Câu hỏi về truyện ngắn "Củ khoai nướng" của nhà văn Thạch Lam.
1. Tình huống đặc biệt của câu chuyện: Mạnh và ông lão ăn mày cùng ngồi trên đống cát ven đường, Mạnh muốn chia sẻ củ khoai nướng của mình cho ông lão nhưng lại ngại ngùng không dám mở lời. Ông lão thì hiểu nhầm ý tốt của Mạnh, nghĩ rằng Mạnh đang trêu chọc mình.
Phân tích vai trò của tình huống này trong việc thể hiện sự chuyển biến cảm xúc và tính cách của nhân vật chính:
- Sự bối rối, ngượng ngùng của Mạnh khi muốn chia sẻ củ khoai nướng cho ông lão thể hiện lòng tốt, sự quan tâm của anh đối với người khác. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm giao tiếp, Mạnh lại không biết cách diễn đạt ý tưởng của mình một cách rõ ràng, khiến ông lão hiểu lầm.
- Sự hiểu nhầm của ông lão ăn mày thể hiện sự cô đơn, bất lực của những người nghèo khổ trong xã hội. Ông lão đã phải trải qua nhiều khó khăn, vất vả, nên khi gặp một hành động nhỏ bé của Mạnh, ông lại nghĩ rằng Mạnh đang chế giễu mình. Điều này cho thấy sự nhạy cảm, dễ tổn thương của con người trong hoàn cảnh khó khăn.
Tình huống này góp phần tạo nên sự đồng cảm giữa hai nhân vật, giúp họ hiểu nhau hơn và cuối cùng Mạnh đã chia sẻ củ khoai nướng cho ông lão. Qua đó, tác giả đã thể hiện thông điệp về lòng nhân ái, sự sẻ chia trong cuộc sống.
2. Mạnh lo sợ hai ông cháu ăn mày xin khoai vì:
+ Mạnh là một chàng trai trẻ tuổi, chưa từng trải qua nhiều khó khăn trong cuộc sống. Anh ta chỉ mới bắt đầu công việc bán hàng rong và vẫn còn khá non nớt trong việc ứng phó với những tình huống phức tạp.
+ Mạnh lo lắng rằng nếu ông lão ăn mày xin khoai, anh sẽ không đủ tiền để mua thêm thức ăn cho gia đình. Mạnh là trụ cột của gia đình, anh cần phải kiếm tiền để nuôi vợ con.
+ Mạnh cũng lo sợ rằng nếu ông lão ăn mày xin khoai, anh sẽ bị mọi người chê cười hoặc đánh giá thấp. Trong xã hội Việt Nam thời bấy giờ, việc cho người ăn xin là một điều cấm kỵ.
Chi tiết chứng tỏ ông lão hiểu được nỗi lo của Mạnh:
Ông lão nói: "Tôi chỉ xin lửa thôi". Đây là một câu nói rất tinh tế, thể hiện sự hiểu biết và tôn trọng của ông lão đối với Mạnh. Ông lão hiểu rằng Mạnh đang lo lắng về vấn đề tài chính, nên ông chỉ xin lửa chứ không xin khoai.
Ngoài ra, ông lão còn thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm với Mạnh qua những cử chỉ và lời nói của mình. Ông lão không trách móc hay giận dữ khi Mạnh từ chối cho ông khoai, mà chỉ nhẹ nhàng khuyên nhủ Mạnh hãy cố gắng vượt qua khó khăn.
3. Gắn với ngữ cảnh để hiểu và viết tiếp vào 2 chỗ có dấu chấm lửng (...) trong 2 trích dẫn sau và nhận xét tác dụng của các dấu chấm lửng đó.
Dường như đoán được nỗi khó xử của Mạnh, ông lão bảo: Tôi chỉ xin lửa thôi...
Nhận xét: Dấu chấm lửng ở đây thể hiện sự ngập ngừng, e dè của ông lão khi đưa ra yêu cầu xin lửa. Ông lão hiểu rằng Mạnh đang lo lắng về vấn đề tài chính, nên ông chỉ xin lửa chứ không xin khoai.
Ôi, giá như có ba củ khoai, chí ít cũng là hai củ. Đằng này chỉ có một...
Nhận xét: Dấu chấm lửng ở đây thể hiện sự tiếc nuối, thất vọng của Mạnh khi chỉ có một củ khoai nướng. Mạnh ước gì mình có nhiều củ khoai hơn để chia sẻ với ông lão.