Trong tác phẩm "Truyện Kiều", Nguyễn Du đã khắc họa thành công nhân vật Thúy Kiều - một người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng cuộc đời lại gặp nhiều bất hạnh. Một trong những đoạn trích thể hiện rõ nét tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng của Thúy Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích là đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích". Mở đầu đoạn trích, Nguyễn Du đã miêu tả khung cảnh thiên nhiên nơi lầu Ngưng Bích: "Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân/ Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung/ Bốn bề bát ngát xa trông/ Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia". Khung cảnh thiên nhiên được miêu tả qua cái nhìn từ trên cao, bao quát cả không gian rộng lớn. Từ "khóa xuân" gợi sự giam hãm, tù túng, khiến cho Thúy Kiều cảm thấy như tuổi thanh xuân của mình đang bị khóa chặt, không thể thoát ra. Cảnh vật thiên nhiên cũng mang vẻ đẹp hoang sơ, vắng lặng, tạo nên một bầu không khí u buồn, cô đơn. Sau khi miêu tả khung cảnh thiên nhiên, Nguyễn Du tiếp tục miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều: "Bẽ bàng mây sớm đèn khuya/ Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng". Tâm trạng của Thúy Kiều được thể hiện qua hai hình ảnh đối lập: "mây sớm đèn khuya" và "nửa tình nửa cảnh". Mây sớm đèn khuya tượng trưng cho thời gian trôi qua nhanh chóng, khiến cho Thúy Kiều cảm thấy bẽ bàng, tủi hổ. Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng, thể hiện nỗi lòng chia đôi giữa tình yêu và cảnh ngộ. Tiếp theo, Nguyễn Du miêu tả tâm trạng nhớ nhung da diết của Thúy Kiều: "Tưởng người dưới nguyệt chén đồng/ Tin sương luống những rày trông mai chờ". Thúy Kiều tưởng tượng ra cảnh người yêu của mình đang uống rượu dưới ánh trăng, còn nàng thì phải chịu cảnh cô đơn, lẻ loi. Nàng nhớ thương người yêu đến mức quên ăn, quên ngủ, chỉ biết ngóng trông tin tức của người yêu. Cuối cùng, Nguyễn Du miêu tả tâm trạng tuyệt vọng, bế tắc của Thúy Kiều: "Buồn trông cửa bể chiều hôm/ Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa". Hình ảnh cửa bể chiều hôm gợi lên sự mênh mông, vô tận của biển cả, khiến cho Thúy Kiều cảm thấy bơ vơ, lạc lõng. Cánh buồm xa xa thấp thoáng gợi lên hy vọng mong manh về một tương lai tươi sáng, nhưng cũng gợi lên sự bất định, không chắc chắn. Tóm lại, đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" đã thể hiện thành công tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng của Thúy Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích. Qua đó, ta thấy được số phận bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.