Viết báo cáo về một vấn đề văn học hiện đại về bản sắc văn hóa làng quê trong thơ Nguyễn Bính

Nguyễn Bính là nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ mới. Ông được mệnh danh là thi sĩ của đồng quê, bởi hồn thơ của ông gần gũi với cuộc sống sinh hoạt ở thôn quê. Những bài thơ của ông thường có ngôn từ giản dị và mộc mạc.

Nguyễn Bính tên thật là Nguyễn Bính Thuyết, sinh năm 1918 tại thôn Thiệu Vịnh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định (nay là xã Hải Anh, huyện Hải Hậu), vốn sinh trưởng trong một gia đình nhà Nho nghèo có truyền thống văn chương. Chính điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến hồn thơ Nguyễn Bính sau này.

Năm 1937, ông vào Sài Gòn để tránh bị bắt lính. Tại đây ông làm thư ký cho một hãng buôn và bắt đầu viết văn, làm thơ. Năm 1940, ông trở ra Hà Nội, gặp lại nhóm bạn thơ và quen biết với nhóm Tự lực văn đoàn. Từ đó, các tác phẩm của ông lần lượt ra đời. Cách mạng tháng Tám thành công, Nguyễn Bính hăng hái tham gia cách mạng và trở thành cây bút tiêu biểu của nền thi ca cách mạng Việt Nam.

Trong những năm kháng chiến chống Pháp, Nguyễn Bính tích cực tham gia kháng chiến, ông vừa làm báo, vừa tham gia văn nghệ. Trong thời kỳ hòa bình, Nguyễn Bính trở về quê hương và tiếp tục sáng tác thơ. Tuy nhiên, do không theo kịp sự thay đổi của xã hội nên thơ ông dần ít được chú ý. Năm 1966, Nguyễn Bính trở lại miền Bắc và công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Tháng 2/1968, ông vào Nam tham gia chiến dịch Mậu Thân. Trên đường đi, ông bị địch phục kích và sát hại. Cái chết của Nguyễn Bính khiến nhiều người tiếc thương.

Thơ Nguyễn Bính mang đậm phong vị dân gian, đặc biệt là chất thơ mộc mạc, giản dị mà chân thành, đằm thắm. Có thể thấy rõ điều này qua bài thơ "Qua nhà" - một bài thơ được đánh giá là hay nhất trong số những bài thơ tình yêu của Nguyễn Bính:

"Trước khi con về trông vườn thấy chuối
Chợt nghĩ: bố trồng thêm một lối đi
Con đường ấy giờ đây con đã hiểu
Rộng ra từ tim ấy để sang nhà em."
(Trích Qua nhà)

Bài thơ mở đầu bằng lời bộc bạch của nhân vật trữ tình, rằng trước khi về nhìn vườn thấy chuối, chợt nghĩ rằng bố mình đã trồng thêm một lối đi. Lối đi ấy rộng ra từ tim của con để sang nhà em. Chỉ cần như thế là đủ hiểu tấm lòng của cô gái trẻ dành cho chàng trai kia như thế nào rồi. Bài thơ sử dụng hình ảnh rất gần gũi, thân thuộc, ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng vẫn toát lên được tình cảm chân thành, đằm thắm.

Có lẽ vì vậy mà dù đã trải qua bao nhiêu năm, thơ Nguyễn Bính vẫn còn mãi trong tâm trí độc giả cả xưa và nay.