ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 8 I.ĐỌC –HIỂU Phố của ta Phố nghèo của ta Những giọt nước sa Trên cành thánh thót Lũ trẻ lên gác thượng Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng. Em chờ anh trước cổng Con chim sẻ của anh C...

câu 1: 1. Nhân vật trữ tình là ai? 2. Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ Phố của ta - Lưu Quang Vũ.

câu 2: 1 điểm - Hình ảnh “cây táo nở hoa” là một hình ảnh ẩn dụ, thể hiện niềm tin vào sự tốt đẹp của cuộc sống. Dù có những khó khăn, thử thách nhưng vẫn luôn tồn tại những điều tốt đẹp, đáng quý.

câu 3: 1. Về kĩ năng: Biết cách làm một bài văn nghị luận về một đoạn trích thơ, bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. 2. Về kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau: a. Giới thiệu chung - Tác giả Lưu Quang Vũ là nhà viết kịch tài ba với nhiều tác phẩm nổi tiếng được công chúng yêu thích. Ông cũng sáng tác thơ và để lại nhiều bài thơ hay. Bài thơ Phố của ta ra đời năm 1970 khi đất nước còn đang trong thời kì chiến tranh gian khổ. - Đoạn trích đã cho thuộc phần đầu bài thơ, thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình trước cuộc sống và những khó khăn. b. Phân tích - Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người dân lao động bình thường ở khu phố nghèo. Họ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thiếu thốn trong cuộc sống hàng ngày: Những giọt nước sa trên cành/ Thánh thót lũ trẻ lên gác thượng/ Thổi bay cao bao bong bóng xòa phòng... Nhưng họ vẫn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng: Đừng buồn nữa nhá bác thợ mộc/ Nói sai rồi! Nếu cuộc đời này/ Toàn chuyện xấu xa Tại sao cây táo lại nở hoa Sao rãnh nước trong veo đến thế? c. Đánh giá - Qua đoạn trích, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình: lạc quan, yêu đời, luôn hướng tới tương lai tốt đẹp. Đó cũng là tinh thần chung của cả dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước. d. Mở rộng vấn đề liên hệ thực tế.

câu 4: 1. Câu hỏi tu từ là một biện pháp nghệ thuật được sử dụng để tạo ra hiệu quả biểu đạt, nhằm khơi gợi suy nghĩ và cảm xúc cho người đọc hoặc người nghe. Trong đoạn thơ "Phố của ta" của Lưu Quang Vũ, câu hỏi tu từ "Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa/ Tại sao cây táo lại nở hoa?" đã góp phần làm tăng sức biểu cảm cho lời thơ, đồng thời thể hiện sự trăn trở, băn khoăn về ý nghĩa của cuộc sống.
2. Tác dụng cụ thể của câu hỏi tu từ này có thể được phân tích như sau:
- Gợi mở suy ngẫm: Câu hỏi đặt ra một vấn đề triết lý sâu sắc về bản chất của cuộc sống. Nó khiến người đọc phải tự đặt câu hỏi về giá trị của cuộc sống, về những điều tốt đẹp vẫn tồn tại giữa muôn vàn khó khăn, bất hạnh.
- Tạo nên sự tương phản: Câu hỏi đối lập với thực tế khắc nghiệt của cuộc sống, tạo nên sự tương phản mạnh mẽ, gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc.
- Thể hiện niềm tin vào cuộc sống: Dù cuộc sống có nhiều gian nan, nhưng tác giả vẫn khẳng định rằng vẫn còn những điều tốt đẹp, những hy vọng, giống như hình ảnh cây táo nở hoa. Điều này thể hiện niềm tin vào cuộc sống, vào khả năng vượt qua mọi thử thách của con người.
3. Tóm lại, câu hỏi tu từ "Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa/ Tại sao cây táo lại nở hoa?" không chỉ đơn thuần là một câu hỏi mà còn là một lời khẳng định về vẻ đẹp của cuộc sống, về những điều tốt đẹp vẫn tồn tại ngay cả khi cuộc sống đầy rẫy những khó khăn. Câu hỏi này đã góp phần nâng cao giá trị nghệ thuật của đoạn thơ, giúp người đọc suy ngẫm sâu sắc hơn về ý nghĩa của cuộc sống.
Reflection:

Alternative Reasoning:
Câu hỏi tu từ là một biện pháp nghệ thuật được sử dụng để tạo ra hiệu quả biểu đạt, nhằm khơi gợi suy nghĩ và cảm xúc cho người đọc hoặc người nghe. Thay vì trả lời trực tiếp, câu hỏi tu từ thường mang tính chất gợi mở, tạo ra sự tò mò và suy ngẫm.

