soạn văn : lão hạc ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ

I. Tác giả: Nam Cao (1917-1951) tên khai sinh là Trần Hữu Tri, quê ở làng Đại Hoàng, phủ Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông là nhà văn hiện thực xuất sắc với những truyện ngắn, truyện dài chân thực viết về hai mảng đề tài chính: người nông dân nghèo đói bị vùi dập và người trí thức nghèo, sống mòn mỏi bế tắc trong xã hội xưa cũ. Năm 2008, ông được Nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
II. Tác phẩm: "Lão Hạc"
1. Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn Lão Hạc rút từ tập truyện "Lão Hạc", từng được đăng báo trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.
2. Tóm tắt: Vợ mất sớm, lão Hạc dồn tất cả tình yêu thương cho đứa con trai duy nhất. Vì nhà nghèo, không có tiền lấy vợ, con trai lão phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su biền biệt, một mình lão thui thủi ra vào. Sau trận ốm thập tử nhất sinh, nhà lão chẳng còn gì nữa, lão đành phải bán cậu Vàng - chú chó mà lão hết mực yêu thương như con trai mình. Lão mang hết số tiền bán chó gửi nhờ ông Giáo và nhờ ông Giáo coi hộ mảnh vườn. Những ngày sau đó, lão kiếm được gì thì ăn nấy. Có một hôm, người ta thấy lão xin Binh Tư ít bả chó. Khi nghe Binh Tư kể, ông Giáo rất buồn rồi nghĩ: "Chao ôi! Con người đáng sợ ấy đã suy sụp đến cùng đường rồi". Một buổi sáng, người ta thấy lão Hạc chết - cái chết thật dữ dội. Cả làng không ai hiểu vì sao lão chết trừ ông Giáo và Binh Tư.
3. Bố cục: 3 phần
Phần 1 (từ đầu... "không thèm": Cuộc trò chuyện giữa ông giáo và lão Hạc về việc bán chó.
Phần 2 (tiếp ... "đã rõ"): Cái chết của lão Hạc.
Phần 3 (còn lại): Tâm trạng và cảm giác của ông giáo khi chứng kiến cái chết của lão Hạc.
III. Đọc hiểu:
1. Tình huống truyện:
* Tình huống thứ nhất: Lão Hạc sang nhà ông giáo để nhờ ông giữ hộ ba sào vườn cho con trai.
- Ý nghĩa: Qua cuộc nói chuyện này, tính cách nhân vật dần bộc lộ: Lão Hạc là một người cha giàu lòng yêu thương con, sống giàu lòng tự trọng, nhân hậu, chất phác.
* Tình huống thứ hai: Lão Hạc bán cậu vàng.
- Ý nghĩa: Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước ngoặt tâm lí của lão Hạc. Từ đây, lão rơi vào bi kịch đau đớn.
* Tình huống thứ ba: Lão Hạc chết.
- Ý nghĩa: Cái chết của lão Hạc là cái chết đầy bi thảm, nó thể hiện sự bế tắc cùng cực của người nông dân trong xã hội cũ.
=> Các tình huống diễn biến hợp lý, logic, tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện.
2. Nhân vật lão Hạc:
a. Tình cảnh:
- Nghèo khổ, cô đơn: Vợ mất sớm, con bỏ đi làm đồn điền cao su, chỉ còn mỗi cậu Vàng bầu bạn.
- Bệnh tật: Trận ốm nặng kéo dài khiến lão kiệt quệ, không còn sức để nuôi nổi bản thân chứ chưa nói gì tới nuôi cậu Vàng.
b. Tính cách:
- Là người cha giàu lòng yêu thương con:
+ Dành dụm tiền cho con cưới vợ.
+ Đau đớn, day dứt khi bán cậu Vàng.
+ Chọn cái chết để bảo toàn tài sản cho con.
- Là người có lòng tự trọng:
+ Không muốn phiền hà đến hàng xóm.
+ Từ chối mọi sự giúp đỡ của ông giáo.
+ Chọn cái chết để giải thoát khỏi nỗi dằn vặt, ân hận.
c. Số phận:
- Bất hạnh: Phải chịu nhiều đau khổ, bất hạnh trong cuộc đời.
- Bi kịch: Chết trong đau đớn, tủi nhục.
=> Lão Hạc là hình ảnh tiêu biểu cho người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám: nghèo khổ, bất hạnh nhưng giàu lòng yêu thương và tự trọng.