Trong truyện ngắn "Vợ nhặt" của nhà văn Kim Lân, nhân vật bà cụ Tứ được khắc họa với những phẩm chất tốt đẹp của một người mẹ nghèo khổ nhưng đầy tình yêu thương con và tinh thần lạc quan. Bà là hình ảnh tiêu biểu cho những người phụ nữ Việt Nam truyền thống, luôn hi sinh thầm lặng vì gia đình.
Bà cụ Tứ xuất hiện trong hoàn cảnh vô cùng éo le. Đó là nạn đói năm 1945, khi cái chết đang rình rập khắp nơi. Bà là một người đàn bà già, đã trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc đời. Bà sống cùng hai đứa con trai là anh cu Tràng và chị dâu mới cưới - Thị. Trong hoàn cảnh ấy, việc lo cho các con có cơm ăn áo mặc đã là một gánh nặng, huống hồ chi là nghĩ đến chuyện dựng vợ gả chồng cho con. Tuy nhiên, trước sự xuất hiện bất ngờ của Thị, bà vẫn cố gắng giấu đi nỗi lo lắng, mừng rỡ đón nhận nàng dâu mới.
Trước hết, bà cụ Tứ là một người mẹ giàu lòng yêu thương con. Khi thấy Thị về làm dâu, bà không khỏi ngạc nhiên, băn khoăn. Nhưng sau đó, bà đã nhanh chóng chấp nhận Thị như chính con ruột của mình. Bà hiểu rằng, trong hoàn cảnh khốn khó này, việc lấy vợ là điều cần thiết để bảo vệ hạnh phúc gia đình. Bà cũng rất thương con, muốn con được hạnh phúc nên đã đồng ý cho Tràng lấy Thị.
Không chỉ vậy, bà còn là một người phụ nữ giàu lòng vị tha, bao dung. Trước đây, khi biết Tràng nghèo khó, Thị đã từ chối lời cầu hôn của anh. Nhưng giờ đây, khi gặp lại Tràng, Thị đã thay đổi quyết định, chấp nhận theo anh về làm dâu. Điều này khiến bà cảm thấy vui mừng, bởi bà hiểu rằng, Thị đã thực sự yêu thương và trân trọng con trai mình.
Ngoài ra, bà cụ Tứ còn là một người phụ nữ lạc quan, tin tưởng vào tương lai tươi sáng. Dù đang phải đối mặt với cái chết, bà vẫn giữ vững niềm tin vào cuộc sống. Bà tin rằng, rồi đây nạn đói sẽ qua đi, cuộc sống sẽ trở lại bình thường. Bà cũng tin rằng, con cháu sẽ được ấm no, hạnh phúc. Chính niềm tin ấy đã giúp bà vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
Nhân vật bà cụ Tứ là một thành công của nhà văn Kim Lân trong việc xây dựng hình tượng người phụ nữ Việt Nam truyền thống. Qua nhân vật này, tác giả đã thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc đối với những người nông dân nghèo khổ, bất hạnh. Đồng thời, ông cũng ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn cao quý của họ, dù trong hoàn cảnh nào vẫn luôn hướng về phía trước, tin tưởng vào tương lai tươi sáng.