Trong trường hợp này, câu hỏi "Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa/ Tại sao cây táo lại nở hoa?" không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời chính xác mà muốn khơi gợi suy ngẫm về bản chất của cuộc sống.

Follow-up Reasoning:
Để hiểu rõ hơn về vai trò của câu hỏi tu từ trong việc tạo hiệu quả nghệ thuật, chúng ta có thể xem xét ví dụ khác:

Ví dụ:

"Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Con người sinh ra để in dấu lại trên mặt đất, in dấu lại trong trái tim người khác." (Trích "Sống hay không sống - đó là vấn đề" - William Shakespeare).

Câu hỏi tu từ ở đây là "Con người sinh ra để in dấu lại trên mặt đất, in dấu lại trong trái tim người khác?". Câu hỏi này không cần câu trả lời cụ thể mà nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống một cuộc đời ý nghĩa, để lại dấu ấn cho thế hệ sau.

câu 5: 1.đọc-hiểu: 1.1.phương thức biểu đạt chính: biểu cảm 1.2.bài thơ thể hiện tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc và niềm tin vào tương lai tươi sáng của tác giả. 1.3. từ ngữ, hình ảnh đặc sắc: những giọt nước sa; con chim sẻ của anh; con chim sẻ của phố ta; đừng buồn nữa nhé; bác thợ mộc nói sai rồi... 1.4.tác dụng: làm cho câu văn thêm sinh động, hấp dẫn, giàu sức gợi hình, gợi cảm. 2.viết: 2.1.hình thức: đúng kiểu bài nghị luận xã hội, có bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 2.2.nội dung: 2.2.1.giải thích: -yêu thương là quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ người khác bằng cả tấm lòng. -yêu thương là sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với người khác. -yêu thương là trân trọng, nâng niu người khác như trân trọng, nâng niu chính bản thân mình. 2.2.2.bàn luận: -ý nghĩa của sự yêu thương: +làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. +giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách. +gắn kết con người lại với nhau. +thúc đẩy sự phát triển của mỗi cá nhân. -biểu hiện của sự yêu thương: +quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn. +chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với người khác. +tôn trọng, nâng niu người khác. -cách thể hiện sự yêu thương: +dùng lời nói để an ủi, động viên, khích lệ người khác. +dùng hành động để giúp đỡ người khác. +dùng trái tim để thấu hiểu, đồng cảm với người khác. 2.2.3.mở rộng vấn đề: phê phán những kẻ vô cảm, thờ ơ, lạnh lùng trước nỗi đau của người khác. 2.2.4.liên hệ bản thân: tự nhận xét về bản thân đã biết yêu thương mọi người hay chưa? cần phải làm gì để thể hiện tình yêu thương đối với mọi người?

câu 1: Trong đoạn trích “Phố của ta” của Lưu Quang Vũ, tác giả đã thể hiện niềm tin vào cuộc sống thông qua hình ảnh con chim sẻ tóc xù và câu chuyện về cây táo nở hoa. Con chim sẻ tóc xù là biểu tượng cho sự lạc quan, yêu đời, không chịu khuất phục trước khó khăn. Dù bị bác thợ mộc nói sai rằng cuộc đời chỉ toàn chuyện xấu xa, nhưng nó vẫn cất tiếng hát vui vẻ, bay lượn tự do trên bầu trời. Câu chuyện về cây táo nở hoa cũng mang ý nghĩa tương tự. Rãnh nước trong veo chứng tỏ môi trường sống sạch sẽ, trong lành, tạo điều kiện thuận lợi cho cây táo phát triển và ra hoa. Điều này cho thấy dù cuộc sống có khó khăn, gian khổ thì vẫn luôn tồn tại những điều tốt đẹp, đáng trân trọng. Niềm tin vào cuộc sống được thể hiện qua hai hình ảnh trên chính là nguồn động lực giúp chúng ta vượt qua mọi thử thách, khó khăn, hướng tới một tương lai tươi sáng hơn.