câu 1: - Thể thơ: tự do.
- Nhân vật trữ tình: "tôi".
câu 2: - Trường từ vựng: thiên nhiên.
câu 3: Trong hai câu thơ "Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa/ Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?", tác giả sử dụng biện pháp tu từ câu hỏi tu từ. Câu hỏi được đặt ra không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời chính xác mà để bộc lộ cảm xúc tiếc nuối, băn khoăn về thời gian trôi qua nhanh chóng và những ước mơ, hoài bão của tuổi trẻ.
Cụ thể, câu hỏi "Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa" gợi lên hình ảnh mùa hè rực rỡ, đầy sức sống nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác khi nó dần qua đi. Câu hỏi "Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?" lại nhấn mạnh sự ngắn ngủi, mong manh của tuổi thanh xuân, khiến người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị quý báu của thời gian.
Biện pháp tu từ này góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho đoạn thơ, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với tâm trạng của nhân vật trữ tình, đồng thời khơi gợi suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống và giá trị của tuổi trẻ.
câu 4: Nhận xét: Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và tràn đầy sức sống với những hình ảnh đặc trưng như "cánh diều", "vòm trời cao", "tiếng dế", "tiếng cuốc dồn". Những âm thanh quen thuộc ấy gợi lên một không gian yên bình, tĩnh lặng nhưng cũng rất sôi động, rộn ràng. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng những hình ảnh giàu tính biểu tượng như "mặt đất màu xanh", "quả ngọt ngào", "màu hoa" để thể hiện vẻ đẹp của mùa hè. Tất cả tạo nên một bức tranh mùa hè rực rỡ, tràn đầy sức sống, khiến người đọc cảm thấy yêu mến và trân trọng hơn vẻ đẹp của quê hương, đất nước.
câu 5: I. ĐỌC HIỂU: (3,0 điểm)
. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên là miêu tả.
. Theo tác giả, những âm thanh nào "thức suốt đêm dài oi bức"?
=> Đó là tiếng dế và tiếng cuốc.
. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau:
"Mặt đất màu xanh là vẫn biển/ Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa."
=> Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ trên là ẩn dụ.
. Em có đồng tình với quan niệm của tác giả về tuổi trẻ không? Vì sao?
=> Đồng ý vì tuổi trẻ luôn tràn đầy nhiệt huyết, năng lượng để cống hiến cho cuộc đời. Tuổi trẻ cũng là lứa tuổi đẹp nhất của mỗi người nên cần phải sống thật trọn vẹn.
II. VIẾT: (7,0 điểm)
* Hình thức: Đảm bảo bố cục ba phần của một văn bản nghị luận; hệ thống luận điểm, lí lẽ rõ ràng, thuyết phục; diễn đạt mạch lạc; độ dài phù hợp quy định; trình bày sạch sẽ, khoa học.
* Nội dung: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau nhưng đảm bảo các nội dung cơ bản sau:
- Giới thiệu vấn đề cần bàn luận: Tình yêu thương giữa con người với con người.
- Giải thích khái niệm: Yêu thương là sự sẻ chia, đồng cảm, gắn bó giữa con người với con người bằng những tình cảm chân thành nhất.
- Bàn luận về vai trò của tình yêu thương:
+ Tình yêu thương giúp con người trở nên hạnh phúc, vui vẻ, một trái tim biết yêu thương là một trái tim khỏe mạnh.
+ Người biết yêu thương là người sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ với người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình.
+ Biết yêu thương tạo nên sự gắn kết giữa con người, khiến cho mối quan hệ giữa người với người trở nên tốt đẹp.
+ Xã hội ngập tràn tình yêu thương thì đó là xã hội bình đẳng, văn minh, bác ái.
+ Nếu không có tình yêu thương, cuộc sống con người sẽ trở nên trống rỗng, cằn cỗi, tâm hồn con người bị xơ cứng, ích kỉ, hẹp hòi, chỉ lo đến quyền lợi cá nhân, thờ ơ vô cảm trước nỗi đau bất hạnh của người khác. Đây là mầm mống của những tư tưởng xấu xa, những hành động tội ác.
- Bài học nhận thức và hành động:
+ Nhận thức được tầm quan trọng của tình yêu thương giữa con người với con người.
+ Hành động: Mỗi chúng ta hãy nuôi dưỡng trong trái tim mình những viên đá ngũ sắc yêu thương để tô vẽ cho cuộc đời thêm vui vẻ và hạnh phúc.
Lưu ý: Khuyến khích học sinh có những suy nghĩ riêng, tuy nhiên lí giải phải hợp lý, thuyết phục. Phần liên hệ cần chân thành.
câu 1: Tác giả Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam. Thơ của bà mang nhiều nét độc đáo khác lạ so với những cây bút cùng thời. Bà thường viết nên những trang thơ chân thành, đằm thắm, sôi nổi, tươi tắn, giàu chất trữ tình. Bài thơ “Mùa hạ” là một trong số những bài thơ hay nhất của Xuân Quỳnh. Hai khổ thơ cuối của bài thơ đã khắc họa rõ nét khung cảnh mùa hạ và tâm trạng của nhân vật trữ tình.
