II. TỰ LUẬN Câu 1. a/ Giải thích sự nhiễm điện do cọ xát? Nêu sự tương tác giữa các vật nhiễm điện và hiện tượng phóng tia lửa điện? Trả lời:  Khi các vật cách điện cọ xát với nhau, các electron có t...

### Câu 1 **a/** Giải thích sự nhiễm điện do cọ xát? Nêu sự tương tác giữa các vật nhiễm điện và hiện tượng phóng tia lửa điện? - Khi các vật cách điện cọ xát với nhau, các electron có thể di chuyển từ vật này sang vật khác, làm cho các vật này nhiễm điện. - Các vật nhiễm điện cùng dấu sẽ đẩy nhau, trong khi các vật nhiễm điện trái dấu sẽ hút nhau. - Hiện tượng tia lửa điện có thể xuất hiện khi đưa hai vật nhiễm điện trái dấu lại gần nhau, do sự khác biệt về điện tích tạo ra một điện trường mạnh, dẫn đến phóng điện. **b/** Vì sao khi lau kính bằng vải khô ta thấy các sợi bông bám vào kính? - Khi lau kính bằng vải khô, sự cọ xát giữa kính và vải có thể làm cho kính nhiễm điện. Các sợi bông nhẹ sẽ bị hút vào kính do lực tĩnh điện. **c/** Giải thích tại sao bụi lại bám nhiều ở cánh quạt điện sau một thời gian sử dụng? - Cánh quạt điện khi quay tạo ra tĩnh điện, và bụi trong không khí sẽ bị hút vào cánh quạt do lực tĩnh điện, làm cho bụi bám nhiều hơn. **d/** Vì sao vào những ngày thời tiết khô ráo, nhất là những ngày hanh khô, khi cởi áo ngoài bằng len, dạ, hay sợi tổng hợp, ta thường nghe thấy những tiếng lách tách nhỏ? Nếu khi đó ở trong buồng ta còn thấy các chớp sáng li ti? - Trong thời tiết khô, độ ẩm không khí thấp làm cho sự cọ xát giữa các sợi vải tạo ra tĩnh điện mạnh hơn. Khi cởi áo, điện tích tích tụ có thể phóng ra dưới dạng tiếng lách tách và chớp sáng li ti. **e/** Em hãy quan sát thí nghiệm được mô tả như hình bên. Khi đóng công tắc, sau một thời gian thấy xuất hiện một lớp đồng bám lên thỏi than nối với cực âm của nguồn điện. Hiện tượng trên dựa vào tác dụng gì của dòng điện? - Hiện tượng trên dựa vào tác dụng mạ điện của dòng điện, trong đó ion đồng từ dung dịch sẽ bám vào thỏi than khi có dòng điện chạy qua. ### Câu 2 **a/** Nguồn điện dùng để làm gì? Nêu sự chuyển hóa năng lượng ở các thiết bị điện dùng pin, acquy? Lấy ví dụ thiết bị sử dụng nguồn điện là pin, acquy. - Nguồn điện cung cấp năng lượng để tạo ra và duy trì dòng điện. - Ở các thiết bị điện dùng pin, acquy, năng lượng hóa học được chuyển hóa thành năng lượng điện. - Ví dụ thiết bị sử dụng nguồn điện là pin: đèn pin, remote tivi, máy tính cầm tay, điện thoại di động, máy ảnh. - Ví dụ thiết bị sử dụng nguồn điện là acquy: xe máy, ô tô. **b/** Trong các thiết bị điện sau: đèn huỳnh quang, nồi cơm điện, đèn LED, nam châm điện, quạt điện, máy kích tim, chuông điện, máy mạ điện, bàn là, đèn sợi đốt. Thiết bị nào hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng và tác dụng sinh lí của dòng điện? - Tác dụng nhiệt: nồi cơm điện, bàn là, quạt điện. - Tác dụng phát sáng: đèn huỳnh quang, đèn LED, đèn sợi đốt. - Tác dụng sinh lí: máy kích tim, chuông điện. **c/** Hãy vẽ sơ đồ mạch điện và chiều dòng điện. - (Vẽ sơ đồ mạch điện với hai pin mắc nối tiếp, bóng đèn sợi đốt, vôn kế và ampe kế. Chiều dòng điện từ cực dương của pin qua bóng đèn, vôn kế, ampe kế và trở về cực âm của pin.) ### Câu 3 **a/** Nêu các thiết bị điện có trong mạch điện. - Các thiết bị điện có thể bao gồm: pin, bóng đèn, ampe kế, vôn kế. **b/** Số chỉ của ampe kế và vôn kế cho biết điều gì về dòng điện? - Số chỉ của ampe kế cho biết cường độ dòng điện (mức độ mạnh, yếu của dòng điện). - Hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện được đo bằng vôn kế, cho biết khả năng sinh ra dòng điện của nguồn điện. **c/** Nếu thay pin 3 V bằng pin 4,5 V thì số chỉ của vôn kế và ampe kế sẽ thay đổi thế nào? Đèn sáng mạnh hay yếu hơn? - Nếu thay pin 3 V bằng pin 4,5 V, số chỉ của vôn kế sẽ tăng lên và cường độ dòng điện (số chỉ của ampe kế) cũng sẽ tăng, làm cho đèn sáng mạnh hơn. **d/** Để bảo vệ các thiết bị điện trong mạch ta cần mắc thêm thiết bị điện nào vào mạch? - Để bảo vệ các thiết bị điện, có thể mắc thêm cầu chì hoặc thiết bị bảo vệ quá tải. ### Câu 4 1,58 A = 1580 mA 415 mA = 0,415 A 0,65 A = 650 mA 36 mA = 0,036 A 0,135 A = 135 mA 125 mV = 0,125 V 150 V = 150000 mV 15 mV = 0,015 V ### Câu 5 **a)** Nêu khái niệm năng lượng nhiệt, nhiệt lượng, nội năng của vật? - Năng lượng nhiệt của vật là tổng động năng của các phân tử tạo nên vật. - Nhiệt lượng là phần năng lượng nhiệt mà vật nhận được hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt. - Nội năng của vật là tổng động năng và thế năng của các phân tử tạo nên vật. **b)** Hiện tượng dẫn nhiệt, đối lưu, bức xạ nhiệt là gì? - Dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt từ phần này sang phần khác của một vật hoặc từ vật này sang vật khác qua tiếp xúc. - Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hay chất khí. - Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt và có thể truyền qua chân không. **c)** Khi thả một thỏi kim loại đã được nung nóng vào một chậu nước lạnh thì nội năng của thỏi kim loại và của nước thay đổi như thế nào? - Nội năng của thỏi kim loại giảm do mất nhiệt cho nước, trong khi nội năng của nước tăng do nhận nhiệt từ thỏi kim loại. **d)** Thả một quả cầu kim loại ở nhiệt độ trong phòng vào một cốc nước nóng. Nội năng của quả cầu và của nước trong cốc thay đổi như thế nào? - Nội năng của quả cầu kim loại sẽ tăng do nhận nhiệt từ nước, trong khi nội năng của nước sẽ giảm do mất nhiệt cho quả cầu. **e)** Trong phòng học có nhiệt độ 23 0C đến 24 0C, sự truyền nhiệt có thể xảy ra giữa học sinh và không khí trong phòng hay không? Vì sao? - Có, sự truyền nhiệt có thể xảy ra giữa học sinh và không khí trong phòng thông qua dẫn nhiệt và đối lưu. **f)** Khi trời rét, người ta thường mặc áo bông dày. Giải thích vì sao áo bông giúp giữ ấm cơ thể tốt hơn so với áo mỏng? - Áo bông dày có khả năng giữ không khí bên trong, tạo ra lớp cách nhiệt tốt hơn, giúp giữ ấm cơ thể. **g)** Vì sao nồi, chảo thường được làm bằng kim loại còn tô, chén được làm bằng sứ? - Nồi, chảo được làm bằng kim loại vì kim loại dẫn nhiệt tốt, giúp nấu chín thức ăn nhanh hơn. Tô, chén thường làm bằng sứ vì sứ giữ nhiệt tốt và không dẫn nhiệt mạnh, giúp bảo vệ tay khi cầm. **h)** Vì sao vào mùa lạnh, chân đi trên sàn đá hoa lại thấy lạnh hơn khi đi trên sàn gỗ? - Sàn đá hoa dẫn nhiệt tốt hơn sàn gỗ, nên khi chân tiếp xúc với sàn đá hoa, nhiệt độ từ chân sẽ truyền nhanh hơn vào sàn, làm cho cảm giác lạnh hơn. ### Câu 6 **a)** Nêu ví dụ ứng dụng sự nở vì nhiệt của chất rắn. - Chế tạo băng kép dùng trong các thiết bị điện như ấm đun nước điện, bàn là điện. - Sử dụng con lăn ở gối cầu của cầu thép. - Khi lắp đặt đường ray xe lửa, giữa các thanh ray thường để hở 1 khe nhỏ. **b)** Nêu ví dụ ứng dụng sự nở vì nhiệt của chất lỏng. - Chế tạo nhiệt kế thuỷ ngân. - Không đóng chai nước ngọt quá đầy. - Khi nấu nước không đổ đầy. **c)** Nêu ví dụ ứng dụng sự nở vì nhiệt của chất khí. - Chế tạo khinh khí cầu, đèn kéo quân. - Không bơm bánh xe quá căng. - Không đậy nắp phích nước khi vừa rót nước nóng vào. **d)** Giải thích tại sao khi đóng các chai nước đóng chai người ta thường không đóng đầy chai? - Để tránh áp suất tăng quá cao do sự nở ra của chất lỏng khi nhiệt độ tăng, có thể làm nổ chai. **e)** Vì sao các bình chứa gas/khí đốt không để gần các nguồn nhiệt ở nhiệt độ cao? - Vì khí đốt có thể nở ra và gây áp suất cao, dẫn đến nguy cơ nổ nếu tiếp xúc với nguồn nhiệt. **f)** Tại sao khi rót nước khỏi phích (bình thuỷ) nếu đậy nút lại ngay thì nút hay bị bật ra? - Khi nước nóng được rót ra, không khí trong phích bị nén lại, tạo ra áp suất cao bên trong, làm cho nút bật ra. ### Câu 7 **g)** Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống? - Nguyên nhân có thể do tư thế ngồi không đúng, mang vác nặng không đúng cách, hoặc do di truyền. **h)** Nguyên nhân gây bong gân, trật khớp, gãy xương? - Nguyên nhân có thể do vận động mạnh, té ngã, hoặc va chạm mạnh. **i)** Nêu các biện pháp phòng ngừa các bệnh, tật liên quan đến hệ vận động? - Thực hiện các bài tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe. - Giữ tư thế ngồi đúng khi học tập và làm việc. - Mang giày dép phù hợp và không mang vác nặng quá sức. - Thực hiện các bài tập kéo giãn để duy trì độ linh hoạt của cơ và khớp.