Nhà thơ Hữu Thỉnh được biết đến là một cây bút đa tài của nền văn chương Việt Nam. Ông sáng tác thơ rất nhiều và mỗi tác phẩm đều mang một nét đặc trưng riêng biệt. Thơ ông luôn mang đến cho độc giả những cảm xúc lắng đọng và da diết nhất về tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình và tình yêu đôi lứa. Trong đó, bài thơ Ngọn khói được xem là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Hữu Thỉnh. Hai khổ thơ cuối của bài thơ đã thể hiện rõ nét tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho mẹ già và những kỉ niệm ngày xưa.
Bài thơ Ngọn khói được nhà thơ Hữu Thỉnh sáng tác vào mùa đông năm 1972. Đây là khoảng thời gian sau chiến tranh nên bài thơ này thể hiện rõ nét tình cảm chân thành mà tác giả dành cho mẹ già. Đồng thời, qua bài thơ Ngọn khói, tác giả còn muốn gửi gắm tình cảm thương nhớ quê nhà, nhớ về những kỉ niệm ngày xưa bên bếp lửa ấm áp.
Bằng ngòi bút tinh tế và giọng văn nhẹ nhàng, nhà thơ Hữu Thỉnh đã vẽ nên một khung cảnh bình yên và ấm áp trong lòng người đọc. Đặc biệt, hai khổ thơ cuối của bài thơ đã khắc họa rõ nét tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho mẹ già và những kỉ niệm ngày xưa.
Trong hai khổ thơ cuối, nhà thơ Hữu Thỉnh đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày để miêu tả ngọn khói. Từ đó, tác giả muốn gợi lên những kí ức đẹp đẽ về quê hương, về tuổi thơ và về người mẹ kính yêu.
"Ngọn khói xưa giờ ở nơi đâu
Có nhớ mẹ tôi
Mé đồi cỏ cháy
Cay đắng trước nỗi đời oan trái
Bèo bọt táp ngang sông..."
Hình ảnh ngọn khói xưa được tác giả nhắc lại nhiều lần trong bài thơ, thể hiện sự hoài niệm và nhung nhớ của tác giả về những kỉ niệm ngày xưa. Câu hỏi tu từ "có nhớ mẹ tôi" được đặt ra ở cuối khổ thơ thứ ba đã trực tiếp bộc lộ tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho mẹ già. Tác giả muốn hỏi ngọn khói có còn nhớ về người mẹ già đang chờ đợi mình ở quê nhà hay không?
Những hình ảnh "mé đồi cỏ cháy", "cay đắng trước nỗi đời oan trái", "bèo bọt táp ngang sông" là những hình ảnh ẩn dụ cho cuộc sống vất vả, gian truân của người dân lao động. Những hình ảnh này cũng gợi lên những kí ức đau thương của chiến tranh, của những mất mát và hi sinh.
"Ngọn khói xưa còn nhớ tôi không
Tóc tôi bây giờ đã bạc màu
Đi suốt
Tay bắt vẫn lan man cùng ngọn khói quê nghèo"
Khổ thơ cuối cùng là lời tự vấn của tác giả với chính bản thân mình. Tác giả muốn hỏi ngọn khói liệu có còn nhớ về mình hay không? Thời gian đã làm cho mái tóc của tác giả bạc trắng, nhưng những kí ức về quê hương, về mẹ già và về những kỉ niệm ngày xưa vẫn luôn in đậm trong tâm trí tác giả. Hình ảnh "tay bắt vẫn lan man cùng ngọn khói quê nghèo" là hình ảnh ẩn dụ cho sự gắn bó tha thiết của tác giả với quê hương, với những gì thân thuộc và gần gũi nhất.
Hai khổ thơ cuối của bài thơ Ngọn khói đã thể hiện một cách sâu sắc tình cảm sâu nặng của tác giả dành cho mẹ già và những kỉ niệm ngày xưa. Bằng ngòi bút tinh tế và giọng văn nhẹ nhàng, nhà thơ Hữu Thỉnh đã khắc họa nên một bức tranh quê hương bình dị, ấm áp và tràn đầy tình yêu thương.
Bài thơ Ngọn khói là một bài thơ hay và giàu ý nghĩa. Bài thơ đã thể hiện một cách sâu sắc tình cảm của tác giả dành cho quê hương, cho mẹ già và cho những kỉ niệm ngày xưa. Bài thơ cũng là lời nhắn nhủ của tác giả đến với mọi người rằng hãy trân trọng những gì mình đang có, hãy sống thật tốt và trọn vẹn với những gì mình đang có.
Về nghệ thuật, bài thơ Ngọn khói sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi. Hình ảnh ngọn khói được tác giả sử dụng một cách khéo léo, vừa là hình ảnh trung tâm của bài thơ, vừa là hình ảnh ẩn dụ cho những kí ức, những kỉ niệm về quê hương, về tuổi thơ và về người mẹ kính yêu. Giọng văn của bài thơ nhẹ nhàng, trữ tình, tạo nên một không khí ấm áp và gần gũi.
Tóm lại, hai khổ thơ cuối của bài thơ Ngọn khói đã thể hiện một cách sâu sắc tình cảm của tác giả dành cho mẹ già và những kỉ niệm ngày xưa. Bài thơ là lời nhắn nhủ của tác giả đến với mọi người rằng hãy trân trọng những gì mình đang có, hãy sống thật tốt và trọn vẹn với những gì mình đang có.