i:
câu 1: đôi bàn tay mẹ (trương trọng nghiã!) (1) cầm tay mẹ đưa lên mũi con nghe mùi bùn non những ngày mẹ cấy đồng sâu ruộng cạn có mùi khét nắng những buổi trưa đổ lửa và mùi hoa bưởi thoang thoảng mẹ gội đầu lúc chiều hôm có mùi tanh nồng của những con sặc con rô mẹ bắt ngoài đồng có hương gạo mới trên bếp hồng mỗi tối có mùi khói nồng nàn rơm rạ và mùi dầu phong thấp mẹ xoa mỗi đêm... (2) bàn tay có ngón vắn, ngón dài nhưng tình thương mẹ dành cho đứa nào cũng vậy đôi bàn tay suốt đời lam lũ suốt một đời mẹ chẳng đi đâu chỉ quanh quẩn, xóm làng ruộng râỹ... (3) đôi bàn tay mẹ dẫu đầy những vết chai lồi lõm như bờ ruộng tháng ba khi áp vào má bỗng thấy mình bé lại đôi bàn tay vuốt tóc con êm như ru... (4) đôi bàn tay mẹ dẫu ngón trỏ bám phèn ngón giữa lấm lem ngón út dính đầy mủ chuối mẹ vẫn luôn dạy các con giữ mình sạch trong... (in trong những mảnh ghép không logic, nxb văn nghệ, 2006) thực hiện các yêu cầu:
. Xác định thể thơ của văn bản
Thể thơ tự do
câu 2: Đôi bàn tay mẹ là biểu tượng của sự vất vả, hy sinh và tình yêu vô điều kiện. Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh và từ ngữ để miêu tả đôi bàn tay ấy, tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống lao động và tình cảm gia đình.
- Hình ảnh:
+ Những ngày mẹ cấy đồng sâu, ruộng cạn, những buổi trưa đổ lửa, mùi hoa bưởi thoang thoảng, mùi gạo mới, mùi khói rơm rạ, mùi dầu phong thấp, mùi tanh nồng của cá, mùi hôi chân mẹ.
+ Bàn tay mẹ với những ngón vắn, ngón dài, những vết chai lồi lõm như bờ ruộng tháng ba, những ngón trỏ bám phèn, ngón giữa lấm lem, ngón út dính đầy mủ chuối.
- Từ ngữ:
+ Mùi bùn non, khét nắng, thoang thoảng, chiều hôm, tanh nồng, thơm phức, ngọt ngào, ấm áp, dịu dàng, nhẹ nhàng, êm ái, sạch trong, sạch sẽ, đẹp đẽ, xinh xắn, đáng yêu, tuyệt vời.
Những hình ảnh và từ ngữ này giúp người đọc cảm nhận rõ ràng hơn về vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa của đôi bàn tay mẹ. Chúng thể hiện sự vất vả, hy sinh thầm lặng của người phụ nữ Việt Nam, đồng thời khẳng định giá trị thiêng liêng của tình mẫu tử.
câu 3: Biện pháp tu từ so sánh "Đôi bàn tay mẹ dẫu đầy những vết chai lồi lõm như bờ ruộng tháng ba" là một hình ảnh ẩn dụ tinh tế, góp phần thể hiện sự vất vả, lam lũ của người mẹ.
- Sự tương đồng: Cả "bàn tay mẹ" và "bờ ruộng tháng ba" đều mang nét đặc trưng của sự lao động, chịu đựng gian khổ. Bàn tay mẹ là kết quả của bao năm tháng làm việc vất vả, còn bờ ruộng tháng ba là minh chứng rõ ràng cho sự khắc nghiệt của thiên nhiên, đất đai.
- Tác dụng:
+ Gợi hình: Hình ảnh "bờ ruộng tháng ba" gợi lên khung cảnh quê hương với những cánh đồng lúa chín vàng, những thửa ruộng khô cằn, tạo nên một bức tranh về cuộc sống nông thôn đầy khó khăn.
+ Gợi cảm: So sánh này giúp người đọc cảm nhận được sự vất vả, lam lũ của người mẹ, đồng thời khơi gợi lòng biết ơn, trân trọng đối với công lao to lớn của mẹ.
+ Nhấn mạnh ý nghĩa: Câu thơ khẳng định rằng, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, đôi bàn tay mẹ vẫn luôn vững chãi, kiên cường, giống như bờ ruộng tháng ba, dù bị cày xới, vẫn vươn lên xanh tốt.
Kết luận: Biện pháp tu từ so sánh đã góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao cho câu thơ, khiến nó trở nên giàu sức biểu đạt, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc.
câu 4: Trong cuộc sống gia đình, người mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Họ là nguồn cảm hứng và tình cảm bất tận cho con cái. Người mẹ không chỉ nuôi dưỡng chúng ta bằng sữa ngọt ngào mà còn dạy dỗ chúng ta từng bước đi, từng tiếng nói đầu tiên. Tình yêu thương của mẹ là điều quý báu nhất mà mỗi người đều khao khát. Hiểu rõ điều này, nhà thơ Trương Trọng Nghĩa đã sáng tác bài thơ "Đôi Bàn Tay Mẹ" để tôn vinh vẻ đẹp và sức mạnh phi thường của người phụ nữ.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh đôi bàn tay của mẹ, miêu tả những mùi hương đặc trưng gắn liền với nó. Những mùi hương ấy không chỉ đơn thuần là mùi bùn non hay mùi khét nắng, mà còn là biểu tượng cho cuộc sống khó khăn, gian khổ mà mẹ đã trải qua. Mùi hoa bưởi thơm ngát, mùi khói nồng nàn rơm rạ, tất cả tạo nên bức tranh tuyệt vời về quê hương và tình yêu thương của mẹ. Đôi bàn tay ấy không chỉ là biểu tượng của sự chăm sóc, mà còn là minh chứng cho sự hy sinh và lòng dũng cảm của người phụ nữ Việt Nam.
Hình ảnh đôi bàn tay mẹ không chỉ dừng lại ở mức độ mô tả ngoại hình mà còn ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc. Đó là bàn tay đã nắm lấy tay con, truyền đạt tình yêu thương và sự che chở. Nó là bàn tay đã dắt con đi trên con đường đời, giúp con vượt qua mọi khó khăn và thử thách. Mỗi lần chạm vào bàn tay mẹ, con cảm nhận được sự ấm áp, an lành và niềm hạnh phúc lớn lao.
Tác giả đã khéo léo lồng ghép những kí ức tuổi thơ vào bài thơ, khiến người đọc dễ dàng cảm nhận được tình cảm chân thành và sâu sắc. Từ những ngày mẹ cấy lúa đồng sâu, đến những buổi trưa đổ lửa, mùi khét nắng lan tỏa khắp cánh đồng. Tất cả những hình ảnh đó đều phản ánh cuộc sống nông thôn, nơi mà người dân phải làm việc vất vả để kiếm sống. Tuy nhiên, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, mẹ vẫn luôn bên cạnh con, chia sẻ và ủng hộ.
Bên cạnh đó, bài thơ còn nhấn mạnh sự hy sinh và lòng dũng cảm của người mẹ. Dù đôi bàn tay mẹ bị nứt nẻ, thô ráp do làm việc nặng nhọc, nhưng nó vẫn luôn ôm ấp và vỗ về con. Điều này thể hiện tình yêu thương vô điều kiện và sự hi sinh cao cả của người mẹ. Tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng, mỗi người con nên biết ơn và trân trọng những gì mẹ đã làm cho họ.
Cuối cùng, bài thơ khép lại bằng hình ảnh đôi bàn tay mẹ vuốt ve tóc con, tạo nên cảm giác ấm áp và an lành. Đây là khoảnh khắc thiêng liêng và đáng nhớ, khi con được nằm gọn trong vòng tay mẹ, cảm nhận sự yêu thương và che chở.
