viết bài văn nghị luận phân tích chủ đề và một số nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “Đất nước” Nguyễn Khoa Điềm

#### Phân tích bài thơ "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm
Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông đã để lại cho nền thi ca Việt Nam rất nhiều tác phẩm hay, độc đáo, mang đậm dấu ấn phong cách riêng. Một trong số đó phải kể đến bài thơ "Đất Nước". Bài thơ được trích từ trường ca "Mặt đường khát vọng" và là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ của Nguyễn Khoa Điềm. Qua bài thơ, tác giả đã thể hiện một cách sâu sắc tư tưởng "Đất Nước của Nhân dân".
Bài thơ "Đất Nước" được viết theo thể thơ tự do, gồm có 43 câu thơ, với giọng điệu nhẹ nhàng, thủ thỉ, tâm tình, thiết tha. Lời thơ như những dòng nhật ký ghi chép lại những xúc cảm chân thành, mộc mạc của chàng thanh niên trẻ khi lần đầu tiên được giác ngộ cách mạng.
Về chủ đề, bài thơ "Đất Nước" thể hiện tư tưởng "Đất Nước của Nhân dân". Tư tưởng này đã trở thành cảm hứng chủ đạo của bài thơ, xuyên suốt toàn bộ tác phẩm. Theo Nguyễn Khoa Điềm, Đất Nước là của Nhân dân, do Nhân dân làm nên và gìn giữ. Điều này được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau.
Trước hết, Đất Nước được khắc họa qua những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống hằng ngày của nhân dân. Đó là những hình ảnh như núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, ao đầm Thánh Gióng, sông xanh thẳm, biển lúa mênh mông,... Những hình ảnh ấy vừa mang vẻ đẹp thiên nhiên, vừa ẩn chứa những câu chuyện, truyền thuyết, cổ tích của dân tộc. Chúng đã trở thành một phần máu thịt của nhân dân, gắn bó mật thiết với cuộc sống của họ.
Thứ hai, Đất Nước còn được thể hiện qua những phong tục tập quán, những lễ hội truyền thống của nhân dân. Đó là những phong tục như ăn trầu, búi tóc, tắm gội,…; những lễ hội như lễ hội xuống đồng, lễ hội đua voi, lễ hội chọi trâu,... Những phong tục tập quán ấy đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của nhân dân ta. Chúng góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc.
Thứ ba, Đất Nước còn được thể hiện qua những con người bình dị, vô danh. Họ là những người nông dân cần cù, chịu thương chịu khó, những người phụ nữ tảo tần, lam lũ, những người lính dũng cảm, kiên cường,... Họ là những người đã góp phần xây dựng và bảo vệ Đất Nước.
Bên cạnh đó, bài thơ còn sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo, góp phần làm nổi bật chủ đề của bài thơ.
Tác giả đã sử dụng rộng rãi các chất liệu văn hóa dân gian như ca dao, tục ngữ, truyền thuyết,... để tạo nên một không khí thân thuộc, gần gũi cho bài thơ. Ví dụ như câu thơ: "Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại". Câu thơ này đã sử dụng hình ảnh "ca dao thần thoại" – một hình ảnh quen thuộc trong văn học dân gian, để khẳng định Đất Nước là của Nhân dân.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng nhiều hình ảnh thiên nhiên, con người Việt Nam để miêu tả vẻ đẹp của Đất Nước. Những hình ảnh ấy vừa mang vẻ đẹp thiên nhiên, vừa ẩn chứa những câu chuyện, truyền thuyết, cổ tích của dân tộc. Chẳng hạn như hình ảnh "núi Vọng Phu", "hòn Trống Mái", "ao đầm Thánh Gióng", "sông xanh thẳm", "biển lúa mênh mông"...
Không chỉ vậy, tác giả còn sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi cảm. Ngôn ngữ ấy đã giúp tác giả thể hiện được tình yêu tha thiết đối với Đất Nước.
Có thể nói, bài thơ "Đất Nước" là một tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ đã thể hiện một cách sâu sắc tư tưởng "Đất Nước của Nhân dân". Đồng thời, bài thơ cũng khơi dậy trong lòng người đọc lòng yêu nước, tự hào dân tộc và tinh thần trách nhiệm đối với Đất Nước.