1. Tổng hợp những thông tin cơ bản về hai văn bản kịch đã học trong bài (Sống, hay không sống - đó là vấn đề, Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài) theo gợi ý sau: Tình huống, nhân vật, xung đột, thông điệp.
Tình huống: Vũ Như Tô bị bắt vì bị nghi ngờ là đồng phạm giết Trịnh Duy Sản. Trong ngục, ông gặp Đan Thiềm, người cung nữ từng xin vua xây Cửu Trùng Đài. Đan Thiềm khẩn thiết cầu xin Vũ Như Tô chạy trốn nhưng ông kiên quyết ở lại chịu chết cùng công trình của mình.
Nhân vật: Vũ Như Tô, Đan Thiềm, Lê Tương Dực, Nguyễn Vũ, An Hòa Hầu,...
Xung đột: Xung đột giữa khát vọng sáng tạo cái đẹp chân chính của Vũ Như Tô với lợi ích trực tiếp của nhân dân lao động.
Thông điệp: Khát vọng sáng tạo cái đẹp chân chính là đáng quý, nhưng nếu nó mâu thuẫn với quyền lợi của nhân dân thì cũng trở nên sai lầm.
2. Tìm đọc các vở bi kịch khác; chỉ ra tình huống, nhân vật, xung đột và thông điệp chính trong các tác phẩm mà bạn đã đọc.
Ví dụ: Bi kịch "Romeo và Juliet" của William Shakespeare:
- Tình huống: Hai gia đình Montague và Capulet vốn có mối thù truyền kiếp. Romeo và Juliet yêu nhau say đắm nhưng bị ngăn cấm bởi hai dòng họ. Họ phải kết liễu cuộc đời để giải thoát khỏi mối hận thù này.
- Nhân vật: Romeo, Juliet, Mercutio, Tybalt,...
- Xung đột: Xung đột giữa tình yêu mãnh liệt của đôi trẻ và mối thù truyền kiếp của hai gia đình.
- Thông điệp: Tình yêu có thể vượt qua mọi rào cản, kể cả thù hận.
3. Tìm hiểu thêm về các nhân vật, sự kiện lịch sử được nhắc tới trong đoạn trích "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài". Yếu tố lịch sử đã được Nguyễn Huy Tưởng sử dụng như thế nào và có vai trò gì trong tác phẩm?
Các nhân vật lịch sử được nhắc tới trong đoạn trích "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài": Vua Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm,...
Sự kiện lịch sử được nhắc tới trong đoạn trích "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài": Việc xây dựng Cửu Trùng Đài dưới triều đại của vua Lê Tương Dực.
Yếu tố lịch sử đã được Nguyễn Huy Tưởng sử dụng để tái hiện bối cảnh xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỷ XV, đầu thế kỷ XVI. Đồng thời, yếu tố lịch sử còn góp phần làm nổi bật chủ đề của tác phẩm: Sự mâu thuẫn giữa khát vọng sáng tạo cái đẹp chân chính của Vũ Như Tô với lợi ích trực tiếp của nhân dân lao động.
4. Thu thập, phân tích và đánh giá các thông tin về một trong số các vấn đề gợi ý sau: Nghệ thuật thời Phục Hưng; Kiến trúc Thành Thăng Long; Lịch sử Việt Nam thế kỉ XVI - XVII.
Nghệ thuật thời Phục Hưng:
- Đặc điểm:
+ Nhấn mạnh vào con người cá nhân, coi trọng tự do tư tưởng và sáng tạo.
+ Sử dụng nhiều kỹ thuật mới, chú trọng đến tỷ lệ, ánh sáng và bóng tối.
+ Phát triển các loại hình nghệ thuật mới như hội họa, điêu khắc, âm nhạc,...
Kiến trúc Thành Thăng Long:
- Đặc điểm:
+ Kết hợp hài hòa giữa kiến trúc cổ điển phương Đông và phương Tây.
+ Sử dụng nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, đá, gạch,...
+ Có nhiều công trình tiêu biểu như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu Quốc Tử Giám,...
Lịch sử Việt Nam thế kỉ XVI - XVII:
- Những biến động lớn:
+ Chiến tranh Lê - Mạc kéo dài từ năm 1533 đến năm 1672.
+ Cuộc khởi nghĩa nông dân bùng nổ khắp nơi.
+ Nhà nước phong kiến suy yếu, chế độ quân chủ chuyên chế sụp đổ.
- Vai trò của Nguyễn Huy Tưởng khi viết về giai đoạn lịch sử này:
+ Phản ánh chân thực bức tranh xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỷ XV, đầu thế kỷ XVI.
+ Lên án chế độ phong kiến thối nát, bất công.
+ Ca ngợi tinh thần đấu tranh của quần chúng nhân dân.
5. Xác định một đề tài nghiên cứu, xây dựng đề cương cho đề tài đó (dựa trên các thông tin đã thu thập).