Tổng kết lại, bài thơ "Đôi Bàn Tay Mẹ" của Trương Trọng Nghĩa là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng và sự hy sinh vĩ đại của người mẹ. Qua hình ảnh đôi bàn tay mẹ, tác giả đã khắc họa một cách tinh tế và sâu sắc về tình yêu thương và sự hy sinh của người phụ nữ Việt Nam. Bài thơ này là lời tri ân sâu sắc tới những người mẹ, những người đã dành trọn cuộc đời để chăm sóc và nuôi dưỡng con cái. Hãy biết trân trọng và biết ơn mẹ, bởi họ là món quà quý giá nhất mà cuộc sống ban tặng cho chúng ta.
câu 5: Trong xã hội hiện đại với nhịp sống hối hả, chúng ta thường bị cuốn theo vòng xoáy công việc, tiền bạc và danh vọng mà quên mất rằng, giá trị tinh thần và đạo đức là nền tảng quan trọng để xây dựng một cộng đồng vững mạnh. Một trong những yếu tố cốt lõi đó chính là sự "sạch trong" trong tâm hồn mỗi người. Sự "sạch trong" này không chỉ đơn thuần là vệ sinh cá nhân mà còn bao gồm cả cách ứng xử, tư duy và hành vi của mỗi cá nhân đối với môi trường xung quanh.
Sự "sạch trong" thể hiện qua việc tôn trọng bản thân và người khác, biết phân biệt đúng sai, tránh xa những thói hư tật xấu và luôn hướng đến điều tốt đẹp. Nó giúp chúng ta tạo ra mối quan hệ lành mạnh, bền chặt dựa trên lòng tin tưởng và sự tôn trọng lẫn nhau. Ngược lại, nếu thiếu đi sự "sạch trong", con người dễ dàng rơi vào lối sống ích kỷ, vô trách nhiệm, gây tổn hại cho bản thân và xã hội.
Giữ gìn sự "sạch trong" trong tâm hồn không phải là điều dễ dàng. Đó là quá trình rèn luyện lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực. Chúng ta cần học cách kiểm soát cảm xúc, lắng nghe và thấu hiểu người khác, đồng thời trau dồi kiến thức và kỹ năng để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Hãy nhớ rằng, mỗi hành động nhỏ đều góp phần tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn. Hãy cùng chung tay bảo vệ môi trường, giúp đỡ người khó khăn, chia sẻ niềm vui và nỗi buồn với mọi người xung quanh. Khi chúng ta giữ được sự "sạch trong" trong tâm hồn, chúng ta sẽ trở thành những công dân có ích cho xã hội, góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng cho đất nước.
ii:
câu 1: Trong đoạn trích "Bàn tay mẹ", nhà thơ Tạ Hữu Yên đã khắc họa hình ảnh đôi bàn tay mẹ một cách chân thực và đầy xúc động. Qua hai khổ thơ 3 và 4, ta có thể cảm nhận được sự hy sinh thầm lặng, tình yêu thương vô bờ bến mà người mẹ dành cho con cái.
Khổ thơ thứ ba miêu tả bàn tay mẹ qua những công việc hàng ngày: "Bàn tay mẹ dịu dàng/ Chắt chiu từng hạt gạo". Hình ảnh ẩn dụ "chắt chiu" gợi lên sự cần mẫn, kiên trì của người mẹ trong lao động sản xuất. Mẹ không quản ngại nắng mưa, sớm hôm, luôn dành trọn vẹn tâm huyết để nuôi dưỡng con khôn lớn. Bàn tay ấy còn "bế bồng", "dịu dàng" nâng niu con từ khi còn bé bỏng, cho con những giấc ngủ ngon lành.
Khổ thơ thứ tư tiếp tục khẳng định vai trò to lớn của bàn tay mẹ: "Bàn tay mẹ thức trắng/ Đắp chăn, nấu cháo, pha trà". Những hành động "đắp chăn", "nấu cháo", "pha trà" đều thể hiện sự quan tâm, lo lắng của mẹ dành cho con. Mẹ luôn là chỗ dựa vững chắc, là nguồn động lực tinh thần giúp con vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
Hình ảnh đôi bàn tay mẹ trong đoạn trích mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Đó là biểu tượng của tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Đôi bàn tay ấy đã vun trồng, che chở, dìu dắt con trên mỗi bước đường đời. Nó là minh chứng cho sự hy sinh cao cả, tấm lòng bao la của người mẹ đối với con cái.