CẢNH NGÀY HÈ VÀ NỖI NIỀM NGHIÊU THUÂN
(Về bài Bảo kính cảnh giới số 43 của Nguyễn Trãi)

Cảnh ngày hệ trước hết là một cảnh tượng rực rỡ và rộn rã. Nếu tuân theo nguyên lí thi trung hữu hoạ, người đọc hoàn toàn có thể cảm thụ thi phẩm như một bức tranh. Một bức tranh được vẽ bằng ngôn từ. Một bức tranh nghiêng về gam màu nóng, theo lối phân loại của hội hoạ. Thật là gam màu đặc trưng của ngày hè. Hai câu c 1 đề, với những nét bút đầu tiên, đã đưa ngay cái không khí hè đến với người đọc:
Rồi hóng mát thuở ngày trường Hoè lục đùn đùn tản rợp giương
Ngày hè hiện ra với một tâm thế, một thời gian, một không gian khá ăn nhập với nhau. Ba chữ Rồi hóng mát đã gợi ra hình ảnh một Ức Trai trong dịp nhàn rỗi hiếm hoi nào đó đang hóng mát ngày hè. Nhưng ba chữ thưở ngày trường mới giàu sức gợi hơn. Ngày mà dài thì đúng là đã tóm được cái chênh lệch đêm ngắn ngày dài khả đặc trưng của mùa hè. Nhưng có phải chỉ là chuyện thời lượng đơn thuần không? Hình như còn là chuyện tâm lí nữa. Khoảng thời gian nào mà lại có thể khiến một con người vốn ham gánh vác việc xã tắc giang sơn này cảm nhận là thuở ngày trường? Thời ông đang làm rường cột bận bịu với chính sự giữa cung đình của một vị quan đầu triều ư? Không thể. Khi ấy, người say sưa hành sự khó mà cảm nhận về ngày trường. Vì thanh nhàn bên ngoài chính cuộc của Ức Trai chăng? Mà đâu chỉ hiện trong nghĩa của chữ, tâm thế ấy như còn ẩn trong âm vang của lời. Chẳng phải thế sao? Câu khai mở đã gây một cảm giác lạ đối với người quen đọc thơ thất ngôn bát củ. Có một cái gì đó như là giao thoa của những cảm giác trái chiều :ngắn mà lại dài, mau mà lại khoan. Sao thế nhỉ ? Có phải vì đó mà một câu phá cách: lời chỉ có sáu tiếng (lục ngôn), tiết tấu chỉ có hai (3/3) ? Cả chuỗi lời thì ngắn, mỗi tiết tấu lại dài. Số nhịp thì dồn lại, mỗi nhịp lại trải ra. Sự co giãn này có hiệu quả gì đây? Hãy lắng nghe âm vang của nó:
Rồi hóng mát/thuở ngày trường
Chẳng phải nó tạo ra một ngữ điệu khá đặc biệt, chứa đựng những tĩnh điệu đường như cũng trái chiều, vừa mối thúc lại vừa thong dong? Thong dong mà hối thúc, nhân cư mà bận tâm, chẳng phải là cái tâm thể thường mực ở Úc Trai hay sao? Có lẽ sẽ không ngoa khi nói rằng chính tâm thế này đã ngầm tìm kiếm cho nó kiều câu rúc ngôn từ như thế trong câu khai mở! Người nghiên cứu hiện đại có thể gọi đó là sự tham gia sáng tạo của võ mức chăng?

[...]

(Theo Chu Văn Sơn, in trong Thơ điệu hồn và cấu trúc, NXB Giáo dục, 2007)

Chú thích:

* Bài thơ Bảo kính cảnh giới số 43 của Nguyễn Trãi :

Rồi hóng mát thuở ngày trường Hoè lục đùn đùn tản rợp giương Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương. Lao xao chợ cả làng ngư phủ Dắng đòi cầm ve lầu tịch dương. Dê có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ khắp đôi phương.

Thực hiện các yêu cầu sau :

câu 1. Xác định luận điểm chính của đoạn trích.

câu 2. Đoạn trích đã chỉ ra điểm phá cách nào ở câu thơ mở đầu của bài thơ ?

