Phần I: Đọc hiểu Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Em bé ngồi nhìn ra ruộng lúa Trời tối trên đầu hè. Nửa vầng trăng non Em bé nhìn vầng trăng, nhưng chưa nhìn thấy mẹ Mẹ lẫn trên cánh...

phần:
câu 1: Thể thơ tự do

câu 2: - Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả hành động, tâm trạng của em bé trong văn bản là: "ngồi nhìn", "nhìn vầng trăng", "nửa vầng trăng non", "chờ tiếng bàn chân mẹ".
- Bài thơ thể hiện được tình cảm nhớ mong, ngóng đợi mẹ trở về của một đứa trẻ.

câu 3: Biện pháp tu từ so sánh "nỗi đợi" với "nằm mơ". Tác dụng: nhấn mạnh sự mong ngóng, trông chờ đến mức như chìm vào giấc ngủ của người con khi đợi mẹ đi làm về.

câu 4: Bài học sâu sắc về lẽ sống mà em rút ra được sau khi đọc văn bản là tình mẫu tử thiêng liêng, cao cả. Tình cảm ấy không chỉ xuất phát từ người mẹ dành cho con cái của mình mà còn ngược lại. Người con luôn mong ngóng, trông đợi từng ngày để được gặp mẹ trở về.

câu 5: Đoạn thơ "Đợi mẹ" là một tác phẩm văn học đầy cảm xúc và sâu sắc. Nó kể về câu chuyện của một đứa trẻ đang đợi mẹ trở về từ công việc vất vả của mình. Trong mười dòng thơ cuối cùng, ta có thể nhận thấy sự mong đợi và tình yêu thương vô điều kiện mà đứa trẻ dành cho người mẹ. Đoạn thơ này cũng nhấn mạnh đến những khó khăn và gian khổ mà người mẹ phải đối mặt hàng ngày để nuôi sống gia đình. Tuy nhiên, dù vậy, đứa trẻ không bao giờ mất đi niềm tin và hy vọng rằng mẹ sẽ quay trở lại với tình yêu và sự chăm sóc. Điều này tạo nên một thông điệp ý nghĩa về tình mẫu tử và lòng trung thành giữa hai người thân thiết nhất trong cuộc đời mỗi con người.


phần:

phần:
câu 1: Tình mẫu tử là một trong những tình cảm thiêng liêng và cao quý nhất đối với mỗi người. Tình mẫu tử được hiểu là tình cảm yêu thương, sự nâng niu, quan tâm chăm sóc bằng cả tấm lòng mà mẹ dành cho con. Từ khi mới lọt lòng, chúng ta đã nhận được tình cảm bao la, vô bờ bến của mẹ. Mẹ dành trọn 9 tháng 10 ngày mang nặng đẻ đau, để rồi vui sướng đón con ra đời bằng tất cả tình yêu thương. Trong suốt quá trình trưởng thành, người mẹ luôn sát cánh bên con. Khi con vấp ngã, mẹ dịu dàng nâng con dậy. Khi con buồn, mẹ an ủi con. Mẹ chính là điểm tựa tinh thần vững chắc của con. Không chỉ vậy, mẹ cũng rất nghiêm khắc trước những lỗi lầm của con, để con không tái phạm. Có thể nói, mẹ chính là người thầy thuốc tốt nhất, luôn đem đến những bài thuốc quý từ các loại thảo dược tự nhiên để chữa bệnh cho con. Người mẹ cũng là hậu phương vững chắc để bố yên tâm làm việc và cống hiến. Chính vì vậy, mỗi chúng ta cần biết ơn công ơn dưỡng dục của mẹ. Hãy đáp lại tình cảm ấy bằng cách cố gắng học tập tốt, rèn luyện tốt, trở thành con người có ích cho xã hội. Mỗi hành động và việc làm của bạn đều sẽ khiến mẹ cảm thấy tự hào và hạnh phúc.

câu 2: Vũ Quần Phương là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm có giá trị như "Bức tranh quê", "Hoa trái quanh tôi"... Trong đó không thể không nhắc đến tập thơ "Đợi mẹ" được sáng tác năm 1973 và xuất bản lần đầu tiên vào năm 1984 tại NXB Tác phẩm mới. Bài thơ Đợi mẹ đã gợi lên trong lòng người đọc nỗi cảm thương trước cảnh ngộ mồ côi của chú bé Hồng. Đồng thời ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng sâu nặng thông qua hình ảnh em bé ngồi chờ mẹ giữa đêm đông lạnh giá.

Bài thơ mở ra bằng khung cảnh mùa đông với cái rét mướt cắt da cắt thịt, từng cơn gió bấc thổi hun hút khiến cho cây cối trơ trụi lá. Trên nền thiên nhiên khắc nghiệt ấy, hình ảnh cậu bé Hồng hiện lên thật đáng thương khi phải ngồi co ro bên chiếc cửa sổ đợi mẹ đi chợ về.

"Chiều nay mẹ đi chợ huyện
Mây đen kéo phủ đồng xa
Cơn gió bấc thổi hun hút
Mẹ chưa về, nồi cơm chín
Sợ cơm cháy, con rón rén
Nhìn ra ngoài, trời mưa nặng hạt
Con ngồi nhìn bếp lửa hồng
Lòng con nóng hổi mong mẹ
Về với con, mẹ ơi!"

Trong bức tranh chiều mùa đông ảm đạm, hình ảnh cậu bé Hồng đang ngồi thu mình bên chiếc cửa sổ nhỏ trông ngóng mẹ trở về sau buổi chợ huyện thật tội nghiệp làm sao! Cậu bé sợ nồi cơm sôi sẽ bị khê nên phải rón rén tới gần xem thử rồi lại chạy vội ra đứng ở cửa sổ để ngóng mẹ về. Hình ảnh đứa trẻ lo lắng vì sợ mẹ mắng vì để cơm bị khê nhưng thực chất nó chính là sự khao khát được gặp mẹ, được sà vào vòng tay ấm áp của mẹ.

"Ngoài kia mưa lạnh mẹ già
Con thơ mong mẹ về nhà
Thương mẹ con càng lớn khôn
Không để mẹ phải buồn hơn."

Tác giả Vũ Quần Phương đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh rất độc đáo nhằm nhấn mạnh nỗi nhớ mong mẹ của cậu bé Hồng. Đó là sự tương đồng giữa ngọn lửa hồng và tấm lòng nóng bỏng của cậu bé luôn hướng về mẹ. Từ đó ta thấy được tình yêu thương vô bờ bến mà cậu bé dành cho mẹ.

Hình ảnh cậu bé Hồng ngồi đợi mẹ trong đêm đông giá rét gợi lên trong lòng chúng ta bao niềm xúc động. Nó giúp ta hiểu thêm về tình mẫu tử thiêng liêng cũng như hoàn cảnh đáng thương của những đứa trẻ mồ côi cha mẹ.