1. Cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20: Sự xâm lược của các đế quốc phương Tây
- -Hiệp ước Nanking (1842): Sau cuộc chiến tranh Nha phiến lần thứ nhất (1839–1842), Trung Quốc phải ký hiệp ước với Anh, nhượng Hong Kong và mở các cảng cho thương mại Anh, đồng thời phải trả tiền bồi thường chiến tranh. Hiệp ước này mở đầu cho một loạt các hiệp ước bất lợi với các cường quốc phương Tây.
- -Chiến tranh Nha phiến lần thứ hai (1856–1860): Anh và Pháp tiếp tục tiến hành chiến tranh với Trung Quốc, buộc Trung Quốc phải ký thêm các hiệp ước bất bình đẳng, mở rộng quyền lợi cho các đế quốc phương Tây trong nước Trung Hoa.
- -Quá trình chia cắt "Lãnh thổ đặc quyền" (các nhượng địa): Các cường quốc phương Tây (Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nga) dần dần chiếm đóng các vùng lãnh thổ trọng yếu của Trung Quốc, thiết lập các nhượng địa và khu vực thương mại đặc quyền.
2. Chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản
- -Chiến tranh Trung-Nhật lần thứ nhất (1894–1895): Nhật Bản thắng Trung Quốc trong cuộc chiến tranh này và Trung Quốc phải nhượng cho Nhật Bản Đài Loan và các quyền lợi đặc biệt khác. Sự thất bại này đã làm suy yếu thêm quyền lực của triều đại nhà Thanh.
- -Xâm lược Mãn Châu: Nhật Bản tiếp tục mở rộng ảnh hưởng vào Mãn Châu (miền Bắc Trung Quốc) vào đầu thế kỷ 20, thông qua các hiệp ước và sự chiếm đóng quân sự.
3. Phong trào "Bát Quái" và sự can thiệp của các đế quốc
- -Nổi dậy của "Bát Quái" (Boxer Rebellion, 1899-1901): Đây là một cuộc khởi nghĩa của dân tộc Trung Quốc nhằm chống lại sự xâm lược của các đế quốc phương Tây. Tuy nhiên, quân đội các đế quốc đã can thiệp và đàn áp phong trào này, dẫn đến việc Trung Quốc phải bồi thường và mở rộng quyền lợi cho các cường quốc phương Tây.
4. Cuộc cách mạng Tân Hợi và sự sụp đổ của triều đại nhà Thanh
- -Cách mạng Tân Hợi (1911): Sau một thời gian dài bị các đế quốc phương Tây và Nhật Bản xâm lược, Trung Quốc trải qua cuộc cách mạng Tân Hợi do Tôn Trung Sơn lãnh đạo, lật đổ chế độ phong kiến và thành lập Trung Hoa Dân Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn chịu sự can thiệp của các nước đế quốc và Nhật Bản.
5. Sự xâm lược của Nhật Bản trong Thế chiến II
- -Chiến tranh Trung-Nhật lần thứ hai (1937–1945): Nhật Bản xâm lược Trung Quốc lần thứ hai và chiếm đóng một số khu vực quan trọng. Chiến tranh này kéo dài trong suốt Thế chiến II và gây ra thiệt hại lớn cho Trung Quốc.
6. Tình hình sau Thế chiến II
- -Sau khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Trung Quốc giành lại được phần lớn lãnh thổ bị chiếm đóng, nhưng vẫn phải đối mặt với sự can thiệp của các đế quốc và nỗ lực của Nhật Bản để duy trì ảnh hưởng.
7. Kết luận
Quá trình xâm lược Trung Quốc của các đế quốc không chỉ làm suy yếu Trung Quốc về mặt chính trị, mà còn khiến nền kinh tế và xã hội của đất nước này bị tàn phá nặng nề. Tuy nhiên, Trung Quốc đã dần dần giành lại độc lập, đặc biệt là sau Cách mạng Cộng sản năm 1949 dưới sự lãnh đạo của Mao Trạch Đông.