Câu 3. Chỉ qua một đoạn trích nhỏ trên, ta đã phần nào hiểu được về vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi thể hiện qua mì thơ Bảo kính cảnh giới số 43. Vậy em hãy nhận xét về tâm hồn Nguyễn Trãi qua lời bình về hai câu đề của bài thơ.

câu 4. Phân tích tác dụng của việc kết hợp cách trình bày vấn đề chủ quan và cách trình bày vấn đề khách quan trong đoạn trích.

câu 5. Dựa vào nhan đề và mạch lập luận trong bài, theo em, người viết còn cần những luận điểm nào để làm ng tỏ luận đề của bài viết?

Question

CẢNH NGÀY HÈ VÀ NỖI NIỀM NGHIÊU THUÂN
 (Về bài Bảo kính cảnh giới số 43 của Nguyễn Trãi)

Cảnh ngày hệ trước hết là một cảnh tượng rực rỡ và rộn rã. Nếu tuân theo nguyên lí thi trung hữu hoạ, người đọc hoàn toàn có thể cảm thụ thi phẩm như một bức tranh. Một bức tranh được vẽ bằng ngôn từ. Một bức tranh nghiêng về gam màu nóng, theo lối phân loại của hội hoạ. Thật là gam màu đặc trưng của ngày hè. Hai câu c 1 đề, với những nét bút đầu tiên, đã đưa ngay cái không khí hè đến với người đọc: 
 Rồi hóng mát thuở ngày trường Hoè lục đùn đùn tản rợp giương
 Ngày hè hiện ra với một tâm thế, một thời gian, một không gian khá ăn nhập với nhau. Ba chữ Rồi hóng mát đã gợi ra hình ảnh một Ức Trai trong dịp nhàn rỗi hiếm hoi nào đó đang hóng mát ngày hè. Nhưng ba chữ thưở ngày trường mới giàu sức gợi hơn. Ngày mà dài thì đúng là đã tóm được cái chênh lệch đêm ngắn ngày dài khả đặc trưng của mùa hè. Nhưng có phải chỉ là chuyện thời lượng đơn thuần không? Hình như còn là chuyện tâm lí nữa. Khoảng thời gian nào mà lại có thể khiến một con người vốn ham gánh vác việc xã tắc giang sơn này cảm nhận là thuở ngày trường? Thời ông đang làm rường cột bận bịu với chính sự giữa cung đình của một vị quan đầu triều ư? Không thể. Khi ấy, người say sưa hành sự khó mà cảm nhận về ngày trường. Vì thanh nhàn bên ngoài chính cuộc của Ức Trai chăng? Mà đâu chỉ hiện trong nghĩa của chữ, tâm thế ấy như còn ẩn trong âm vang của lời. Chẳng phải thế sao? Câu khai mở đã gây một cảm giác lạ đối với người quen đọc thơ thất ngôn bát củ. Có một cái gì đó như là giao thoa của những cảm giác trái chiều :ngắn mà lại dài, mau mà lại khoan. Sao thế nhỉ ? Có phải vì đó mà một câu phá cách: lời chỉ có sáu tiếng (lục ngôn), tiết tấu chỉ có hai (3/3) ? Cả chuỗi lời thì ngắn, mỗi tiết tấu lại dài. Số nhịp thì dồn lại, mỗi nhịp lại trải ra. Sự co giãn này có hiệu quả gì đây? Hãy lắng nghe âm vang của nó:
 Rồi hóng mát/thuở ngày trường
Chẳng phải nó tạo ra một ngữ điệu khá đặc biệt, chứa đựng những tĩnh điệu đường như cũng trái chiều, vừa mối thúc lại vừa thong dong? Thong dong mà hối thúc, nhân cư mà bận tâm, chẳng phải là cái tâm thể thường mực ở Úc Trai hay sao? Có lẽ sẽ không ngoa khi nói rằng chính tâm thế này đã ngầm tìm kiếm cho nó kiều câu rúc ngôn từ như thế trong câu khai mở! Người nghiên cứu hiện đại có thể gọi đó là sự tham gia sáng tạo của võ mức chăng?

[...]

(Theo Chu Văn Sơn, in trong Thơ điệu hồn và cấu trúc, NXB Giáo dục, 2007)

Chú thích:

* Bài thơ Bảo kính cảnh giới số 43 của Nguyễn Trãi :

Rồi hóng mát thuở ngày trường Hoè lục đùn đùn tản rợp giương Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ 
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương. Lao xao chợ cả làng ngư phủ Dắng đòi cầm ve lầu tịch dương. Dê có Ngu cầm đàn một tiếng Dân giàu đủ khắp đôi phương.

