Sinh ra trên đời ai cũng có một lí tưởng để hướng tới, đặc biệt là các bạn trẻ đang ngồi trên ghế nhà trường. Chắc hẳn ai cũng đã từng thuộc lòng đoạn thơ sau đây:
"Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người tôi sẽ chết cho quê hương."
(Tự nguyện - Trương Quốc Khánh)
Bài hát Tự nguyện do nhạc sĩ Trương Quốc Khánh phổ nhạc từ bài thơ Khát vọng của cô gái Thanh niên xung phong thời chống Mĩ. Bài hát ra đời năm 1968, khi mà cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước bước vào giai đoạn ác liệt. Bài hát ngắn gọn nhưng đã truyền tải được một tinh thần, một khát vọng của cả một thế hệ trẻ thời ấy. Đó là khát vọng được cống hiến, được dâng hiến cho cuộc đời, cho đất nước.
Ngay từ những ca từ đầu tiên, tác giả đã khẳng định: "Lựa chọn" của mình, "lời hứa" của mình:
"Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là người, tôi sẽ chết cho quê hương."
Đây là một lối diễn đạt rất ấn tượng. Tác giả đã lựa chọn những hình ảnh đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống để bày tỏ khát vọng cống hiến của mình. Là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng; nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương; là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm. Những hình ảnh này đều biểu trưng cho sự bình yên, hạnh phúc, sự sống. Tác giả muốn hóa thân thành những hình ảnh đẹp đẽ ấy, muốn đem lại cho cuộc sống, cho quê hương sự bình yên và hạnh phúc.
Không chỉ dừng lại ở khát vọng được cống hiến, ở những hình ảnh đẹp đẽ, trong khổ thơ thứ hai, tác giả còn khẳng định sẵn sàng dấn thân vào nơi gian khó, hiểm nguy, chấp nhận hi sinh:
"Là người, tôi sẽ chết cho quê hương"
Cống hiến có thể hiểu đơn giản là đóng góp, là san sẻ, dù ít hay nhiều, dù lớn hay nhỏ thì mọi sự cống hiến đều có ý nghĩa to lớn như nhau. Cống hiến là một đức tính tốt đẹp của con người, nó thể hiện tinh thần trách nhiệm, ý thức tập thể, tinh thần đoàn kết của mỗi cá nhân. Người biết cống hiến là người luôn sống hết mình vì công việc, vì lợi ích chung của tập thể, không ngại khó khăn, gian khổ, không màng đến lộc lợi cá nhân. Họ có thể dốc toàn bộ trí lực, đặt cái chung lên hàng đầu, có khả năng lãnh đạo và tạo ra sự thống nhất trong cộng đồng.
Sự cống hiến không chỉ giúp chúng ta phát huy được năng lực, khả năng tiềm tàng mà còn giúp cho xã hội phát triển, tiến bộ, văn minh hơn. Người có tinh thần cống hiến sẽ được mọi người xung quanh yêu quý, kính trọng và tôn vinh. Ngược lại, nếu ai chỉ biết đến bản thân mình mà không biết cống hiến cho xã hội thì sẽ trở nên lạc lõng, đáng phê phán.
Trong bối cảnh đất nước đang phát triển và hội nhập như hiện nay, đòi hỏi mỗi người chúng ta, đặc biệt là thanh niên, phải không ngừng rèn luyện, nâng cao trình độ, tri thức, kỹ năng,... để đóng góp, cống hiến cho xã hội, đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu. Như Bác Hồ đã từng nói: "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước đến đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần ở công học tập của các em".
Những lời ca tiếng hát được cất lên từ trái tim của một thế hệ trẻ luôn khao khát được cống hiến cho tổ quốc, cho dân tộc. Lời ca ấy vẫn luôn vang vọng trong mỗi trái tim người Việt Nam, nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm của bản thân đối với quê hương, đất nước. Hãy sống và cống hiến hết mình cho cuộc đời!