bomaylatrumwibucmm
Biện pháp tu từ nói tránh (hay còn gọi là eufemism) có tác dụng quan trọng trong việc giúp người nói tránh gây tổn thương, giảm sự thô lỗ, làm dịu đi những điều nhạy cảm hoặc tránh những từ ngữ quá nặng nề, khó nghe. Tác dụng của biện pháp này có thể được phân tích qua các khía cạnh sau:
- Làm giảm sự tổn thương, đau đớn: Nói tránh giúp tránh sử dụng những từ ngữ có thể gây tổn thương trực tiếp đến người nghe, đặc biệt khi nói về những vấn đề tế nhị như cái chết, bệnh tật, thất bại… Ví dụ, thay vì nói "ông ấy chết", ta có thể dùng "ông ấy qua đời", "ông ấy từ trần", nhằm làm dịu đi nỗi buồn, tránh gây shock.
- Thể hiện sự lịch sự, tế nhị: Việc sử dụng các từ ngữ nhẹ nhàng, uyển chuyển thay cho những từ thô lỗ giúp thể hiện sự tôn trọng và lịch thiệp đối với người nghe, đồng thời giúp giao tiếp dễ dàng hơn trong các tình huống nhạy cảm. Ví dụ, thay vì nói "cô ấy già rồi", có thể nói "cô ấy đã lớn tuổi".
- Tránh đối diện với sự thật quá phũ phàng: Một số vấn đề xã hội như nghèo đói, thất nghiệp hay các khuyết điểm của con người đôi khi quá khó để thừa nhận trực tiếp. Nói tránh giúp giảm bớt sự khắc nghiệt, cho phép người nghe chấp nhận thông tin theo cách nhẹ nhàng hơn.
- Tạo không khí giao tiếp nhẹ nhàng, hòa nhã: Nói tránh giúp người nói tránh được sự căng thẳng, có thể tạo không khí hòa hợp trong giao tiếp, nhất là trong các tình huống đàm phán, thảo luận, hay đối thoại với người có quyền lực.
- Thể hiện sự khéo léo, thông minh trong giao tiếp: Sử dụng nói tránh là một dấu hiệu của khả năng giao tiếp tinh tế, biết điều tiết ngôn ngữ để đạt được mục đích mà không làm mất lòng người khác.
Tóm lại, biện pháp tu từ nói tránh đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều chỉnh ngôn ngữ, giúp giảm sự khắc nghiệt của sự thật và tạo ra môi trường giao tiếp văn minh, lịch sự.