Uống nước nhớ nguồn là đạo lí tốt đẹp của dân tộc ta từ bao đời nay. Đó cũng là lời răn dạy mà ông cha ta thường xuyên nhắc nhở con cháu mình qua những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ,... Kế thừa và phát huy truyền thống ấy, chúng ta đã rèn luyện được cho mình lòng biết ơn, trân trọng những người đã tạo ra thành quả để chúng ta hưởng thụ ngày hôm nay.
Trước hết, chúng ta cần hiểu "uống nước nhớ nguồn" là gì? "Uống nước" là sự hưởng thụ thành quả, "nguồn" tức là nơi bắt nguồn của dòng nước. Hay nói cách khác, "nguồn" là những con người, tập thể đã tạo ra thành quả cho chúng ta hưởng thụ. Câu tục ngữ nhằm khuyên nhủ chúng ta phải biết ơn những người đã tạo ra thành quả cho ta hưởng thụ.
Lòng biết ơn vốn là đạo lí sống tốt đẹp của con người. Sống biết ơn thể hiện lối ứng xử đúng đắn. Những thành quả họ tạo ra giúp đỡ ta trong cuộc sống, đó đều là những công sức không nhỏ của họ. Sống biết ơn sẽ khiến cuộc sống con người ý nghĩa hơn rất nhiều. Nó khơi gợi lòng nhân nghĩa, làm cho người với người gần gũi, hòa hợp với nhau hơn. Không chỉ vậy, lòng biết ơn còn là nền tảng vững chắc cho những phẩm chất tốt đẹp khác nảy nở và phát triển trong tâm hồn con người.
Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước ta đã có biết bao vị anh hùng hi sinh xương máu để giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc. Khi đất nước hòa bình, ta cần biết ơn sự hi sinh đó bằng cách gìn giữ và phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh hơn. Bên cạnh đó, ta còn phải biết ơn những người đã mang lại cho ta cuộc sống ấm no hạnh phúc ngay từ những bước chân chập chững tới trường, ta phải biết ơn cả những cành hoa ta cắm trên bàn, những hạt cơm ta ăn hàng ngày... Bởi ta biết được rằng ai đã vun trồng, chăm sóc, ai đã nấu nướng vất vả để ta có thể thưởng thức hương thơm ngào ngạt của bông hoa, vị ngọt ngào của hạt gạo... Cuộc sống này đâu phải tự nhiên mà có. Ta biết ơn thiên nhiên vì đã ban tặng cho ta những điều quý giá ấy, nhưng ta cũng không quên ơn những con người đã lao động hăng say để làm nên những điều kì diệu cho cuộc đời ta.
Có lòng biết ơn, sống ân nghĩa thuỷ chung là lối sống phù hợp với đạo lí làm người của dân tộc Việt Nam chúng ta từ bao đời nay. Chính lòng biết ơn khiến mối quan hệ giữa người với người trở nên tốt đẹp hơn. Chúng ta luôn cảm thấy vui vẻ khi mình giúp đỡ được người khác. Vì vậy, hãy sống thật có ích để phát huy những nét đẹp của dân tộc.
Tuy nhiên, bên cạnh những người biết giữ gìn đạo lí sống tốt đẹp ấy vẫn có những kẻ sống vô ơn, bội bạc. Họ sẵn sàng chạy theo vật chất xa hoa mà quên đi cội nguồn, quên đi những người đã đau đớn hi sinh để mong họ có được ngày hôm nay. Thật đáng buồn thay cho những con người ấy!
Chúng ta hãy cùng nhau trau dồi kiến thức, rèn luyện kĩ năng, phẩm chất để sau này trở thành những người có tài năng, trí tuệ, xứng đáng với đạo lí làm người. Hãy luôn nhớ rằng: "Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình".