Nguyễn Đình Thi được xem là một nhà văn tài năng ở nhiều lĩnh vực từ văn học đến hội họa hay âm nhạc nhưng ông đều để lại những dấu ấn riêng biệt. Trong số đó, thơ ca là lĩnh vực mà Nguyễn Đình Thi dành phần lớn thời gian và tâm huyết nhất. Thơ của ông mang một giọng điệu riêng đậm chất trí tuệ và hiện đại. Ông luôn trăn trở về thơ và đã từng nói rằng "Thơ phải có tư tưởng, có ý thức, có cái nhìn sâu sắc vào việc, có những tìm tòi theo hướng cách tân, đọc thơ phải suy nghĩ, day dứt, ám ảnh, có lúc căng thẳng với những câu thơ hay, những tứ thơ lạ". Bài thơ Nhớ được sáng tác vào năm 1948 tại chiến khu Việt Bắc, được in trong tập thơ Người chiến sĩ. Đây là một trong những bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ và phong cách sáng tác của Nguyễn Đình Thi giai đoạn trước Cách mạng.
Bài thơ Nhớ thể hiện nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình về thiên nhiên, con người và cuộc sống nơi quê hương. Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua những hình ảnh, âm thanh quen thuộc của Hà Nội, của miền Bắc thân thương. Đó là "sáng mát trong như sáng năm xưa", là "gió thổi mùa thu hương cốm mới", là "những ngày thu đã xa",... Những hình ảnh, âm thanh ấy đã khơi gợi lên trong lòng nhân vật trữ tình một nỗi nhớ da diết, khôn nguôi.
Trong khổ thơ đầu tiên, tác giả đã mở đầu bằng những hình ảnh quen thuộc của Hà Nội vào thu: "Sáng mát trong như sáng năm xưa/Gió thổi mùa thu hương cốm mới". Hai câu thơ này đã gợi lên trong lòng người đọc một cảm giác mát mẻ, dễ chịu của buổi sớm mùa thu. Hình ảnh "gió thổi mùa thu hương cốm mới" đã gợi lên trong lòng người đọc một nỗi nhớ da diết về hương vị đặc trưng của mùa thu Hà Nội. Tiếp theo, trong khổ thơ thứ hai, tác giả đã miêu tả khung cảnh Hà Nội vào thu: "Tôi nhớ những ngày thu đã xa/Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội/Những phố dài xao xác hơi may". Những hình ảnh "chớm lạnh", "xao xác hơi may" đã gợi lên trong lòng người đọc một nỗi buồn man mác, bâng khuâng. Cuối cùng, trong khổ thơ cuối cùng, tác giả đã bày tỏ nỗi nhớ da diết của mình về Hà Nội: "Người ra đi đầu không ngoảnh lại/Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy". Câu thơ này đã thể hiện được sự lưu luyến, tiếc nuối của nhân vật trữ tình khi phải rời xa Hà Nội. Anh ta muốn níu giữ lại tất cả những gì đẹp đẽ nhất của Hà Nội, nhưng đành phải chấp nhận thực tế phũ phàng là phải rời xa nơi đây.
Có thể thấy, bài thơ Nhớ là một bài thơ hay và giàu cảm xúc. Bài thơ đã thể hiện được nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình về Hà Nội, về miền Bắc thân thương. Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua những hình ảnh, âm thanh quen thuộc của Hà Nội, của miền Bắc. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện được tình yêu tha thiết của tác giả đối với quê hương đất nước.
Về mặt nghệ thuật, bài thơ Nhớ có nhịp thơ linh hoạt, phóng khoáng. Tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... để làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ. Bên cạnh đó, bài thơ còn có nhiều hình ảnh thơ đẹp, giàu sức gợi, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và cuộc sống nơi quê hương.
Tóm lại, bài thơ Nhớ là một bài thơ hay và giàu cảm xúc. Bài thơ đã thể hiện được nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình về Hà Nội, về miền Bắc thân thương. Bài thơ cũng thể hiện được tình yêu tha thiết của tác giả đối với quê hương đất nước.