câu 1: đọc hiểu (4,0 điểm) đọc văn bản sau: những mùa xuân - quang dũng - nhớ một xóm rừng hoa mơ nở trắng xuân về áo người mới ruộm chàm xanh bên bếp lửa sàn than đầu năm hồng rực tiệc vào xuân thịt rừng bày trên lá chuối rượu uống sừng trâu tiếng hú tưng còn chiêng vang vách núi nhớ một ven đồi hành quân tạm nghỉ bóc bánh chưng hậu phương là dong thả trôi theo dòng suối hải bài ca chiến thắng đông xuân mắt đen em nhỏ đến gần vỗ tay hoà nhịp làng bản xa xôi văng tiếng khèn mùa xuân mùa xuân rừng thay áo đẹp nhớ một con đường qua biên giới nằm chờ giặc qua mũi súng kề bên nhành cúc dại sương rung rinh nặng ý mùa thơm xanh hoa là đang về tiếng chim trong bụi lao xao đời muôn thú thanh bình ca ngợi bình minh vừa đến. mùa xuân mong đợi mười năm đã về cờ xanh phấp phới mùa xuân đồng bằng lại nhớ rừng xanh những mùa xuân thắng lợi phương trời, 1954 quang dũng, người mang trong trắng đi tìm thanh cao, phương thảo - tô chiêm, nxb kim đồng, 2020, tr 45 thực hiện các yêu cầu: . chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản.
Phân tích:
Văn bản "Những mùa xuân" được viết theo thể thơ tự do. Dấu hiệu nhận biết thể thơ này là sự linh hoạt trong cách sắp xếp câu chữ, không tuân theo quy luật cố định về số lượng âm tiết và vần điệu như các thể thơ truyền thống khác. Văn bản sử dụng nhiều câu ngắn, câu dài xen kẽ nhau, tạo nên nhịp điệu đa dạng, phù hợp với nội dung miêu tả khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật.
câu 2: những mùa xuân - quang dũng - nhớ một xóm rừng hoa mơ nở trắng xuân về áo người mới ruộm chàm xanh bên bếp lửa sàn than đầu năm hồng rực tiệc vào xuân thịt rừng bày trên lá chuối rượu uống sừng trâu tiếng hú tưng còn chiêng vang vách núi nhớ một ven đồi hành quân tạm nghỉ bóc bánh chưng hậu phương là dong thả trôi theo dòng suối hải bài ca chiến thắng đông xuân mắt đen em nhỏ đến gần vỗ tay hoà nhịp làng bản xa xôi văng tiếng khèn mùa xuân mùa xuân rừng thay áo đẹp nhớ một con đường qua biên giới nằm chờ giặc qua mũi súng kề bên nhành cúc dại sương rung rinh nặng ý mùa thơm xanh hoa là đang về tiếng chim trong bụi lao xao đời muôn thú thanh bình ca ngợi bình minh vừa đến. mùa xuân mong đợi mười năm đã về cờ xanh phấp phới mùa xuân đồng bằng lại nhớ rừng xanh những mùa xuân thắng lợi phương trời, 1954 quang dũng, người mang trong trắng đi tìm thanh cao, phương thảo - tô chiêm, nxb kim đồng, 2020, tr 45
Phân tích:
Bài thơ "Những mùa xuân" của Quang Dũng thể hiện rõ nét phong cách lãng mạn thông qua việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, ẩn dụ và cảm xúc sâu sắc. Tác giả đã khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ của vùng đất Tây Bắc, tạo nên bức tranh mùa xuân đầy sức sống và lãng mạn.
* Biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở: Hình ảnh "hoa mơ nở trắng", "áo người mới ruộm chàm xanh", "thịt rừng bày trên lá chuối", "sương rung rinh nặng ý mùa" đều gợi lên sự tươi mới, tràn đầy sức sống của mùa xuân. Những chi tiết này không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn thể hiện niềm vui, hy vọng và khát khao vươn lên của con người.
* Hình ảnh ẩn dụ: "Tiệc vào xuân" là ẩn dụ cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc, nơi con người được sum họp, đoàn viên. "Sừng trâu" là ẩn dụ cho sự mạnh mẽ, kiêu hãnh, tượng trưng cho tinh thần bất khuất của dân tộc.
