1. So sánh và nêu nhận xét:
Hai bài thơ "Việt Bắc" của Tố Hữu và "Cảnh ngày hè" của Nguyễn Trãi đều thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên Việt Nam qua những hình ảnh đặc trưng, nhưng lại mang những nét riêng biệt.
* Về nội dung:
- "Việt Bắc": Bài thơ miêu tả khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ của vùng núi Tây Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Hình ảnh thiên nhiên được khắc họa với màu sắc rực rỡ, đầy sức sống như "hoa chuối đỏ tươi", "nắng ánh", "xuân mơ nở trắng", "rừng phách đổ vàng". Những hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, hy vọng, niềm tin vào chiến thắng của dân tộc.
- "Cảnh ngày hè": Bài thơ miêu tả bức tranh thiên nhiên mùa hè ở đồng bằng Bắc Bộ với những gam màu dịu nhẹ, thanh tao. Hình ảnh thiên nhiên được khắc họa với màu sắc tươi sáng, mát mẻ như "hòe lục", "gương thạch lưu", "liên trì", "cầm ve", "lầu tịch dương". Những hình ảnh này tạo nên cảm giác thư thái, yên bình, gợi lên tâm trạng nhàn nhã, ung dung của tác giả khi lánh xa chốn quan trường.
* Về nghệ thuật:
- "Việt Bắc": Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ để làm nổi bật vẻ đẹp hùng vĩ, tráng lệ của thiên nhiên. Câu thơ giàu nhạc tính, nhịp điệu dồn dập, tạo nên âm hưởng hào hùng, sôi động.
- "Cảnh ngày hè": Sử dụng bút pháp tả thực kết hợp với bút pháp lãng mạn, tạo nên bức tranh thiên nhiên sinh động, giàu sức gợi. Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời thường, tạo nên cảm giác thân thuộc, dễ hiểu cho người đọc.
2. Đánh giá:
Cả hai bài thơ đều là những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu và Nguyễn Trãi. Tuy nhiên, mỗi bài thơ lại có những nét độc đáo riêng, phản ánh tâm tư, tình cảm, suy nghĩ của nhà thơ trong hoàn cảnh lịch sử cụ thể.
- "Việt Bắc": Thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời, niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc trong cuộc kháng chiến gian khổ.
- "Cảnh ngày hè": Thể hiện tâm hồn thanh cao, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của nhà nho ẩn sĩ, đồng thời cũng bộc lộ nỗi lòng lo lắng cho vận mệnh đất nước.