Câu 1. Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích.
Đoạn trích sử dụng thể thơ lục bát biến thể hoặc lục bát tự do. Dấu hiệu:
- Câu lục (6 tiếng) và câu bát (8 tiếng) xen kẽ: Đây là đặc trưng cơ bản của thể lục bát.
- Số tiếng trong câu có thể thay đổi đôi chút: Ví dụ, có những câu có thể nhiều hơn hoặc ít hơn một vài tiếng so với quy định chuẩn của lục bát.
- Vần điệu linh hoạt: Vần được gieo chủ yếu là vần chân (ví dụ: tươi - người, là - lạ, xa xăm - năm), nhưng không hoàn toàn tuân theo luật bằng trắc chặt chẽ của lục bát truyền thống.
Câu 2. Xác định biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong khổ thơ cuối.
Trong khổ thơ cuối, biện pháp tu từ so sánh được sử dụng là:
- “Gặp mẹ sống trăm năm như bà tiên của đất”: So sánh mẹ với “bà tiên của đất” nhằm ca ngợi sự trường thọ, đức độ và vai trò quan trọng của mẹ đối với quê hương, đất nước.
Câu 3. Trình bày hiệu quả của biện pháp điệp cấu trúc “Mẹ cho con xin…” trong đoạn trích.
Biện pháp điệp cấu trúc “Mẹ cho con xin…” được lặp lại nhiều lần trong đoạn trích, tạo ra hiệu quả:
- Nhấn mạnh khát vọng: Nhấn mạnh mong muốn tha thiết của nhân vật trữ tình được lĩnh hội những giá trị văn hóa, tình cảm từ mẹ.
- Tạo nhịp điệu: Tạo nhịp điệu đều đặn, da diết cho bài thơ, thể hiện sự tha thiết, mong cầu.
- Liệt kê những điều muốn xin: Liệt kê những điều nhân vật trữ tình muốn xin từ mẹ: câu hát quê mùa, câu hát thời con gái, câu hát ngày xưa, câu hát làm người. Điều này cho thấy sự trân trọng những giá trị truyền thống, những bài học quý báu từ mẹ.
Câu 4. Nêu sự vận động trong mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình con trong đoạn trích.
Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình “con” vận động từ:
- Mong muốn xin mẹ những câu hát: Khởi đầu là khát khao được lĩnh hội những câu hát, những giá trị văn hóa từ mẹ.
- Nhớ về mẹ và quê hương: Những câu hát gợi nhớ về hình ảnh mẹ, về quê hương, về những tình cảm sâu nặng.
- Trân trọng và biết ơn: Cảm xúc chuyển sang trân trọng công lao sinh thành, dưỡng dục của mẹ, biết ơn những giá trị truyền thống mà mẹ đã trao truyền.
- Khát vọng tìm về nguồn cội: Mong muốn tìm lại những giá trị xưa cũ, tìm về cội nguồn văn hóa.
Câu 5. Từ mong muốn tìm câu hát ngày xưa của nhân vật trữ tình con, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ về những giá trị truyền thống trong cuộc sống hiện đại.
Mong muốn tìm về “câu hát ngày xưa” thể hiện sự trân trọng những giá trị truyền thống. Trong cuộc sống hiện đại, khi xã hội ngày càng phát triển, những giá trị truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng:
- Nền tảng văn hóa: Truyền thống là nền tảng văn hóa của mỗi dân tộc, là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.
- Giá trị đạo đức: Truyền thống chứa đựng những giá trị đạo đức tốt đẹp, định hướng cho hành vi và lối sống của con người.
- Nguồn sức mạnh tinh thần: Truyền thống là nguồn sức mạnh tinh thần, giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách.
- Bản sắc dân tộc: Truyền thống tạo nên bản sắc riêng của mỗi dân tộc, giúp phân biệt giữa các nền văn hóa.
Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, chúng ta cần tiếp thu những giá trị mới một cách chọn lọc, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại để tạo nên một cuộc sống tốt đẹp hơn.