* Cảm xúc sâu sắc: Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc và khát vọng độc lập, tự do. Qua đó, tác giả khẳng định giá trị thiêng liêng của mùa xuân, mùa của sự khởi đầu, mùa của hy vọng và niềm tin.
câu 3: Bài thơ "Những mùa xuân" của Quang Dũng khắc họa bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của con người nơi vùng đất Tây Bắc. Khung cảnh thiên nhiên được tác giả vẽ nên với những nét chấm phá tinh tế, gợi lên sự hùng vĩ, tráng lệ nhưng cũng rất thơ mộng, trữ tình. Mùa xuân đến, những bông hoa mơ trắng muốt bung nở khắp núi rừng, tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình. Bên cạnh đó, hình ảnh những chiếc áo chàm xanh của người dân tộc miền núi, những bếp lửa bập bùng giữa đêm đông giá lạnh hay những bữa tiệc thịt rừng thịnh soạn,... tất cả đều thể hiện cuộc sống ấm no, sung túc của con người nơi đây.
Bên cạnh việc miêu tả khung cảnh thiên nhiên và cuộc sống con người, bài thơ còn thể hiện niềm tự hào, kiêu hãnh của nhà thơ trước vẻ đẹp của quê hương, đất nước. Những câu thơ cuối cùng như lời khẳng định chắc nịch về sức mạnh, khí thế của dân tộc Việt Nam: "Mười năm đã về cờ xanh phấp phới/ Mùa xuân đồng bằng lại nhớ rừng xanh". Qua đó, ta thấy được tình yêu quê hương tha thiết, mãnh liệt của nhà thơ Quang Dũng.
câu 4: Trong đoạn thơ "Sương rung rinh nặng ý mùa...", Quang Dũng sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác để tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt. Tác giả không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn gợi lên những cảm xúc sâu sắc, khiến cho hình ảnh trở nên sinh động và giàu sức biểu đạt hơn.
- "Sương rung rinh": Hình ảnh này được sử dụng để miêu tả sự chuyển động nhẹ nhàng, uyển chuyển của giọt sương mai. Tuy nhiên, việc sử dụng từ "rung rinh" vốn thường dùng để miêu tả sự rung động của cơ thể con người, đã tạo ra một liên tưởng bất ngờ, khiến cho giọt sương như có hồn, như đang rung động trước vẻ đẹp của mùa xuân.
- "Nặng ý mùa": Cụm từ này gợi lên sự ấm áp, tràn đầy sức sống của mùa xuân. Từ "nặng" thường được dùng để miêu tả trọng lượng, nhưng ở đây nó lại được sử dụng để diễn tả cảm xúc, tâm trạng của con người khi đứng trước khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Điều này cho thấy tác giả đã khéo léo kết hợp hai giác quan thị giác và xúc giác để tạo nên một hình ảnh giàu tính biểu cảm.
- "Hoa lá đang về": Câu thơ này sử dụng động từ "đang về" để miêu tả sự di chuyển của hoa lá, tạo cảm giác như chúng đang bay về với đất trời, với mùa xuân. Động từ "đang về" cũng gợi lên sự háo hức, rộn ràng của vạn vật khi mùa xuân về.
- "Tiếng chim trong bụi": Tiếng chim hót líu lo trong bụi cây được ví như một bản nhạc du dương, làm cho bức tranh mùa xuân thêm phần sinh động và vui tươi. Việc sử dụng từ ngữ "trong bụi" giúp người đọc hình dung rõ nét âm thanh của tiếng chim, đồng thời tạo nên một không gian yên tĩnh, thanh bình.
Nhìn chung, cách kết hợp từ ngữ mới lạ, độc đáo trong đoạn thơ đã góp phần tạo nên một bức tranh mùa xuân đầy ấn tượng, giàu sức gợi hình, gợi cảm. Qua đó, tác giả muốn khẳng định vẻ đẹp của mùa xuân, sự sống mãnh liệt của thiên nhiên và niềm vui sướng, hân hoan của con người khi đón chào mùa xuân.