Nguyễn Du là một đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Tên tuổi của ông gắn liền với "Truyện Kiều" - kiệt tác số một của văn học trung đại Việt Nam. Truyện Kiều không chỉ miêu tả chân thực xã hội bất công, tàn bạo mà còn thể hiện sâu sắc tấm lòng nhân đạo cao cả của nhà thơ. Điều này được thể hiện rõ nét thông qua đoạn trích "Thúy Kiều báo ân báo oán".
Trước hết, ta thấy được tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du đối với những người phụ nữ tài hoa nhưng bạc mệnh. Thúy Kiều là một cô gái tài sắc vẹn toàn, nhưng lại phải chịu nhiều đau khổ, bất hạnh. Nàng bị lừa bán vào lầu xanh, phải sống cuộc đời ô nhục. Nhưng khi có cơ hội, nàng đã quyết tâm trả thù những kẻ đã gây ra nỗi đau cho mình. Hành động của Thúy Kiều thể hiện sự căm phẫn trước tội ác của bọn buôn người, đồng thời cũng thể hiện khát vọng về công lý, về sự bình đẳng giữa con người.
Nguyễn Du đã sử dụng ngôn ngữ để khắc họa hình ảnh Thúy Kiều đầy ấn tượng. Ông đã dùng những từ ngữ giàu sức gợi cảm như: "báo ân", "báo oán", "tội ác", "công lí"... để thể hiện thái độ của Thúy Kiều đối với những người đã giúp đỡ mình và những kẻ đã hại mình. Những lời nói của Thúy Kiều vừa thể hiện sự biết ơn chân thành, vừa thể hiện sự căm phẫn mãnh liệt. Ví dụ, khi gặp Thúc Sinh, Thúy Kiều đã nói: "Nay ta đã được đền ơn, xin chàng hãy trở về quê hương, đừng quay lại chốn cũ nữa". Câu nói này thể hiện sự biết ơn chân thành của Thúy Kiều đối với Thúc Sinh, đồng thời cũng thể hiện sự căm phẫn của nàng đối với Hoạn Thư - vợ của Thúc Sinh, người đã gây ra bao nhiêu đau khổ cho nàng.
Ngoài ra, Nguyễn Du còn thể hiện tấm lòng nhân đạo của mình thông qua việc xây dựng nhân vật Hoạn Thư. Hoạn Thư là một người đàn bà độc ác, nham hiểm, đã gây ra bao nhiêu đau khổ cho Thúy Kiều. Tuy nhiên, khi gặp lại Thúy Kiều, Hoạn Thư đã nhận ra lỗi lầm của mình và cầu xin tha thứ. Hành động của Hoạn Thư thể hiện sự ăn năn hối cải, mong muốn được chuộc lại lỗi lầm. Đây là một hành động rất đáng trân trọng, thể hiện sự nhân hậu, vị tha của con người.
Như vậy, qua đoạn trích "Thúy Kiều báo ân báo oán", chúng ta có thể thấy được tấm lòng nhân đạo cao cả của Nguyễn Du. Nhà thơ đã thể hiện sự cảm thông sâu sắc đối với những người phụ nữ tài hoa nhưng bạc mệnh, đồng thời cũng thể hiện khát vọng về công lý, về sự bình đẳng giữa con người.