Thực hiện các yêu cầu sau :

câu 1. Xác định luận điểm chính của đoạn trích.

câu 2. Đoạn trích đã chỉ ra điểm phá cách nào ở câu thơ mở đầu của bài thơ ?

Câu 3. Chỉ qua một đoạn trích nhỏ trên, ta đã phần nào hiểu được về vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi thể hiện qua mì thơ Bảo kính cảnh giới số 43. Vậy em hãy nhận xét về tâm hồn Nguyễn Trãi qua lời bình về hai câu đề của bài thơ.

câu 4. Phân tích tác dụng của việc kết hợp cách trình bày vấn đề chủ quan và cách trình bày vấn đề khách quan trong đoạn trích.

câu 5. Dựa vào nhan đề và mạch lập luận trong bài, theo em, người viết còn cần những luận điểm nào để làm ng tỏ luận đề của bài viết?

Tiến Thành · Accepted Answer

{"userId": 5345532, "userName": "Dayy Linh "}Nội dung chính: Bài thơ tả cảnh ngày hè cho thấy tâm hồn Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yên nhân dân, đất n
Câu 1 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Nhận xét về cách quan sát và miêu tả bức tranh ngày hè của Nguyễn Trãi (chú ý cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, huy động các giác quan,...).

Cách quan sát và miêu tả bức tranh ngày hè của Nguyễn Trãi đi từ cảnh thiên nhiên đến cảnh sinh hoạt, từ đó nói lên niềm tha thiết lớn với đời.
- Các từ đùn đùn (dồn dập tuôn ra), giương (giương rộng ra), phun, tiễn (ngát, nức) gợi tả sức sống căng đầy chất chứa từ bên trong tạo vật, tạo nên những hình ảnh mới lạ, gây ấn tượng.

- Tác giả không chỉ cảm nhận bức tranh ngày hè bằng thị giác mà còn bằng thính giác và khứu giác.
Câu 2 (hỉ ra nét đặc sắc của bài thơ qua một số yếu tố hình thức nghệ thuật như: cách gieo vần, số tiếng, cách ngắt nhịp trong các dòng thơ (chú ý dòng thơ đầu, dòng thơ cuối) và tác dụng của chúng trong việc thể hiện cảm xúc của chủ thể trữ tình.
Trả lời:
Bài thơ viết bằng thể thất ngôn xen lục ngôn. Nhìn vào số câu, cách gieo vần, lối đối ngẫu ở bốn câu giữa, thì thấy bài thơ vẫn là dạng thất ngôn bát cú. Nhưng có hai điểm khác:

Timi · Answer

phần:
câu 4: - Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi: Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống; Tâm hồn thanh cao, tinh tế; Lòng yêu nước sâu nặng, luôn lo lắng cho dân, cho đất nước.
- Nhận xét về tâm hồn Nguyễn Trãi qua lời bình về hai câu đề của bài thơ: Hai câu đề đã khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa hè tươi đẹp, rực rỡ, tràn đầy sức sống. Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên tha thiết cùng tấm lòng thương dân sâu sắc của nhà thơ.
- Tác dụng của việc kết hợp cách trình bày vấn đề chủ quan và cách trình bày vấn đề khách quan trong đoạn trích là giúp cho nội dung nghị luận trở nên sinh động, hấp dẫn hơn, đồng thời cũng làm tăng tính thuyết phục cho lập luận của người viết.

câu 5: - Nhận xét về tâm hồn Nguyễn Trãi qua lời bình về hai câu đề của bài thơ: Hai câu đề đã cho thấy một tâm hồn chan hòa với thiên nhiên, yêu thiên nhiên của tác giả. Đồng thời cũng là con người có cuộc sống thanh nhàn, giản dị, không màng danh lợi.
- Luận điểm tiếp theo mà người viết cần bổ sung đó chính là sự đối lập giữa bức tranh thiên nhiên tươi đẹp với hình ảnh "hóng mát" thư thái của nhà thơ ở hai câu thực; từ đó làm nổi bật lên tâm trạng u hoài, buồn bã khi nghĩ đến nhân tình thế thái của tác giả.

