Chiều Thu quê hương

phần:
câu 1: Chiều thu quê hương
Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá. Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
tiếng lao xao như ai ngả nón chào. Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao, giếng trong leo lẻo, trời xanh in thăm thẳm. Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm! Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau hút nắng tơ vàng như những đài cao đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rơi. Vồng khoai lang xoè lá ra nằm sưởi cùng với mẹ gà xoè cánh ấp con. Ở trước sân nhà mấy đống gạch son, hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng. Chiều thu trong em bé cười má ửng; như cây sai mẹ đứng giữa chùm con. Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn của đất nước đang bồi da thắm thịt. Gió biển mặn thổi về đây tha thiết; những con chim phơi phới cánh, chiều thu náo nức như triều, êm ả như ru...
(Huy Cận, Trời mỗi ngày lại sáng, NXB Văn học, 1958)
* Chú thích: Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận (1919 - 2005), quê ở xã Ân Phú, huyện Hương Sơn (nay là huyện Vũ Quang) tỉnh Hà Tĩnh. Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới và có nhiều đóng góp xuất sắc cho thơ ca Việt Nam. Bài thơ được viết năm 1958, khi miền Bắc đang xây dựng xã hội chủ nghĩa.

câu 2: (0.5 điểm). Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh chiều thu quê hương trong sáu dòng thơ đầu.

Một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh chiều thu quê hương trong sáu dòng thơ đầu: "trong", "xanh", "la đà", "vàng", "rực".

câu 3: Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn của đất nước đang bồi da thắm thịt. Câu thơ này thể hiện sự thay đổi tích cực của đất nước Việt Nam từ thời kỳ chiến tranh sang giai đoạn hòa bình và phát triển. Từ "vàng" ám chỉ màu sắc tươi sáng, tượng trưng cho hy vọng và niềm vui. Cụm từ "bồi da thắm thịt" miêu tả sự tăng trưởng kinh tế và sức mạnh quân sự của đất nước. Hai câu thơ kết hợp để tạo nên hình ảnh một quốc gia đang vươn lên mạnh mẽ, tràn đầy năng lượng và tự hào về thành tựu đạt được.

câu 4: Biện pháp tu từ so sánh trong câu thơ "Những con chim phơi phới cánh chiều thu náo nức như triều, êm ả như ru..." đã tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt.

* So sánh ngang bằng: So sánh hình ảnh "chim" với "triều", "ru". Điều này giúp người đọc dễ dàng hình dung sự chuyển động nhẹ nhàng, uyển chuyển của đàn chim bay lượn trên bầu trời chiều thu. Hình ảnh "triều" gợi lên cảm giác mênh mông, bao la, còn "ru" mang đến cảm giác yên bình, thanh thản.
* Tăng sức gợi hình: Biện pháp so sánh làm tăng sức gợi hình cho câu thơ, khiến cho cảnh vật trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Người đọc như được chứng kiến trực tiếp khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp ấy.
* Gợi cảm xúc: Câu thơ thể hiện rõ nét cảm xúc vui tươi, phấn khởi của tác giả trước vẻ đẹp của buổi chiều thu. Sự kết hợp hài hòa giữa hai phép so sánh đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy ấn tượng, đồng thời khơi gợi lòng yêu mến, tự hào về quê hương đất nước.

câu 5: (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi:

"Tôi đã đọc đời mình trên là người nâng niu lộc biếc mùa xuân người hóng mát dưới trưa mùa hạ người gom về đốt lửa sưởi mùa đông Tôi đã đọc đời mình trên lá lúc non tơ óng ánh bình minh lúc rách nát gió vò, bão quật lúc cao xanh, lúc về đất vô hình Tôi đã đọc đời mình trên là có thể khổng lồ, có thể bé li ti dẫu tồn tại một giây vẫn tươi niềm kiêu hãnh đã sinh ra chẳng sợ thử thách gì."

Câu hỏi: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. [/INST] Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.


phần:
câu 1: Văn bản "Chiều thu quê hương" của tác giả Nguyễn Duy đã thể hiện tình cảm sâu nặng của tác giả dành cho quê hương. Tình cảm ấy được thể hiện qua những hình ảnh quen thuộc, bình dị của làng quê Việt Nam vào buổi chiều thu. Đó là bầu trời xanh ngắt, những đám mây trắng bồng bềnh, cánh đồng lúa chín vàng ươm, con đường làng rợp bóng cây xanh mát... Những hình ảnh ấy đã gợi lên trong lòng người đọc một cảm giác thanh bình, yên ả, đồng thời cũng gợi lên nỗi nhớ da diết về quê hương.

Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng lại giàu sức gợi hình, gợi cảm để miêu tả khung cảnh thiên nhiên và cuộc sống sinh hoạt của người dân quê. Những câu thơ như "Trời xanh ngắt, mây trắng bồng bềnh", "Cánh đồng lúa chín vàng ươm, nhấp nhô theo từng cơn gió thu", "Con đường làng rợp bóng cây xanh mát, uốn lượn quanh co"... đã tạo nên một bức tranh quê hương thanh bình, yên ả.

Ngoài ra, tác giả còn thể hiện tình cảm của mình qua những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống thường ngày của người dân quê. Đó là hình ảnh những người nông dân đang cày cấy trên cánh đồng, những đứa trẻ nô đùa trên bờ ruộng, những người phụ nữ đang giặt giũ bên giếng nước... Những chi tiết ấy đã thể hiện sự gắn bó mật thiết của tác giả với quê hương, đồng thời cũng thể hiện tình yêu thương, trân trọng của tác giả dành cho những con người nơi đây.

Qua văn bản "Chiều thu quê hương", tác giả Nguyễn Duy đã thể hiện một cách chân thành và sâu sắc tình cảm của mình dành cho quê hương. Tình cảm ấy không chỉ là tình yêu quê hương mà còn là niềm tự hào về truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời của dân tộc.


phần: