câu 1: 1. Phương pháp: căn cứ vào các phương thức biểu đạt đã học
Cách giải:
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
câu 2: Vẻ bề ngoài đẹp đẽ của "cuộc sống riêng không biết gì hết ở bên kia ngưỡng cửa nhà mình" được thể hiện rõ nhất qua hình ảnh "mảnh vườn được chăm sóc cẩn thận, đầy hoa thơm sạch sẽ và gọn gàng." Hình ảnh này gợi lên một không gian sống êm ấm, an toàn và thoải mái, nhưng cũng đồng thời cho thấy sự hạn chế và nghèo nàn của cuộc sống khi chỉ quanh quẩn trong những điều quen thuộc, không có sự khám phá hay trải nghiệm bên ngoài.
câu 3: Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh: giúp cho hình ảnh diễn đạt trở nên sinh động, hấp dẫn; đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa về sự cần thiết phải mở rộng tầm nhìn, quan tâm tới mọi vấn đề chung của xã hội để hoàn thiện bản thân cũng như góp phần xây dựng cộng đồng ngày càng tốt đẹp hơn.
câu 4: Tác giả cho rằng: "Số phận của những cái tuyệt đối cá nhân, không bộc lộ ra khỏi bản thân, chẳng có gì đáng thèm muốn" vì:
+ Những cái tuyệt đối cá nhân chỉ bó hẹp trong phạm vi nhỏ bé, tầm thường, không chịu giao lưu, học hỏi, mở rộng kiến thức, tầm nhìn hạn hẹp,...
+ Sống khép kín, thu mình trong vỏ bọc an toàn thì khó mà thành công, phát triển bản thân.
+ Cuộc đời luôn biến đổi, nếu không dám đương đầu với thử thách, khó khăn thì dễ thất bại, gục ngã.
câu 5: II. VIẾT (6,0 ĐIỂM)
Học sinh lựa chọn một trong hai đề sau:
Đề 1. Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, hãy viết một bài luận trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc mở rộng tầm nhìn để đón nhận những giá trị mới mẻ của cuộc sống.
Đề 2. Có ý kiến cho rằng: "Cuộc đời chỉ đẹp và ý nghĩa khi ta biết sống vì người khác". Trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
* Lưu ý: Học sinh có thể sắp xếp bố cục ba phần theo nhiều cách khác nhau song phải đảm bảo các yêu cầu về kiến thức.
BÀI LÀM THAM KHẢO
ĐỀ 1. Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, hãy viết một bài luận trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc mở rộng tầm nhìn để đón nhận những giá trị mới mẻ của cuộc sống.
GỢI Ý LÀM BÀI
Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Mở rộng tầm nhìn để đón nhận những giá trị mới mẻ của cuộc sống.
Thân bài: Giải thích khái niệm: Tầm nhìn là khả năng nhìn xa trông rộng, dự đoán được tương lai, lường trước được khó khăn, thuận lợi; đồng thời cũng là sự nhạy bén, tinh tế trong việc nắm bắt cơ hội, xu hướng phát triển của xã hội. Tầm nhìn càng cao thì thành công càng lớn.
Bình luận: Tầm nhìn giúp chúng ta vượt qua giới hạn của bản thân, khám phá những chân trời mới, học hỏi những điều hay lẽ phải, tiếp thu tri thức nhân loại. Người có tầm nhìn xa trông rộng thường đạt được thành công bởi họ luôn chuẩn bị sẵn sàng tâm lý và hành trang để chinh phục thử thách. Họ dám dấn thân vào những lĩnh vực mới, tìm kiếm cơ hội trong những hoàn cảnh khắc nghiệt. Ngược lại, người thiếu tầm nhìn dễ rơi vào lối mòn, thụ động, bỏ lỡ cơ hội.
Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người cần rèn luyện tư duy phản biện, tích cực trau dồi kiến thức, kỹ năng, nâng cao khả năng phân tích, đánh giá tình hình. Cần mạnh dạn thay đổi, chấp nhận rủi ro, không ngại thất bại.
Kết bài: Khẳng định lại vấn đề.
ĐỀ 2. Có ý kiến cho rằng: "Cuộc đời chỉ đẹp và ý nghĩa khi ta biết sống vì người khác". Trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
GỢI Ý LÀM BÀI
Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Cuộc đời chỉ đẹp và ý nghĩa khi ta biết sống vì người khác.
Thân bài: Giải thích: Sống vì người khác là sống vị tha, biết đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân, biết hy sinh quyền lợi của mình cho mọi người. Đây là một phẩm chất đạo đức tốt đẹp mà mỗi người cần có.
Bình luận: Sống vì người khác mang lại nhiều ý nghĩa to lớn: Giúp đỡ người khác là lan tỏa yêu thương, tạo nên một xã hội tốt đẹp, văn minh. Khi giúp đỡ người khác, ta cảm thấy vui vẻ, thanh thản, hạnh phúc. Ta sẽ được mọi người yêu quý, kính trọng, tôn vinh. Nếu ai cũng biết sống vì người khác thì xã hội sẽ trở nên tươi đẹp, giàu lòng nhân ái.
Phê phán: Trong xã hội vẫn còn nhiều người sống ích kỉ, vô cảm, chỉ biết đến bản thân mình. Những người này sẽ bị mọi người xa lánh, ghét bỏ.
Liên hệ bản thân: Là học sinh, em cần rèn luyện lối sống vị tha bằng những hành động cụ thể: Biết chia sẻ với bạn bè, người thân; tham gia các hoạt động thiện nguyện,...
Kết bài: Khẳng định lại vấn đề.