Thủy Tiênn sơ lược về protein
Protein có 4 bậc cấu trúc khác nhau:
*Khái niệm:
- Cấu trúc bậc 1 của protein là số lượng, thành phần, trình tự sắp xếp của các amino acid trong chuỗi polypeptide.
- Cấu trúc bậc 2 của protein là cấu hình của mạch polypeptide trong không gian, được giữ vững nhờ các liên kết hydro giữa các amino acid ở gần nhau. Chia thành hai dạng: Xoắn alpha và gấp nếp beta.
- Cấu trúc bậc 3 của protein là cấu trúc của protein trong không gian 3 chiều, nó bao gồm các cấu trúc bậc 2 cuộn xếp lại theo kiểu đặc trưng cho từng loại protein, tạo thành khối hình cầu.
- Cấu trúc bậc 4 của protein bao gồm hai hay nhiều chuỗi polypeptide phối hợp với nhau (các chuỗi polypeptide có thể cùng loại hoặc khác loại)
*Tầm quan trọng của cấu trúc bậc 1:
- Xác định tính đa dạng và đặc thù của protein.
- Quyết định 3 bậc cấu trúc còn lại.
- Nếu có bất kì vị trí của amino acid nào không đúng, protein sẽ bị biến đổi cấu trúc và hoạt định, thậm chí có thể hình thành bệnh như thiếu máu hồng cầu hình liềm (amino acid ở vị trí thứ 6 trong 146 amino acid của chuỗi B của hemoglobin là acid glutamic bị thay thế bởi valin)
*Tầm quan trọng của cấu trúc không gian:
- Cấu trúc không gian là cấu trúc làm cho các protein có chức năng.
- Nếu do các tác động của môi trường (nhiệt độ, độ ph...) mà protein bị biến tính, trở lại thành dạng thẳng thì protein sẽ bị mất chức năng.
*Cấu trúc bậc 3 đặc biệt phụ thuộc vào nhóm -R của các amino acid.
*Chức năng: Có 8 chức năng
- Protein cấu trúc (collagen, keratin...)
- Protein vận chuyển (hemoglobin...)
- Protein vận động (actin, myosin...)
- Protein thụ quan
- Protein điều hoà (insulin, glucagon..)
- Protein xúc tác (pepsin, lipase...)
- Protein dự trữ (casein, albumin lòng trắng trứng (ovalbumim)...)
- Protein bảo vệ cơ thể (kháng thể, interferon...)
Từ những điều trên có thể nói: Chất cơ sở để hình thành nên các phân tử protein đơn giản là các amino acid.