Tóm tắt văn bản Hoàng Lê Nhất Thống Chí của Ngô gia văn phái hồi 2 và 14

Hồi thứ mười bốn "Hoàng Lê nhất thống chí" của Ngô gia văn phái đã phản ánh rõ nét sự sụp đổ không cưỡng nổi của triều đại Lê - Trịnh, đồng thời tác giả đã dựng nên bức chân dung của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ một cách chân thực.
Nguyễn Huệ là một vị anh hùng dân tộc dũng cảm, có trí tuệ sáng suốt thông minh. Nghe tin quân Thanh tiến đến Thăng Long lòng ông đầy căm giận "định thân chinh cầm quân đi ngay". Chỉ trong vòng hơn một tháng, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ đã làm bao nhiêu việc lớn: " tế cáo trời đất", "lên ngôi hoàng đế", " đốc suất đại binh'' ra Bắc gặp gỡ "người cống sĩ ở huyện La Sơn", tuyển mộ quân lính và mở các cuộc duyệt binh lớn ở Nghệ An, phủ dụ tướng sĩ, định kế hoạch hành quân, đánh giặc và kế hoạch đối phó với nhà Thanh sau chiến thắng. Mỗi một quyết định đưa ra đều cho thấy đây là con người hành động mãnh liệt, có tầm nhìn xa trông rộng. Vị vua áo vải này không chỉ có tài cầm quân mà còn rất sáng suốt trong mọi quyết định. Nhà vua không chỉ lo đánh giặc mà còn tính kế lâu dài cho đời sau bằng cách tìm người nối ngôi hoàng hậu để yên bề chính trị. Ông còn là vị vua biết trọng dụng người tài như công bố chiếu cầu hiền, thuyết phục được những nhân vật xuất chúng trước đây từng làm quan dưới triều Lê như Ngô Thì Nhậm, Phan Huy Ích,... ra cộng tác với mình.
Vua Quang Trung còn hiện lên với vẻ đẹp của người anh hùng trong chiến trận. Trong bài hịch, ông đã khích lệ tướng sĩ dưới quyền bằng những tấm gương chiến đấu dũng cảm từ ngàn xưa như Trưng Nữ Vương, Đinh Tiên Hoàng, Lê Đại Hành,...Nhà vua đã mặc áo giáp cưỡi voi ra trận, xông pha trước hòn tên mũi đạn, trực tiếp giết chết chủ tướng của giặc. Chính khí thế của vua đã truyền sang cho ba quân, khiến họ vô cùng khâm phục và kính sợ. Khí thế của nghĩa quân Tây Sơn khiến kẻ thù phải thất điên bát đảo.
Quân Thanh thì "sợ hãi mà mất vía, tan tác bỏ chạy, tranh nhau qua cầu sang sông, xô đẩy nhau rơi xuống mà chết rất nhiều, đến nỗi nước sông Nhị Hà vì thế mà tắc nghẽn không chảy được nữa."Chiến thắng thần tốc, vang dội trên sông Thị Cầu đã chứng tỏ nghệ thuật quân sự tuyệt vời của vua Quang Trung, làm mai mỉa nghệ thuật quân sự tồi tàn của quân tướng nhà Thanh và sự hèn nhát của bọn bán nước hại dân.
Như vậy, hình tượng Nguyễn Huệ đã được miêu tả một cách chân thực và sinh động góp phần tái hiện lại một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc.