phân tích hình ảnh ngoại trong bài thơ ở bài thơ "ngoại ơi" của nguyễn quang thiều Con về thăm ngoại, ngoại ơi Làng xưa chiều vắng nắng trong mưa. Con đò gạt sóng về bến lở Lưa thưa tu hú gọi cuối mùa....

Nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên từng nhận xét: “Nguyễn Quang Thiều là nhà thơ đầu tiên bằng nỗ lực lao động nghệ thuật không mệt mỏi của mình đã tạo nên bước đột phá trong thi ca Việt Nam”. Thật vậy, mỗi bài thơ của ông đều mang dấu ấn riêng biệt, độc đáo và mới mẻ. Đặc biệt, chất thơ Nguyễn Quang Thiều thường mang đậm âm hưởng dân gian, vừa gần gũi vừa mộc mạc. Nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác của ông là bài thơ Ngoại Ô. Tác phẩm nói về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình bà cháu thiêng liêng sâu đậm. Qua đó, nhà thơ còn muốn nhắn nhủ chúng ta về lối sống
“Uống nước nhớ nguồn”, phải luôn ghi nhớ công ơn của người đã nuôi nấng, giúp đỡ ta.
Mở đầu bài thơ, tác giả khắc họa bức tranh thiên nhiên nơi ngoại ô vào buổi chiều tà:
“Lũ chim non đang lạc mẹ
Cố bay về phía hoàng hôn”
Hai câu thơ mở đầu vẽ nên khung cảnh bình yên của làng quê lúc chiều muộn. Trên bầu trời phía Tây đỏ rực cả một vùng sky. Mấy chú chim non rủ nhau bay về tổ ấm để nghỉ ngơi sau một ngày kiếm ăn vất vả. Thế nhưng trời quá rộng lớn, đàn chim cứ mãi bay mà chưa thấy tổ ấm. Có lẽ hình ảnh bầy chim non chính ẩn dụ cho hình ảnh của nhà thơ khi còn bé. Lúc ấy, Nguyễn Quang Thiều còn là một cậu bé con, dại dột và ngây ngô. Cậu thường lẽo đẽo đi theo ngoại để hỏi han, vu vơ kể vài câu chuyện linh tinh. Những lúc ấy, ngoại sẽ cười móm mém rồi ôm nhà thơ vào lòng.
Vẫn tiếp tục mạch cảm xúc nhẹ nhàng kia, nhà thơ viết:
“Tôi đứng nhìn theo bóng ngoại
Xuôi đường về phía đông đô
Trái tim tôi như lửa đốt
Đám cưới ven đường khiến tôi thổn thức.”
Lúc ấy, cậu bé Thiều đứng ngẩn ngơ nhìn theo dáng người còm cõi của bà cho đến khi ngoại rẽ sang hướng khác. Còn Thiều thì vẫn đứng trơ ra đó như đá vọng phu, đợi chờ ngoại tiếp tục dắt mình đi chơi, đi ăn… Tuy nhiên, đám cưới ven đường bỗng dưng xuất hiện, nó khiến cho cậu bé Thiều phải thổn thức vì ghen tị. Thiều sợ rằng ngoại sẽ không dẫn mình đi chơi nữa vì ngoại muốn nhanh chóng về nhà. Về nhà để nấu cơm, dọn dẹp, về nhà để tiếp tục vòng quay nhàm chán thường ngày.
Tuy nhiên, nhà thơ khẳng định rằng:
“Tôi biết lũ chim về tổ
Dù cánh chim mỏi bay về phía mặt trời”
Dù cánh chim nhỏ bé, yếu ớt, đôi cánh đã bắt đầu mỏi mệt. Thế nhưng nó vẫn kiên cường bay về phía ánh mặt trời. Hình ảnh này ẩn dụ cho tấm lòng hiếu thảo, nghĩa tình sâu nặng của đứa cháu nhỏ dành cho bà. Dù còn nhỏ tuổi, nhưng cậu bé sẵn sàng hy sinh, nhường miếng ngon cho ngoại. Ngay cả khi ngoại đã khuất núi, thì nhà thơ vẫn luôn nhớ nhung, thương tiếc người bà của mình.
Bài thơ Ngoại Ô khép lại bằng những dòng thơ da diết, xúc động:
“Tôi đi học ngang qua ngõ
Không ghé vào làm ngoại buồn
Chiều nay tôi đi ngang qua
Ngõ nhà ngoại lặng câm
Ai chôn dấu tuổi thơ tôi
Trong hoàng hôn những chiều vắng”
Nhà thơ khẳng định rằng mình đi học vẫn luôn ngang qua ngôi nhà của ngoại. Thế nhưng, cậu bé không dám ghé vào chơi, vào ăn bữa cơm tối cùng ngoại vì sợ ngoại buồn. Đến chiều về, nhà thơ bất ngờ phát hiện ra một bí mật. Đó là người ngoại đã không còn bên căn nhà cũ nữa. Tin ngoại mất giống như một cú sốc lớn đối với nhà thơ. Làm cho ông đau đớn, xót xa vô cùng.
Có thể nói, Nguyễn Quang Thiều đã thành công vẽ lên bức tranh làng quê vào buổi chiều tà thật sống động. Đồng thời, miêu tả tấm lòng hiếu thảo, tình cảm sâu sắc của đứa cháu nhỏ dành cho bà thông qua bài thơ Ngoại Ô.