Xác định kiểu gene, kiểu hình, tỷ lệ phân li kiểu gene, kiểu hình trong phép lai hai tính trạng di truyền theo quy luật di truyền liên kết.

I. Trường hợp không có hoán vị gene:

Giả sử hai gene A và B liên kết hoàn toàn trên cùng một nhiễm sắc thể.

1. P thuần chủng tương phản:

P: AB/AB × ab/ab
G(P): AB, ab
F1: AB/ab (100%)
Kiểu gene F1: Dị hợp tử chéo
Kiểu hình F1: Mang cả hai tính trạng trội (nếu A và B là trội hoàn toàn)
F1 × F1: AB/ab × AB/ab
G(F1): AB, ab
F2:
AB/AB (1/4)
AB/ab (1/2)
ab/ab (1/4)
Tỷ lệ phân li kiểu gene F2: 1 AB/AB : 2 AB/ab : 1 ab/ab
Tỷ lệ phân li kiểu hình F2 (nếu A và B trội hoàn toàn): 3 trội cả hai tính trạng : 1 lặn cả hai tính trạng
2. P dị hợp tử chéo × P đồng hợp tử lặn:

P: AB/ab × ab/ab
G(P): AB, ab và ab
F1:
AB/ab (1/2)
ab/ab (1/2)
Tỷ lệ phân li kiểu gene F1: 1 AB/ab : 1 ab/ab
Tỷ lệ phân li kiểu hình F1 (nếu A và B trội hoàn toàn): 1 trội cả hai tính trạng : 1 lặn cả hai tính trạng
3. P dị hợp tử đều × P đồng hợp tử lặn:

P: Ab/aB × ab/ab
G(P): Ab, aB và ab
F1:
Ab/ab (1/2)
aB/ab (1/2)
Tỷ lệ phân li kiểu gene F1: 1 Ab/ab : 1 aB/ab
Tỷ lệ phân li kiểu hình F1 (nếu A và B trội hoàn toàn): 1 trội tính trạng A, lặn tính trạng B : 1 lặn tính trạng A, trội tính trạng B
4. P dị hợp tử đều × P dị hợp tử chéo:

P: Ab/aB × AB/ab
G(P): Ab, aB và AB, ab
F1:
Ab/AB
Ab/ab
aB/AB
aB/ab
Tỷ lệ phân li kiểu gene F1: 1 Ab/AB : 1 Ab/ab : 1 aB/AB : 1 aB/ab (tỷ lệ 1:1:1:1)
Tỷ lệ phân li kiểu hình F1 (nếu A và B trội hoàn toàn): 1 trội cả hai tính trạng : 1 trội A, lặn B : 1 lặn A, trội B : 1 lặn cả hai tính trạng (tỷ lệ 1:1:1:1)
II. Trường hợp có hoán vị gene:

Giả sử tần số hoán vị gene giữa A và B là f (0 < f < 0.5).

1. P dị hợp tử chéo × P dị hợp tử chéo:

P: AB/ab × AB/ab
G(F1):
Giao tử liên kết: AB (1-f)/2, ab (1-f)/2
Giao tử hoán vị: Ab (f/2), aB (f/2)
F2:
Kiểu gene liên kết:
AB/AB: (1-f)/2 × (1-f)/2 = (1-f)²/4
ab/ab: (1-f)/2 × (1-f)/2 = (1-f)²/4
AB/ab: (1-f)/2 × (1-f)/2 × 2 = (1-f)²/2
Kiểu gene hoán vị:
Ab/Ab: (f/2) × (f/2) = f²/4
aB/aB: (f/2) × (f/2) = f²/4
Ab/aB: (f/2) × (f/2) × 2 = f²/2
Ab/AB: (f/2) × (1-f)/2 × 2 = f(1-f)/2
aB/AB: (f/2) × (1-f)/2 × 2 = f(1-f)/2
Ab/ab: (f/2) × (1-f)/2 × 2 = f(1-f)/2
aB/ab: (f/2) × (1-f)/2 × 2 = f(1-f)/2
Tỷ lệ phân li kiểu gene F2: (1-f)²/4 AB/AB : f²/4 Ab/Ab : f²/4 aB/aB : (1-f)²/4 ab/ab : f(1-f)/2 Ab/aB : f(1-f)/2 Ab/AB : f(1-f)/2 aB/AB : f(1-f)/2 Ab/ab : f(1-f)/2 aB/ab
Tỷ lệ phân li kiểu hình F2 (nếu A và B trội hoàn toàn):
Trội cả hai tính trạng (AB/-): (1-f)²/4 + (1-f)²/2 + f(1-f)/2 + f(1-f)/2 = (1-f)²/4 + (2-2f)²/4 + (2f-2f²)/4 = (1 - 2f + f² + 2 - 4f + 2f² + 2f - 2f²)/4 = (3 - 4f + f²)/4
Trội A, lặn b (Ab/-): f²/4 + f(1-f)/2 + f(1-f)/2 = f²/4 + (2f - 2f²)/4 = (f² + 2f - 2f²)/4 = (2f - f²)/4
Lặn a, trội B (-B): f²/4 + f(1-f)/2 + f(1-f)/2 = f²/4 + (2f - 2f²)/4 = (f² + 2f - 2f²)/4 = (2f - f²)/4
Lặn cả hai tính trạng (ab/ab): (1-f)²/4
Tỷ lệ: (3 - 2f) trội cả hai : f trội A lặn b : f lặn a trội B : (1-f) lặn cả hai (tỷ lệ này chỉ đúng khi P là dị hợp tử chéo)
2. P dị hợp tử đều × P dị hợp tử đều:

P: Ab/aB × Ab/aB
G(F1):
Giao tử liên kết: Ab (1-f)/2, aB (1-f)/2
Giao tử hoán vị: AB (f/2), ab (f/2)
F2: Tương tự như trên, chỉ thay đổi giao tử của P.
Tỷ lệ phân li kiểu gene F2: f²/4 AB/AB : (1-f)²/4 Ab/Ab : (1-f)²/4 aB/aB : f²/4 ab/ab : (1-f)f/2 AB/Ab : (1-f)f/2 AB/aB : (1-f)²/2 Ab/aB : (1-f)f/2 Ab/ab : (1-f)f/2 aB/ab
Tỷ lệ phân li kiểu hình F2 (nếu A và B trội hoàn toàn):
Trội cả hai tính trạng (A-B-): f²/4 + (1-f)f/2 + (1-f)f/2 + (1-f)²/2 = (f² + 2f - 2f² + 1 - 2f + f²)/4 = 1/2
Trội A, lặn b (A-bb): (1-f)²/4 + (1-f)f/2 + f²/4 = (1 - 2f + f² + 2f - 2f² + f²)/4 = 1/4
Lặn a, trội B (aaB-): (1-f)²/4 + (1-f)f/2 + f²/4 = 1/4
Lặn cả hai tính trạng (aabb): f²/4
Tỷ lệ: 1 trội cả hai : 1 trội A lặn b : 1 lặn a trội B : 1 lặn cả hai (tỷ lệ này chỉ đúng khi P là dị hợp tử đều)
3. P dị hợp tử chéo × P đồng hợp tử lặn:

P: AB/ab × ab/ab
G(P): AB (1-f)/2, ab (1-f)/2, Ab (f/2), aB (f/2) và ab
F1:
AB/ab: (1-f)/2
ab/ab: (1-f)/2
Ab/ab: f/2
aB/ab: f/2
Tỷ lệ phân li kiểu gene F1: (1-f)/2 AB/ab : (1-f)/2 ab/ab : f/2 Ab/ab : f/2 aB/ab
Tỷ lệ phân li kiểu hình F1 (nếu A và B trội hoàn toàn):
Trội cả hai tính trạng: (1-f)/2
Lặn cả hai tính trạng: (1-f)/2
Trội A, lặn b: f/2
Lặn a, trội B: f/2
Tỷ lệ: (1-f) trội cả hai : (1-f) lặn cả hai : f trội A lặn b : f lặn a trội B (tỷ lệ này bằng tỷ lệ giao tử của F1)
4. P dị hợp tử đều × P đồng hợp tử lặn:

P: Ab/aB × ab/ab
G(P): Ab (1-f)/2, aB (1-f)/2, AB (f/2), ab (f/2) và ab
F1:
Ab/ab: (1-f)/2
aB/ab: (1-f)/2
AB/ab: f/2
ab/ab: f/2
Tỷ lệ phân li kiểu gene F1: (1-f)/2 Ab/ab : (1-f)/2 aB/ab : f/2 AB/ab :