Giới thiệu về một tác giả văn học Nguyễn Du chi tiết

Nguyễn Du tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên (1765 - 1820), quê tại làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc, nhiều đời làm quan to dưới triều vua Lê, chúa Trịnh. Cha của Nguyễn Du là Nguyễn Nghiễm, cũng là một nhà thơ; mẹ là bà Trần Thị Tần, vợ thứ ba của cha, người vùng Kinh Bắc, có tài hát xướng. Anh cùng cha khác mẹ là Nguyễn Khản, cũng là một người rất mê thơ phú và đã từng làm quan to dưới thời chúa Trịnh.

Gia đình Nguyễn Du vốn nhiều đời dòng dõi quý tộc, có nhiều người đỗ đạt, làm quan và có nhiều nghề hay. Bản thân Nguyễn Du cũng sớm đỗ đạt, làm quan và có tài trên nhiều lĩnh vực. Nhưng cuộc đời ông cũng trải qua nhiều thăng trầm, biến đổi. Đó là những cơ sở hiện thực khiến cho sáng tác của ông thấm đượm tinh thần nhân đạo.

Cuộc đời Nguyễn Du gắn bó sâu sắc với những biến cố lịch sử của giai đoạn cuối thế kỉ XVIII - XIX. Đây là giai đoạn lịch sử đầy biến động với hai đặc điểm nổi bật: chế độ phong kiến Việt Nam khủng hoảng trầm trọng và bão táp phong trào nông dân khởi nghĩa nổi lên khắp nơi. Nguyễn Du đã chứng kiến hoặc nghe kể lại những trận thủy chiến ác liệt trên cửa Thuận An, Hà Hồi, Ngọc Hồi,... Những âm thanh dữ dội của thời đại ấy còn văng vẳng đâu đây:

"Bến Tiêu Tiều đìu hiu gió thổi
Đò Thượng Phúc bơ vơ trăng soi"
(Tiếp sau bài "Than đạo học")

Ông cũng hiểu rất rõ nỗi khổ cực của người dân mất nước. Bản thân ông cũng phải chịu cảnh phiêu bạt, sống nhờ chốn "hầu gái" và chịu đựng những tủi nhục vì bị khinh rẻ. Tất cả những điều đó đã in dấu đậm nét trong sáng tác của ông.

Năm 1802, Gia Long lên ngôi, Nguyễn Du bất đắc dĩ phải ra làm quan. Năm 1813, ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc. Năm 1820, ông lại được cử đi lần thứ hai nhưng chưa kịp đi thì ngày 10 tháng 8 năm Canh Thìn ông mất đột ngột trong một trận dịch lớn.

Sáng tác của Nguyễn Du gồm những tác phẩm có giá trị cả chữ Hán và chữ Nôm: sáng tác bằng chữ Hán có Thanh Hiên thi tập (78 bài), Bắc hành tạp lục (125 bài), nam trung tạp ngâm (40 bài)...sáng tác bằng chữ Nôm có Vân chiêu hồn, Văn tế sống hai cô gái Trường Lưu, tiêu biểu là tác phẩm truyện Kiều.

Thơ văn Nguyễn Du có sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật và tư tưởng, giữa tâm hồn và tài năng. Các tác phẩm của ông đều đậm đà bản sắc dân tộc và thấm nhuần tinh thần nhân đạo.

Các tác phẩm của Nguyễn Du đều chứa chan tinh thần nhân đạo. Đó là tiếng nói đồng cảm với những đau khổ của con người, trân trọng những phẩm chất tốt đẹp và thương xót cho những số phận bi kịch. Ngòi bút của ông hướng về con người bình thường, gần gũi trong cuộc sống thường ngày, nhất là những người phụ nữ tài hoa mà bạc mệnh như Thuý kiều, Đạm Tiên, Tiểu Thanh...

Trong mỗi tác phẩm của mình, Nguyễn Du đều bộc lộ những suy nghĩ, quan niệm về con người và cuộc sống, về xã hội và thời đại. Ông luôn đề cao cá tính của con người, khẳng định con người đáng quý bởi chính cá tính riêng độc đáo của họ chứ không phải ở phẩm tước, quyền lực hay địa vị.

Về nghệ thuật, thơ văn Nguyễn Du có sự kết hợp tài tình giữa ngôn ngữ bác học với thành tựu của ngôn ngữ bình dân. Ông đã đưa vào thơ những từ ngữ, cách diễn đạt hết sức quen thuộc với nhân dân, làm cho thơ ông trở nên gần gũi, dễ hiểu. Bên cạnh đó, ông cũng có công lớn trong việc làm giàu có và phong phú thêm cho tiếng Việt bằng những sáng tạo ngôn ngữ độc đáo, những cách nói mới lạ, những ẩn dụ so sánh thú vị.

Ngoài ra, ông cũng có đóng góp lớn cho sự phát triển của thơ ca tiếng Việt khi viết Truyện Kiều bằng chữ Nôm và thành công rực rỡ.

Với những đóng góp to lớn của mình, Nguyễn Du xứng đáng được tôn vinh là đại thi hào dân tộc và Danh nhân văn hóa thế giới.