Phân tích thơ "tự trào" của nguyễn khuyến

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của dân tộc. Một trong những bài thơ hay của ông có thể kể đến Tự trào. Bài thơ đã cho thấy tâm trạng và nhân cách đáng quý của tác giả.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khuyến giới thiệu về bản thân mình:
Năm mươi sáu tuổi chưa qua thủ khoa
Một áng thiu thiu lại giống hùm.

Nhà thơ tự nhận xét rằng năm nay mình đã ngoài năm mươi nhưng vẫn chưa đỗ đạt gì cao. Ông chỉ đỗ được cái tú tài, không làm nên công trạng gì to lớn cả. Tuy nhiên, ông cũng tự an ủi rằng dù vậy thì chí ít ông cũng hơn người khác ở chỗ có tài văn chương. Hai câu thơ đầu tiên vừa nói lên sự bất lực của chính bản thân tác giả trước thời cuộc, đồng thời cũng bộc lộ nỗi buồn của ông khi mà bản thân không giúp ích được gì cho đất nước.

Tiếp theo đó, Nguyễn Khuyến tiếp tục giãi bày tâm trạng của mình:
Lại mang tiếng học làm chi sĩ
Giống hùm chẳng thiếu thịt gà đâu!

Ông cảm thấy việc học hành của mình thật vô nghĩa. Học nhiều như thế để làm gì nếu không thể giúp ích được gì cho đời? Nhà thơ cảm thấy chán nản với con đường công danh của mình. Ông tự hỏi liệu bản thân học nhiều như vậy để làm gì, rốt cục cũng chẳng thay đổi được gì. Câu thơ cuối cùng khép lại bài thơ bằng lời khẳng định chắc nịch của tác giả. Dù vậy, ông vẫn hơn người khác ở chỗ có tài năng văn chương. Chỉ cần có tài năng ấy thôi, ông cũng đã hơn rất nhiều người rồi.

Bài thơ Tự trào đã cho thấy tâm trạng đầy bất lực của Nguyễn Khuyến trước thời cuộc. Đồng thời, qua đây, ta cũng thấy được nhân cách cao đẹp của nhà thơ.