Tạ Hữu Yên là nhà thơ tiêu biểu của thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bài thơ Sang Thu được ông sáng tác năm 1977, in trong tập thơ Năm tháng và đôi lời với thơ. Tác phẩm diễn tả bước chuyển mình từ cuối hạ sang đầu thu, đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên thiết tha của tác giả.
Bước đi của thời gian không phải lúc nào cũng rõ ràng. Đôi khi nó chạy nhanh, đôi khi nó chậm rãi. Nó có thể nhẹ nhàng lướt qua chúng ta như làn gió, hoặc để lại dấu ấn đậm nét trong tâm hồn mỗi người. Trong khoảnh khắc ấy, con người sẽ lắng đọng, chiêm nghiệm để rồi thốt lên rằng: "Ôi! Mùa thu!"
Hương ổi phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Mùa thu đã chính thức gõ cửa, mang theo bao vẻ đẹp dịu dàng mà đằm thắm. Nhà thơ ngỡ ngàng và sung sướng khi bắt gặp tín hiệu của mùa thu trong ngọn gió se nhè nhẹ, mang theo hương ổi chín thơm ngọt ngào. Gió se là cơn gió heo may, se sắt, nhẹ nhàng, mang chút hơi lạnh và khô. Làn gió ấy thổi vào tâm hồn tác giả biết bao bình yên, khiến ông nhớ tới mùi hương mộc mạc của làng quê. Mùi hương quê nhà giản dị, chân chất, mộc mạc, nồng nàn mà dịu ngọt thế đấy.
Hương ổi đánh thức giác quan tinh tế nhất của nhà thơ, giúp ông nhận ra thu sang. Không chỉ vậy, dấu hiệu của mùa thu còn là làn sương sớm giăng mắc trước ngõ. Sương thu mềm mại, giăng đầy lối xóm, tạo nên khung cảnh mờ ảo, huyền bí. Từ láy "chùng chình" gợi cho người đọc liên tưởng về sự lưu luyến, ngập ngừng, làm ta thấy tò mò về sự xuất hiện của thu. Nhờ có làn sương mỏng manh ấy, Huy Cận mới ngạc nhiên thốt lên rằng: "Hình như thu đã về?". Đây là câu thơ thể hiện trạng thái bối rối, khó tả nỗi lòng của tác giả khi phát hiện ra sự hiện diện của mùa thu.
Không gian làng quê Việt Nam trở nên mênh mông, rộng lớn hơn khi tác giả hướng tầm mắt lên bầu trời cao rộng:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Dòng sông chảy xiết, cuộn sóng giờ đây bỗng trở nên êm ả, lững lờ chảy. Phải chăng dòng sông cũng ngập ngừng, e ngại khi sang mùa? Sông dềnh dàng chở mùa thu tới mọi nẻo đường đất nước. Mọi sự vật đều diễn ra nhẹ nhàng, trừu tượng như nhịp đập của thời gian. Trong mùa thu tươi đẹp này, hình ảnh đàn chim nang nét đối lập với dòng sông. Nếu sông êm đềm, nhẹ nhàng thì chim lại vội vã, hối hả. Đàn chim dường như đang gấp gáp chuẩn bị cho hành trình mới khi chúng bay về phương nam tránh rét. Giữa không trung bao la, đám mây nhỏ bé nhưng lại có sức mạnh phi thường, giăng mắc bao ước mơ, khao khát chinh phục tự nhiên. Đám mây "vắt nửa mình sang thu" gợi hình dung về ranh giới mong manh giữa mùa hạ và mùa thu. Bức tranh chuyển mùa vì thế càng trở nên sinh động, hấp dẫn.
Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn sáng nhưng đang nhạt dần. Cái gay gắt, chói chang của nắng hè đã khuất sau đằng kia ngọn núi. Những cơn mưa cũng vơi bớt bất ngờ, sấm không còn chớp giật ầm ì ở góc sân. Hàng cây không còn giật mình run rẩy vì tiếng sấm đáng sợ. Tất cả trở về bình lặng, dịu êm. Phải chăng, hàng cây đứng tuổi đã hiểu rằng mùa thu đã đến, nó không còn phải giật mình bởi những tiếng ồn ào không đáng có nữa.
Với bút pháp miêu tả kết hợp với biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, cùng ngôn từ giàu sức gợi, Hữu Thỉnh đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp bằng ngòi bút giàu nhiệt huyết và tài năng của mình. Qua đó, độc giả thấy được một tâm hồn nhạy cảm yêu thiên nhiên tha thiết, một trí tuệ tinh tế và một trái tim luôn bùng cháy ngọn lửa của tình yêu cuộc sống.