Nguyễn Hoàng Minh · Answer

{"userId":5345532,"userName":"Dayy Linh"}Câu 1: Xác định luận điểm chính của đoạn trích

Luận điểm chính của đoạn trích là làm rõ vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong tâm hồn Nguyễn Trãi, cũng như sự phá cách sáng tạo của ông trong bài thơ Bảo kính cảnh giới số 43, qua đó tôn vinh tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước, thương dân và sự nhạy cảm trước thời cuộc của Nguyễn Trãi.

Câu 2: Đoạn trích đã chỉ ra điểm phá cách nào ở câu thơ mở đầu của bài thơ?

Đoạn trích chỉ ra sự phá cách trong câu thơ mở đầu của bài thơ khi Nguyễn Trãi mô tả cảnh hè bằng hình ảnh sống động, tràn đầy sức sống. Cách ông dùng ngôn từ không rập khuôn theo mô-típ tĩnh tại của thơ ca truyền thống, mà sử dụng hình ảnh thiên nhiên tràn đầy sinh lực, khiến câu thơ mang tính chất gần gũi, dân dã và thân thuộc.

Câu 3: Nhận xét về tâm hồn Nguyễn Trãi qua lời bình về hai câu đề của bài thơ

Qua lời bình về hai câu đề, có thể nhận thấy tâm hồn Nguyễn Trãi là tâm hồn yêu thiên nhiên, có tình yêu đất nước sâu sắc, đặc biệt là tấm lòng thương dân. Nguyễn Trãi nhạy bén và tinh tế khi quan sát thiên nhiên, coi những cảnh vật giản dị quanh mình như một phần máu thịt, thể hiện sự gắn bó bền chặt với đời sống lao động. Ông không chỉ là một thi nhân yêu cái đẹp, mà còn là một người mang nặng nỗi niềm thời thế, luôn suy tư về vận mệnh của nhân dân, đất nước.

Câu 4: Tác dụng của việc kết hợp cách trình bày vấn đề chủ quan và cách trình bày vấn đề khách quan trong đoạn trích

Việc kết hợp cách trình bày chủ quan và khách quan giúp đoạn trích trở nên phong phú và thuyết phục hơn. Cách trình bày chủ quan, với sự cảm nhận và liên tưởng của người viết, giúp thể hiện cảm xúc sâu sắc về bài thơ và tâm hồn tác giả. Trong khi đó, cách trình bày khách quan dựa trên phân tích các hình ảnh, ngôn từ trong thơ lại cung cấp cơ sở khoa học, rõ ràng, giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn về những giá trị của bài thơ. Sự kết hợp này không chỉ giúp đoạn trích truyền tải cảm xúc mà còn giữ được sự logic, mạch lạc.

Câu 5: Luận điểm cần có để làm rõ luận đề của bài viết

Dựa vào nhan đề và mạch lập luận, để làm rõ hơn luận đề về vẻ đẹp của tâm hồn Nguyễn Trãi và ý nghĩa bài thơ Bảo kính cảnh giới số 43, bài viết có thể bổ sung các luận điểm sau:

Vẻ đẹp của thiên nhiên mùa hè trong bài thơ: Phân tích rõ các hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, phong phú và sức sống trong cảnh hè mà Nguyễn Trãi miêu tả.
Lòng yêu nước và thương dân của Nguyễn Trãi: Giải thích thêm cách bài thơ thể hiện tình cảm của tác giả với đất nước, nhân dân, cũng như sự trăn trở của ông trước vận mệnh của dân tộc.
Phong cách thơ và bút pháp nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Trãi: Phân tích các yếu tố phá cách về ngôn từ, hình ảnh và cách diễn đạt sáng tạo trong bài thơ.

Những luận điểm này sẽ giúp làm nổi bật hơn luận đề chính của bài viết, làm rõ vẻ đẹp tâm hồn và phong cách nghệ thuật của Nguyễn Trãi.

CẢNH NGÀY HÈ VÀ NỖI NIỀM NGHIÊU THUÂN (Về bài Bảo kính cảnh giới số 43 của Nguyễn Trãi) Cảnh ngày hệ trước hết là một cảnh tượng rực rỡ và rộn rã. Nếu tuân theo nguyên lí thi trung hữu hoạ, người đọ...