Cuộc sống ngày càng phát triển đòi hỏi con người phải luôn tự vận động để theo kịp sự biến đổi của xã hội. Tuy nhiên, một bộ phận lớn những thanh niên hiện nay lại lựa chọn sống dựa dẫm, ỷ lại vào người khác. Đây quả thật là một vấn nạn đáng báo động.
Sự ỷ lại là hiện tượng một con người, một bộ phận nào đó không có tinh thần tự lập, suốt ngày chỉ biết nương nhờ, sống dựa vào người khác để tránh cho mình những khó khăn, nguy hiểm. Ta có thể bắt gặp được rất nhiều biểu hiện của sự ỷ lại trong cuộc sống. Chẳng hạn như các em học sinh không chịu làm bài tập mà cứ đến giờ ra chơi là sà vào các trò chơi điện tử; không chịu phụ giúp bố mẹ làm công việc nhà hoặc đã lớn rồi nhưng vẫn ỷ lại vào bố mẹ, không biết tự lo cho bản thân,... Hiện tượng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trước hết là do môi trường xung quanh. Nếu những đứa trẻ sống trong môi trường toàn những người lười biếng, không có tính tự lập thì chúng sẽ học theo tính xấu ấy và hình thành cho mình thói quen lười biếng, không muốn tự mình giải quyết công việc. Bên cạnh đó, các bậc cha mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc nuôi dưỡng tính cách của những đứa trẻ. Nếu ngay từ bé, cha mẹ lúc nào cũng muốn đỡ đần, làm giúp con những công việc to lớn mặc dù cháu vẫn còn rất nhỏ thì dần dần đứa trẻ sẽ rơi vào trạng thái bị động, không biết tự lập. Đồng thời, nó còn nảy sinh tâm lí muốn chống đối, không muốn làm bất cứ việc gì vì cảm thấy đó là trách nhiệm của bố mẹ. Ngoài ra, hệ thống giáo dục cũng góp phần tạo nên những đứa trẻ ỷ lại, không có tính tự lập. Bởi lẽ khi chạy đua theo thành tích, thầy cô cố gắng cho học sinh đạt được ước mơ nhưng lại không dạy các em biết cách đối diện với thất bại, vượt qua khó khăn, thử thách nên hiển nhiên các em sẽ trở nên dựa dẫm vào người khác.
Có thể nói, sự ỷ lại giống như một con sâu đang ăn dần sức sống của chúng ta. Vậy nên mỗi cá nhân cần có những biện pháp để ngăn chặn tình trạng này xảy ra, trước tiên là với bản thân mình. Chúng ta phải hiểu rằng cuộc sống luôn chứa đựng những khó khăn, thử thách và chẳng ai có thể mãi dựa dẫm, nhờ vả vào người khác được. Vì vậy, mỗi người hãy tự làm việc, tự suy nghĩ, đưa ra quan điểm của bản thân chứ đừng chỉ biết nghe theo, làm theo người khác. Ngoài ra, chúng ta cũng cần rèn luyện cho mình lối sống lành mạnh, trau dồi, bổ sung thêm kiến thức, kĩ năng sống để sau này có thể tự tin bước đi trên đôi chân của mình. Cha mẹ cũng nên khuyến khích con làm việc, tôn trọng những nỗ lực, cố gắng của con thay vì làm giúp con tất cả mọi thứ. Có như vậy thì các con mới có thể thoát khỏi chiếc vỏ bọc an toàn do bố mẹ dựng lên để tự mình bay cao, bay xa hơn nữa.
Sự ỷ lại là một hiện tượng xấu, ảnh hưởng tới sự phát triển của mỗi cá nhân nói riêng và cộng đồng nói chung. Thế hệ trẻ chính là mầm non tương lai của đất nước, là những người sẽ đưa Việt Nam vươn ra ngoài thế giới. Vì vậy, ngay từ bây giờ, chúng ta cần có những giải pháp để ngăn chặn hiện tượng ỷ lại ở mỗi cá nhân. Điều này sẽ đóng góp một phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.