, tài ba có công lớn trong công cuộc dẹp giặc Minh đem lại bình yên cho Đại Việt. Ông còn là một nhà văn nhà thơ lớn với khối lượng tác phẩm đồ sộ. Trong đó phải kể đến "Cảnh ngày hè" được trích từ "Quốc âm thi tập" - Tập thơ Nôm sớm nhất hiện còn. Bài thơ đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh mùa hè nơi thôn quê:

"Rồi hóng mát thuở ngày trường
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương"

Tác giả đã gợi mở ra thời gian nghệ thuật là buổi trưa hè - thời điểm trời nắng nóng, nhân vật trữ tình đang ngồi dưới bóng cây nhàn nhã ngắm cảnh, cảm nhận cái màu vàng của hoa hòe, màu đỏ của hoa lựu và mùi hương thơm ngát của sen hồng. Tất cả đều được miêu tả trong trạng thái tràn đầy sức sống. Tác giả đã sử dụng các động từ mạnh như "đùn đùn", "phun", "tiễn" gợi lên hình ảnh mùa hè với bao nhiêu sắc màu và hương vị. Màu xanh của lá hòe, màu đỏ của hoa thạch lựu, màu hồng của hoa sen và một mùi hương ngào ngạt. Mùa hè không còn đơn điệu mà trở nên sinh động, tràn đầy sức sống.

Không chỉ có thiên nhiên tràn đầy sức sống mà con người cũng vậy:

"Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương"

Khung cảnh chợ cá làng chài hiện lên thật nhộn nhịp, tấp nập. Tiếng lao xao của phiên chợ cùng tiếng ve kêu dắng dỏi như bản nhạc mùa hè làm cho bức tranh thêm phần sôi động. Bức tranh cảnh ngày hè hiện lên nhiều màu sắc, đường nét, âm thanh... tất cả hòa quyện với nhau, động mà tĩnh, tĩnh mà động.

Trước khung cảnh ấy, Nguyễn Trãi đã thể hiện những suy ngẫm và khát vọng của mình:

"Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương".

Nhân vật trữ tình bày tỏ ước mơ có được chiếc đàn của vua Thuấn để gảy một bản đàn ca ngợi cuộc sống no đủ, sung túc của dân chúng bốn phương. Qua đó ta thấy được tấm lòng yêu thương dân tha thiết của ông.

Bài thơ đã vẽ nên một bức tranh cảnh ngày hè sinh động, đồng thời thể hiện những suy ngẫm và ước mơ của Nguyễn Trãi về quê hương, đất nước. Với những đặc sắc trong nghệ thuật, bài thơ đã thể hiện rõ vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Đó là một tâm hồn nhạy cảm, tinh tế trước vẻ đẹp thiên nhiên và hơn hết là một trái tim nặng trĩu ưu tư, trăn trở vì nước vì dân.