Trong cuộc sống, có lẽ tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng và cao quý nhất đối với mỗi người. Và tình cha con chính là một thứ tình cảm đẹp đẽ như thế. Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện được điều đó.
Truyện kể về ông Sáu - một người chiến sĩ cách mạng. Ông xa nhà đi kháng chiến suốt ba năm, đến khi được về thăm nhà thì con gái đã lên tám tuổi. Bé Thu không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt làm ông khác quá. Những hiểu lầm xảy ra khiến hai cha con càng trở nên xa cách nhau hơn. Đến lúc Thu nhận ra cha, tình cha con thức dậy trong cô mãnh liệt bao nhiêu thì ông Sáu lại phải ra đi. Ở khu căn cứ, ông dồn tất cả tình yêu thương và nỗi nhớ mong vào việc làm một chiếc lược bằng ngà để tặng cô con gái bé bỏng. Nhưng trong một trận càn, ông đã hy sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược cho bác Ba - người bạn của mình. Tình cha con sâu sắc đã giúp ông Sáu vượt qua cái chết.
Tình huống truyện ở đây thật độc đáo. Đó là cuộc gặp gỡ đầy éo le của hai cha con sau tám năm xa cách. Nhưng đáng tiếc thay, bé Thu không nhận ra cha mình, trong khi ông Sáu dành tình cảm yêu thương và sự quan tâm đặc biệt dành cho đứa con gái bé bỏng. Sự lạnh nhạt của bé Thu khiến ông Sáu buồn lòng, nhưng nó cũng chỉ là một đứa trẻ nhỏ tuổi, chưa hiểu hết những khó khăn, mất mát mà chiến tranh gây ra. Còn ông Sáu, dù đang trong thời gian nghỉ phép nhưng vẫn phải chịu đựng nỗi đau do vết thẹo gây ra, khiến khuôn mặt của ông trở nên đáng sợ hơn. Điều này càng làm tăng thêm khoảng cách giữa hai cha con.
Tuy nhiên, mọi chuyện dần thay đổi khi bé Thu nhận ra cha mình trong khoảnh khắc chia tay. Tiếng gọi "Ba... a... a... ba!" của bé Thu vang lên, chứa đựng biết bao cảm xúc nghẹn ngào. Nó vừa là tiếng gọi trìu mến, thân thương, vừa là tiếng khóc nức nở, chứa đựng niềm hạnh phúc vô bờ bến. Khoảnh khắc ấy đã làm tan chảy trái tim của người đọc, bởi nó mang ý nghĩa thiêng liêng của tình cha con.
Trong giây phút cuối cùng trước khi chia tay, ông Sáu đã rút khăn tay lau nước mắt rồi hôn lên tóc con. Hành động này thể hiện sự xúc động, nghẹn ngào của ông. Ông không muốn con nhìn thấy mình khóc, nhưng tình cảm cha con quá lớn lao, khiến ông không thể kìm nén được cảm xúc. Hình ảnh ông Sáu đứng lặng lẽ nhìn theo con, bóng dáng ông in dài lên cánh cửa, gợi lên một nỗi buồn man mác, một sự tiếc nuối khôn nguôi.
Sau khi trở lại chiến trường, ông Sáu luôn giữ lời hứa với con gái, làm cho con gái một chiếc lược ngà. Chiếc lược ngà trở thành vật kỷ niệm thiêng liêng, gắn kết tình cha con. Khi bị trúng đạn, ông Sáu vẫn cố gắng lấy chiếc lược ngà ra khỏi túi, đưa cho người bạn của mình và nhờ gửi lại cho con gái. Hành động này thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của ông dành cho con gái. Ông muốn con gái sẽ luôn nhớ đến mình, dù ông không còn trên đời nữa.
Câu chuyện khép lại với hình ảnh chiếc lược ngà nằm trên nấm mồ của ông Sáu, như một minh chứng cho tình cha con bất diệt. Câu chuyện đã chạm đến trái tim của người đọc bởi tình cha con sâu nặng, thiêng liêng. Nó nhắc nhở chúng ta hãy trân trọng những gì mình đang có, đặc biệt là tình cảm gia đình.