“Đó là mùa…trái ngọt đầu tiên”
Mở đầu khổ thơ thứ ba, tác giả đã nêu ra những đặc trưng của mùa hạ. Đó là mùa của những ánh nắng chói chang, rực rỡ; là những cơn gió nhẹ nhàng thổi mát; là âm thanh rộn rã của tiếng ve; là sắc đỏ rực rỡ của hoa phượng vĩ; là sắc tím biếc của bằng lăng. Tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên một bức tranh mùa hạ thật tươi đẹp. Tiếp đến, tác giả đã miêu tả hình ảnh “cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút”. Đây là một hình ảnh rất quen thuộc đối với mỗi đứa trẻ. Cánh diều giấy chao nghiêng trên bầu trời xanh thẳm, mang theo biết bao ước mơ, hi vọng của tuổi thơ.
“Tiếng dế…đêm dài oi bức”
Ở khổ thơ tiếp theo, tác giả đã nhắc đến những âm thanh đặc trưng của mùa hạ. Đó là tiếng dế kêu rả rích vào ban đêm; là tiếng cuốc dồn gọi hè đến. Những âm thanh ấy đã góp phần tô đậm thêm vẻ đẹp của mùa hạ.
“Nắng…trưa mùa hạ của tôi”
Khổ thơ cuối cùng, tác giả đã bộc lộ tâm trạng của mình trước vẻ đẹp của mùa hạ. Nhân vật trữ tình cảm thấy bồi hồi, tiếc nuối khi mùa hạ sắp qua. Câu hỏi tu từ “mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa?” đã thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả về tuổi thơ, về những kỉ niệm đẹp đẽ của một thời đã qua.
Hai khổ thơ cuối của bài thơ “Mùa hạ” đã thể hiện tài năng quan sát tinh tế và khả năng sử dụng ngôn ngữ tài tình của Xuân Quỳnh. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm tới người đọc thông điệp rằng: Hãy trân trọng những gì mà cuộc sống đã ban tặng cho chúng ta.
Bài thơ “Mùa hạ” là một bài thơ hay và giàu ý nghĩa. Bài thơ đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của mùa hạ và những tâm tư, tình cảm của nhân vật trữ tình.
câu 2: Cuộc sống luôn tồn tại những điều kì diệu và bí ẩn. Nó có thể mang đến cho bạn niềm vui nhưng cũng lấy đi của bạn nỗi buồn. Đó chính là quy luật của cuộc sống. Hãy chấp nhận nó như một điều vốn có và học cách tôn trọng sự khác biệt trong cuộc sống.
Sự khác biệt trong cuộc sống được biểu hiện rất rõ nét thông qua suy nghĩ, lối sống, cá tính của mỗi người. Không ai giống ai, mỗi người đều có một cá tính riêng, một quan niệm sống riêng, không thể thay thế hay đánh tráo được. Sự khác biệt ấy được thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau: ngoại hình, thói quen, sở thích, ước mơ, phong cách sống,...
Mỗi con người chỉ được sống một lần duy nhất, hãy sống thật trọn vẹn với đam mê, với ước mơ, hoài bão của mình để sau này khi nhìn lại ta sẽ không phải hối tiếc. Sống trong cuộc đời này, chúng ta cần biết dung hòa giữa việc thực hiện ước mơ của bản thân với việc trân trọng, yêu quý, tôn trọng sự khác biệt của người khác. Tôn trọng sự khác biệt là yếu tố căn cốt để xây dựng một xã hội bình đẳng và bền vững. Khi biết tôn trọng sự khác biệt là khi ta biết lắng nghe những ý kiến, quan điểm của người khác một cách chân thành; biết trân trọng những cá tính riêng của mỗi người; chấp nhận sự đối nghịch về quan điểm giữa hai hay nhiều người; biết chia sẻ, đồng cảm với những điểm yếu của người khác.
Khi ta biết tôn trọng sự khác biệt, ta sẽ nhận ra những ưu điểm của người khác và hạn chế được những nhược điểm của bản thân. Nhờ vậy, ta sẽ ngày càng hoàn thiện bản thân và được mọi người yêu mến hơn. Người biết tôn trọng sự khác biệt là những người biết lắng nghe và thấu hiểu quan điểm của người khác; biết giữ gìn và nâng niu những cá tính riêng của mỗi người; chấp nhận sự đối nghịch về quan điểm giữa hai hay nhiều người; biết chia sẻ, đồng cảm với những điểm yếu của người khác.
Bên cạnh đó, ta cũng cần phê phán những người không biết tôn trọng sự khác biệt. Những người như vậy sẽ không thể hoàn thiện bản thân và không thể đạt được những thành công lớn lao.
Cuộc sống là bức tranh muôn màu sắc, con người sinh ra không ai có thể chọn lựa giới tính, tính cách, ước mơ cho mình. Chính vì thế, chúng ta nên tôn trọng sự khác biệt của họ. Mỗi người hãy tự tạo ra màu sắc riêng của mình để làm đẹp thêm cho bức tranh cuộc sống tươi thắm đầy hương sắc kia.
<>