Minh thu Lê võTrong giai đoạn 1000 năm Bắc thuộc (111 TCN - 938) dưới ách đô hộ của phong kiến phương Bắc, nhân dân Việt Nam đã liên tiếp nổi dậy chống lại sự áp bức và xâm lược. Dưới đây là các cuộc khởi nghĩa nổi bật trong giai đoạn này:
- Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 - 43)
- Người lãnh đạo: Hai bà Trưng, Trưng Trắc và Trưng Nhị.
- Nguyên nhân: Người dân bị áp bức nặng nề bởi chính quyền đô hộ của nhà Hán, đặc biệt là sự tàn bạo của Tô Định, quan lại cai trị.
- Diễn biến: Hai Bà Trưng cùng nghĩa quân nổi dậy, giành lại quyền tự do, đánh bại quân Hán và lập quốc gia độc lập. Tuy nhiên, sau đó nghĩa quân thất bại trước sự đàn áp của nhà Hán.
- Khởi nghĩa Bà Triệu (248)
- Người lãnh đạo: Bà Triệu, tên thật là Triệu Thị Trinh.
- Nguyên nhân: Người dân chịu ách cai trị tàn bạo của nhà Đông Ngô.
- Diễn biến: Bà Triệu cùng nghĩa quân khởi nghĩa, đánh bại nhiều trận và làm cho quân Ngô phải khiếp sợ. Tuy nhiên, sau đó bà thất bại và tự vẫn để giữ trọn vẹn danh dự.
- Khởi nghĩa Lý Bí (542 - 546)
- Người lãnh đạo: Lý Bí (tức Lý Bôn).
- Nguyên nhân: Bất mãn với chính quyền đô hộ của nhà Lương, Lý Bí lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa.
- Diễn biến: Lý Bí chiếm được nước Vạn Xuân (tên gọi cũ của Việt Nam), thành lập chính quyền độc lập và đánh bại quân nhà Lương. Tuy nhiên, sau đó ông bị tấn công và cuối cùng bị thất bại.
- Khởi nghĩa Phùng Hưng (766 - 791)
- Người lãnh đạo: Phùng Hưng.
- Nguyên nhân: Người dân không chịu được sự thống trị tàn bạo của nhà Đường.
- Diễn biến: Phùng Hưng khởi nghĩa, chiếm được thành Đại La (Hà Nội ngày nay) và tự xưng là vua, thành lập chính quyền độc lập. Mặc dù sau đó ông không thể giữ được quyền lực lâu dài, nhưng cuộc khởi nghĩa này đã ghi dấu ấn sâu sắc trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc.
- Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (720)
- Người lãnh đạo: Mai Thúc Loan.
- Nguyên nhân: Người dân bị áp bức bởi chính quyền đô hộ của nhà Đường.
- Diễn biến: Mai Thúc Loan lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa, chiếm được thành Đại La và lập nên nhà nước độc lập. Tuy nhiên, cuộc khởi nghĩa nhanh chóng bị dập tắt bởi sự can thiệp quân sự từ nhà Đường.
Các cuộc khởi nghĩa này đều thể hiện tinh thần chống ngoại xâm kiên cường của nhân dân Việt Nam trong suốt thời kỳ Bắc thuộc, dù mỗi cuộc khởi nghĩa đều có kết quả khác nhau, nhưng chúng đều đóng góp quan trọng vào quá trình đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc.