Ma Văn Kháng sinh năm 1936 tại làng Kim Liên, Đống Đa, Hà Nội; quê gốc ở thị trấn Phố Ràng, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Ông là một nhà văn lớn của dân tộc Việt Nam, nổi tiếng với những tác phẩm văn học sâu sắc và tinh tế. Trong suốt sự nghiệp của mình, Ma Văn Kháng đã đóng góp rất nhiều tác phẩm có giá trị, bao gồm cả tiểu thuyết, truyện ngắn và phê bình văn học. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông như "Đồng bạc trắng hoa xòe", "Gió rừng già", "Vùng biên ải", "Chuyện ở Đông Dương"... Đặc biệt, cuốn tiểu thuyết "Mùa lá rụng trong vườn" đã đưa tên tuổi của ông trở nên quen thuộc với độc giả khắp cả nước. Đoạn trích "Bà ngồi ở góc nhà" nằm trong chương VI của tác phẩm này, kể về tình cảnh của bà Vi và những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật này khi chứng kiến gia đình đang đứng trước nguy cơ tan vỡ.
Văn bản "Bà ngồi ở góc nhà" xoay quanh cuộc sống của gia đình cụ bản có bốn người con trai đã trưởng thành và lập gia đình riêng. Cuộc sống của các thế hệ trẻ trong gia đình này đang gặp nhiều khó khăn do tình hình kinh tế biến động. Con dâu cả của cụ bản tên Phượng, vốn là một tiểu thư khuê các, nay phải đối mặt với cuộc sống vất vả và lo toan cho chồng con. Cô cảm thấy mệt mỏi và chán nản vì phải gánh vác trách nhiệm của một người vợ và người mẹ trong gia đình. Ngoài ra, văn bản cũng đề cập đến tình cảnh của bà Vi, một người phụ nữ nông thôn, hiền lành, chất phác và giàu lòng vị tha. Bà luôn cố gắng vun vén cho hạnh phúc của con cháu nhưng không thể ngăn cản được những thay đổi tiêu cực trong xã hội.
Trong đoạn trích, ta thấy rõ tình cảnh của bà Vi khi bà ngồi ở góc nhà, lặng lẽ quan sát và lắng nghe cuộc sống của con cháu. Bà là một người phụ nữ nông thôn, hiền lành, chất phác và giàu lòng vị tha. Cả đời bà chỉ biết chăm lo cho gia đình, vun vén cho hạnh phúc của con cháu. Tuy nhiên, giờ đây, bà đang phải chứng kiến những thay đổi tiêu cực trong xã hội, khiến cho gia đình bà đang đứng trước nguy cơ tan vỡ.
Bà Vi cảm thấy buồn bã và bất lực khi nhìn thấy con dâu mình phải chịu đựng những khó khăn và áp lực từ cuộc sống. Bà cũng nhận ra rằng mình không còn đủ sức khỏe để giúp đỡ con cháu như trước đây. Bà cảm thấy cô đơn và lạc lõng giữa cuộc sống hiện đại, nơi mà những giá trị truyền thống đang dần bị mai một.
Qua nhân vật bà Vi, tác giả Ma Văn Kháng đã gửi gắm những suy tư, trăn trở về những thay đổi của xã hội và gia đình Việt Nam thời kỳ đầu đổi mới. Tác phẩm "Mùa lá rụng trong vườn" là một bức tranh chân thực về cuộc sống của người dân Việt Nam trong giai đoạn chuyển mình, với những mâu thuẫn, xung đột giữa các giá trị truyền thống và hiện đại.
Tóm lại, văn bản "Bà ngồi ở góc nhà" đã khắc họa thành công tình cảnh của bà Vi và những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật này khi chứng kiến gia đình đang đứng trước nguy cơ tan vỡ. Qua đó, tác giả Ma Văn Kháng đã phản ánh những thay đổi của xã hội và gia đình Việt Nam thời kỳ đầu đổi mới, đồng thời khẳng định giá trị của tình yêu thương, sự hy sinh và lòng vị tha trong cuộc sống.