phân tích cảm hứng chủ đạo bài thơ Sao chiên thắng của tác giả chế lan viên ÔI tổ quốc ta yêu như máu thịt Như mẹ cha ta như vợ như chồng Ôi tổ quốc nếu cần ta chết Cho mỗi ngôi nhà ngon núi con sông

Trong suốt chặng đường sáng tác của Chế Lan Viên, có hai tập thơ tiêu biểu nhất đó là Hoa ngày thường - Chim báo bão và Những bài thơ đánh giặc. Hai tập thơ này đã khắc họa rõ nét từng giai đoạn sáng tác và phong cách thơ của ông. Nếu như Hoa ngày thường - Chim báo bão là những dự cảm của nhà thơ về thời đại mới, thì Những bài thơ đánh giặc là khúc ca ra quân, cổ vũ tinh thần đấu tranh giành độc lập của quân và dân ta. Sao chiến thắng là một trong số những bài thơ hay nằm trong tập thơ Những bài thơ đánh giặc. Bài thơ được ra đời khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt, quân và dân ta đã giải phóng Tây Nguyên mở đầu cho sự sụp đổ dây chuyền trên toàn miền Nam.

Bài thơ Sao chiến thắng được viết bằng thể thơ tự do, giọng thơ khỏe khoắn, hào hùng, tràn đầy niềm vui sướng, tự hào. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là lòng yêu nước, tự hào dân tộc và khát vọng hòa bình. Tác giả đã lấy hình ảnh "ngôi sao" để biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất cao quý của người lính. Họ là những ngôi sao sáng lấp lánh trên bầu trời đêm, soi sáng con đường cho dân tộc đi tới chiến thắng.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã khẳng định vai trò to lớn của Đảng trong công cuộc giải phóng đất nước:

Đảng đã cho ta sáng mắt sáng lòng
Yêu nhau có ăn lá dong nấu măng
Chắt chiu từng hạt giống quý nuôi mầm
Dạy cháu con biết "cúi đầu" trước Tổ quốc.

Hình ảnh "lá dong", "hạt giống quý" là những hình ảnh gần gũi, quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của người dân Việt Nam. Qua đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng, Đảng đã đem đến cho chúng ta ánh sáng của tri thức, của tình yêu thương, của tinh thần đoàn kết, của ý chí quyết tâm chiến đấu giành độc lập. Đồng thời, Đảng cũng đã truyền dạy cho chúng ta những đạo lý làm người tốt đẹp, như biết "cúi đầu" trước Tổ quốc, biết trân trọng những thành quả lao động của cha ông.

Trong cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ, Đảng luôn sát cánh cùng quân và dân ta, lãnh đạo toàn dân ta tiến lên giành thắng lợi:

Ta đứng vững đến ngày hôm nay
Vì ta biết làm như thế là đúng
Như chiếc kim chỉ nam trời Nam
Chỉ hướng Nam thì mới đi đến Sài Gòn.

Câu thơ "ta đứng vững đến ngày hôm nay" là một câu thơ khẳng định niềm tin sắt đá của tác giả vào thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến. Niềm tin ấy được xây dựng dựa trên cơ sở lý luận khoa học và thực tiễn lịch sử. Lý luận khoa học là đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn của Đảng; thực tiễn lịch sử là những chiến công oanh liệt của quân và dân ta trong suốt 9 năm kháng chiến.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng biện pháp so sánh "như chiếc kim chỉ nam trời Nam/ Chỉ hướng Nam thì mới đi đến Sài Gòn" để khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng. So sánh Đảng với "chiếc kim chỉ nam trời Nam" là so sánh Đảng với một vật dụng nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng, có khả năng định hướng cho con người đi đúng đường, tránh khỏi những sai lầm, vấp ngã. So sánh "chỉ hướng Nam thì mới đi đến Sài Gòn" là so sánh Đảng với một mục tiêu cụ thể, đó là giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Qua đó, tác giả muốn khẳng định rằng, chỉ có đi theo con đường của Đảng, tuân theo sự lãnh đạo của Đảng thì chúng ta mới có thể giành được thắng lợi cuối cùng.

Không chỉ vậy, tác giả còn thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước:

Ngày mai bao điều sáng tỏ
Ngôi sao sẽ sáng mãi trên đầu
Sẽ bay khắp nẻo gần xa
Cho đồng xanh non hơn nắng sớm
Cho lúa chín vàng hơn nắng chiều
Cho đời ta đẹp như sao sáng
Trên đầu ta, ngôi sao của Tổ quốc.

Những hình ảnh "ngày mai bao điều sáng tỏ", "ngôi sao sẽ sáng mãi trên đầu", "sẽ bay khắp nẻo gần xa", "cho đời ta đẹp như sao sáng" là những hình ảnh đẹp, lãng mạn, thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước. Ngôi sao là biểu tượng cho hy vọng, cho niềm tin, cho khát vọng vươn tới những điều tốt đẹp.

Bài thơ Sao chiến thắng là một bài thơ hay, thể hiện được khí thế hào hùng, sôi nổi của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bài thơ đã khơi dậy niềm tự hào dân tộc, khích lệ tinh thần chiến đấu của quân và dân ta, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến.

Ngoài ra, bài thơ còn thể hiện được tư duy triết lý sâu sắc của Chế Lan Viên. Ông đã sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, so sánh, ví von để thể hiện những suy ngẫm của mình về cuộc sống, về lịch sử, về đất nước. Qua đó, ông muốn khẳng định rằng, dù trải qua bao khó khăn, gian khổ, đất nước ta vẫn luôn tỏa sáng, vẫn luôn hướng về phía trước.

Về mặt nghệ thuật, bài thơ Sao chiến thắng có ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi. Hình ảnh thơ đẹp, giàu sức biểu cảm, tạo nên những ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Bên cạnh đó, bài thơ còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... góp phần làm tăng thêm giá trị nghệ thuật của bài thơ.